Η πρόσφατη δημοσιοποίηση της απορριπτικής απόφασης του ΣτΕ για τους πυροσβέστες και τους υγειονομικούς σε αναστολή από τον Πρόεδρό του θα συζητηθεί πολύ.
Μια πρώτη σκέψη είναι ότι πραγματοποιεί, τουλάχιστον υπό την μορφή που δημοσιοποιήθηκε, μια στάθμιση αγαθών κατά την οποίαν η ζωή και η υγεία των πολιτών και των ανθρώπων είναι υπέρτατο αγαθό που προηγείται απόλυτα έναντι όλων των άλλων και μάλιστα "η όποια στάθμιση μπορεί να γίνει με άλλα αγαθά δεν μπορεί παρά να τα αναδείξει ως ύψιστα (την ζωή και την υγεία)". Eνα είδος salus sanitatis populis suprema lex. Εξ ού και η συνταγματικότητα του υποχρεωτικού εμβολιασμού ως συνέπεια.
Δεδομένου ότι το Ανώτατο Ακυρωτικό Διοικητικό Δικαστήριο δεν αποτελεί φιλοσοφική σχολή, αλλά δικαστικό όργανο που καλείται να επιλύει ως οιονεί συνταγματικό δικαστήριο μείζονες συγκρούσεις εννόμων αγαθών, οι οποίες ανακύπτουν και μάλιστα σε μια εποχή δύσκολη και επιβαρυμμένη κοινωνικά, τίθεται το εξής ερώτημα: ύψιστα αγαθά υπηρετούμενα ως ποιό ακριβώς σημείο και βαθμό; απόλυτα και απεριόριστα; η στάθμιση εννόμων αγαθών από τον νομοθέτη ενέχει κατά κανόνα όχι απολυτοποιήσεις αλλά βαθμούς έντασης και ειδικά βάρη των σταθμιζόμενων αγαθών κατά την συνταγματική θεωρία. Εξ ου και η συνταγματική αρχή της αναλογικότητας κατά το άρθρο 25 του Συντάγματος, για την οποίαν δεν άκουσα κάτι κατά την δημοσιοποίηση της απόφασης, την οποία βεβαίως πρέπει να διαβάσουμε αναλυτικά.
Μπορούν οι πολίτες να φτάσουν να στερηθούν πλήρως θεμελιώδη δικαιώματα βάσει ενός καθεστώτος "έκτακτης ανάγκης στην υγεία" και επειδή αρνούνται να εμβολιασθούν ; Μπορούν να λιμοκτονήσουν για να διασωθούν στην υγεία τους κατά τρόπο πιραντελικής ή ιονεσκικής θεωρίας του παραλόγου; Να απολυθούν, να πληρώνουν ανυπόφορα οικονομικά πρόστιμα και μάλιστα αδιακρίτως εισοδήματος, οδηγούμενοι στην πείνα, να απομονώνονται πλήρως κοινωνικά, κάποιαν στιγμή να μπουν σε ένα ιδιόρρυθμο καθεστώς κράτησης; Το επιτρέπει αυτό η συνταγματική μας μορφή; Και αν το επιτρέπει είναι όντως η ίδια η συνταγματική μορφή του Συντάγματος 1975 (όπως έχει, βεβαίως, αναθεωρηθεί και ισχύει) ή μια ριζικά νέα συνταγματική μορφή; Και αν η συνταγματική μας μορφή έχει de facto τροποποιηθεί ριζικά, αυτό δεν πρέπει να δηλωθεί και να γίνει αντικείμενο δημόσιας συζήτησης; Είναι δυνατόν να εφαρμοσθεί στην εποχή μας μια άτυπη, σοβούσα και λανθάνουσα μορφή του άρθρου 48 Συντάγματος; (άρθρο στο ισχύον Σύνταγμα για την αναστολή συνταγματικών διατάξεων και δικαιωμάτων, που θέτει όμως άλλες προϋποθέσεις σχετικά με την εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια του κράτους). Ζούμε στην Δημοκρατία της Βαϊμάρης και μάλιστα στην τελευταία φάση της όπου ουδείς πίστευε σε αυτήν αλλά όλοι ορκίζονταν στο όνομά της; όντως;
