Το παρακάτω άρθρο – ανάλυση που αφορά στην υποτιθέμενη προστασία από τις μάσκες, στάλθηκε, προ καιρού, προς δημοσίευση σε «μεγάλη» ιστοσελίδα που είχε δημοσιεύσει παλαιότερα άρθρα μου, προπαγανδίζει υπέρ της ελεύθερης πληροφόρησης, της ανεξάρτητης και αδέσμευτης δημοσιογραφίας και της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών, ζητά μάλιστα τη στήριξη των αναγνωστών της επειδή τα έξοδα είναι πολλά και «το τζάμπα πέθανε».
Δεν αμφισβητώ το δικαίωμα κάθε μέσου ενημέρωσης να επιλέγει τι θα δημοσιεύσει και τι όχι, το οποίο και σέβομαι απόλυτα. Αυτό όμως που μου έκανε εντύπωση ήταν η επιχειρηματολογία που επικαλέσθηκαν προκειμένου να μην προχωρήσουν στη δημοσίευση. Επικαλέστηκαν ότι η υποχρεωτικότητα της «μασκοφορίας» δεν είναι πολιτικό ζήτημα που ο κάθε πολίτης μπορεί να εκφέρει άποψη, ούτε να τεκμηριώνει αντίθετα από την κρατούσα επιλογή, αλλά ζήτημα δημόσιας υγείας, λες κι αυτή αφορά μόνον σε κάποιους υπεράνω υποψίας ειδικούς και όχι όλους μας. Ως τέτοιο μάλιστα μόνον οι «ακαταδίωκτοι» ειδικοί έχουν γνώμη -οι ίδιοι αδυνατούν να αξιολογήσουν την ορθότητα της θέσης- κι εγώ -ως αρχιτέκτονας μηχανικός- δεν είμαι… εμπειρογνώμονας, παρά την επί σειρά ετών ενασχόλησή μου με τεχνολογίες φίλτρανσης, και μπορεί η ανάλυσή μου να δημιουργήσει αμφιβολίες στους πολίτες. Η υγειονομική δικτατορία στο απόγειό της με τα πάσης φύσης ΜΜΕ ως η αιχμή του δόρατός της! Στον ιδιότυπο «γύψο» λοιπόν η επιστήμη, η ενημέρωση και η δημοκρατία ακόμη και στα, υποτίθεται, «αντισυστημικά» ή αδέσμευτα μέσα, λόγω κινδύνου δημιουργίας… αμφιβολιών…
«Ορθοπολιτικές» λογικές λογοκρισίας και θρίαμβος της ημιμάθειας, από «προοδευτικούς»… «εργάτες» της ενημέρωσης, ταυτισμένες απόλυτα με την κυρίαρχη μονολιθική άποψη, που παραπέμπουν σε φασίζουσες αντιλήψεις, οι οποίες καμία σχέση δεν έχουν με την ελευθεροτυπία, την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών και της πληροφορίας, καθώς και τον σεβασμό στον πολίτη που έχει δικαίωμα στην πληροφορία και τη γνώση.
Τους απήντησα βεβαίως ως ακολούθως:
«Η υποχρέωση σε αμφιλεγόμενες -τουλάχιστον- πράξεις επί ποινή εξοντωτικού προστίμου είναι πρώτα και κύρια πολιτικό ζήτημα και μετά όλα τ’ άλλα.
Ο ίδιος ανενημέρωτος πολίτης, που δεν έχει ή -κατ’ άλλους- δεν μπορεί να έχει άποψη, έχει δικαίωμα, οποιαδήποτε στιγμή, στην ενημέρωση και στην ορθή πληροφόρηση όλων των θέσεων για ένα επίμαχο ζήτημα που τον απασχολεί, του επηρεάζει τη ζωή και του το επιβάλλουν μάλιστα ετσιθελικά με έκτακτα νομοθετήματα και βαριές ποινές. Και αντίστοιχα, όποιος έχει τη γνώση του θέματος, οφείλει να ενημερώσει με όποιον τρόπο του είναι πρόσφορος, εκλαϊκεύοντας μάλιστα δύσκολες έννοιες για να γίνονται όσο το δυνατόν πιο κατανοητές από περισσότερο κόσμο.
Ποιος θεωρεί τον εαυτόν του υπεράνω, ικανό κι αρμόδιο να κρίνει τι πρέπει να μαθαίνει και τι όχι ο πολίτης;
Να επιλέγει κατά το δοκούν τι είναι ικανός ο ίδιος ο πολίτης να κρίνει και να αξιολογεί τις πληροφορίες που λαμβάνει;
Ποιος αναλαμβάνει αφ’ εαυτού του το ρόλο να του στερήσει αυτό το δικαίωμα, να τον αποτρέψει από την πληροφόρηση και τη γνώση; Να μάθει ότι, εν πάση περιπτώσει, υπάρχουν και άλλες θέσεις και απόψεις με τη σχετική τεκμηρίωση… και που ο κόσμος δεν πρέπει να μάθει, για να μην του δημιουργηθούν αμφιβολίες;
Αμφιβολίες ως προς τι; Ως προς την καταστροφικά ανύπαρκτη κυβερνητική πολιτική για τη δημόσια υγεία;
… Προφανώς έχετε το απόλυτο δικαίωμα να επιλέγετε τι θα δημοσιεύσετε στην ιστοσελίδα σας και τι όχι, όπως σας ανέφερα στην αρχή. Άλλο όμως αυτό και άλλο να χρησιμοποιείτε προφάσεις, λες και η δημόσια υγεία δεν μας ενδιαφέρει όλους, αναδεικνύοντας τον εαυτόν σας ως «μοναδικό» προστάτη της μετά την κυβέρνηση και τους… ακαταδίωκτους «ειδικούς» της.
Τελικά ο πολίτης, από που θα πληροφορείται, θα μαθαίνει και θα διαμορφώνει άποψη, εάν όχι από ένα μέσο που ισχυρίζεται ότι είναι αδέσμευτο, με ανεξάρτητους συνεργάτες που δεν έχουν επαγγελματική σχέση με το μέσο και δεν αμείβονται, και ζητά μάλιστα τη στήριξη των αναγνωστών του;
Και ποιος αποφασίζει για το ποια άποψη θα πρέπει να έχει ο πολίτης και για ποια θέματα, επιτρέποντας κάποια και αποκλείοντας άλλα;….».
Το «λογοκριμένο» άρθρο:
Πόσο προστατεύουν τελικά οι μάσκες;
Μετά από έναν ολόκληρο χρόνο χιμαιρικών προσδοκιών, αυταπατών και ψευδαισθήσεων, όπου η μάσκα έγινε το βασικό όπλο στην «καταπολέμηση» της πανδημίας μέχρι την έλευση των (αμφιλεγόμενης ποιότητας) εμβολίων, και εξακολουθεί, καιρός είναι να ειπωθούν μερικά πράγματα όπως είναι και όχι όπως επέβαλαν μερικοί να είναι και οι πολλοί πίστεψαν ότι είναι.Δεν θα σταθώ στην «κωλοτούμπα» αρμοδίων και επιστημόνων οι οποίοι από την αρχική τους θέση πέρσι, ότι η μάσκα δεν ενδείκνυται για χρήση από τον γενικό πληθυσμό και ότι μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να αποδειχθεί επικίνδυνη, που έγινε η πανάκεια και το «εμβόλιο πριν το εμβόλιο». Ούτε θα σταθώ στο γεγονός της εμπειρίας τόσων μηνών, όταν η υποχρεωτική καθολική μασκοφορία δεν απέτρεψε την εξάπλωση της επιδημίας. Κάποιος θα πει εδώ ότι εάν δεν επιβάλλονταν η μάσκα τα πράγματα θα ήσαν χειρότερα. Ωστόσο, αυτό αποτελεί εικασία, δεν τεκμαίρεται από τα γεγονότα, που εξακολουθούν να είναι πεισματάρικα. Όσο κι αν οι «ειδικοί» επιμένουν στη γελοία από κάθε άποψη χρήση της μάσκας -ακόμη και διπλής- όπως στα γυμναστήρια από τους εκγυμναζόμενους. Ούτε θα αναφερθώ στις ενδεχόμενες βλαπτικές συνέπειες της χρήσης της μάσκας σε μακροχρόνια χρήση και μάλιστα σε συνθήκες μέτριας έως έντονης σωματικής προσπάθειας. Θα σταθώ μόνο στην «τεχνική» ερμηνεία της αιτίας που η μάσκα αδυνατεί να προσφέρει προστασία έναντι αερομεταδιδόμενων αναπνευστικών ιών όπως ο κορωναϊός.