Επόμενο ερώτημα : δεκαετίες βιοηθικών ρυθμίσεων και προβληματισμών φαίνονται να απουσιάζουν από αυτήν την μονοσήμαντη στάθμιση άνευ όρων και ορίων, τουλάχιστον όσο ελλειπτικά την έχουμε πληροφορηθεί. Ο σωματικός αυτοπροσδιορισμός και το ατομικό δικαίωμα στην υγεία (όχι το κοινωνικό δικαίωμα να μου παρέχει το κράτος μέσα δημόσιας υγείας του άρθρου 21 παρ. 3 Σ αλλά το ατομικό δικαίωμα του άρθρου 5 παρ. 5 Σ να μην παρεμβαίνει το κράτος στις επιλογές υγείας που κάνω και να μην παρεμβαίνει χωρίς συναίνεση στο σώμα μου ή στην γενετική μου ταυτότητα), η ίδια η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η οποία συνιστά θεμελιώδη-κατευθυντήρια αρχή του πολιτεύματος, που βρίσκεται στον παραπάνω συλλογισμό;
Μπορεί κάποιος να εξαναγκασθεί ακόμη και σωματικά σε επιλογές υγείας για να "διασωθεί"ο ίδιος ή οι συνάνθρωποι ή το ΕΣΥ; Μπορεί να υποστεί κάποιος βασανιστήρια για να πεισθεί; Και οι Κώδικες της Νυρεμβέργης που απορρέουν από την εμπειρία του ναζισμού; Οι αρχές της πρόσφορης ενημέρωσης και συναίνεσης που βρίσκονται σε αυτόν τον συλλογισμό; Αφήνω εκτός συζήτησης την καταγέλαστη άποψη ορισμένων "προοδευτικών" ότι το κοινωνικό δικαίωμα στην υγεία σημαίνει ότι οι άνθρωποι είναι στον τομέα αυτόν σκλάβοι του κράτους, το οποίο περνιέται και για "αριστερό" ("αριστερό" όσο ήταν και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Στάλιν ή του Πολ Ποτ ή όποιου).
Τελευταίο ερώτημα προσωρινά : Να υποθέσω ότι η εκτίμηση και στάθμιση αυτή του Συμβουλίου Επικρατείας για την υποχρεωτικότητα εμβολιασμού θεωρεί ως αποκλειστικά δεσμευτικά δεδομένα για την αξιολόγηση της έκτακτης ανάγκης υγείας αυτά που εκτιμά και αποτιμά ο ΕΟΔΥ και η Επιτροπή Λοιμωξιολόγων και κατά τα λοιπά θεωρεί το ζήτημα μη ελέγξιμο λόγω του τεχνικού του χαρακτήρα. Συνεπώς, δεν εξετάζει ή παρακάμπτει διαφορετικές ιατρικές ή υγειονομικές προσεγγίσεις. Όμως, φοβάμαι ότι μια τέτοια προ-επιλογή στο συγκεκριμένο ζήτημα παρέχει στον νομοθέτη και ιδίως στην εφαρμοστική διοίκηση έναν χώρο δράσης και αιτιολόγησης που υπερβαίνει κατά πολύ τα όρια της αρμόζουσας διακριτικής τους ευχέρειας ιδίως μάλιστα όταν το συγκεκριμένο ζήτημα και της ωφελιμότητας των εμβολίων αλλά και των αρνητικών τους τυχόν επενεργειών άπτεται με κρίσιμες αποφάσεις που αφορούν χιλιάδες αν όχι εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές και καταστάσεις υγείας.
Αν όντως το δικαίωμα στην ζωή είναι το υπέρτατο δικαίωμα, ίσως αξίζει να ψάξουμε αρκετά περισσότερο και συνθετότερα από τα πορίσματα των επισήμων επιτροπών.
Θα επανέλθω. Δεν μπορώ παρά να διαπιστώσω αρχικά τα παραπάνω δυσάρεστα ως νομικός της πράξης και της θεωρίας ιδίως, όμως, ως ενεργός πολίτης.