Υπ’ όψιν, ότι οι γιατροί δεν κατασκευάζουν μάσκες, ούτε μαθαίνουν στις σχολές τους τεχνολογία φίλτρανσης. Είναι απλοί χρήστες της μάσκας, συνεπώς δεν είναι οι καταλληλότεροι για να μας ενημερώσουν, αντιποιούμενοι μάλιστα αντικείμενο άλλου επιστημονικού πεδίου. Ως εξ αυτού, είναι ευάλωτοι -όπως και ο υπόλοιπος κόσμος- σε διαμόρφωση πεποιθήσεων για θέματα που φαντάζουν λογικά δημιουργώντας αντίστοιχες προσδοκίες, αλλά που στην πράξη καμία σχέση δεν έχουν με τη λογική και την επιστήμη.
Η «μηχανική» -ως θετική επιστήμη- όμως δεν στηρίζεται σε πεποιθήσεις βάσει λογικών προσδοκιών, που καταλήγουν σε υπολογισμούς «μπακαλόγατου». Κάτι δουλεύει με βάση τους φυσικούς νόμους, ή δεν δουλεύει επειδή τους αντιστρατεύεται και αποδεικνύεται άμεσα στην πράξη. Δεν πειθαρχεί στη λογική του «φύλαγε τα ρούχα σου να έχεις τα μισά», που δικαιολογείται στους απλούς και μη γνωρίζοντες ανθρώπους. Αλλά, στο προκείμενο, δεν τεκμηριώνεται ούτε εμπειρικά, ούτε επιστημονικά, για να γίνεται αποδεκτό από τους «ειδικούς» και να επιβάλλεται μάλιστα ετσιθελικά, ειδικά από αυτούς που θα έπρεπε να ήσαν ιδιαίτερα προσεκτικοί στο τι προτείνουν (ή επιβάλλουν) στην κοινωνία να ακολουθήσει.
Οι ανταγωνιστικές λειτουργίες που πρέπει να εξυπηρετεί η μάσκα
Η μάσκα δεν δουλεύει για τον απλούστατο λόγο επειδή πρέπει να «παντρέψει» δύο κατ’ εξοχήν ανταγωνιστικές, μεταξύ τους, λειτουργίες. Από την μια όσο το δυνατόν πιο άνετη αναπνοή (δηλαδή η μάσκα οφείλει να επιτρέπει την ελεύθερη τη ροή του ρευστού υλικού προς φίλτρανση και στο προκείμενο τον ατμοσφαιρικό αέρα που αναπνέουμε) και από την άλλη, την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη παρακράτηση των μολυσματικών σωματιδίων που εμπεριέχονται στον αέρα. Δηλαδή, η μάσκα πρέπει να είναι τόσο διαπερατή για την όσο το δυνατό μικρότερη παρεμπόδιση της αναπνοής και ταυτόχρονα τόσο στεγανή, έτσι ώστε να μπορεί να συγκρατεί σταγονίδια πολλές φορές μικρότερα των 5 μικρομέτρων που φέρουν το ιικό φορτίο (αερολύματα).
Όσο μεγαλύτερη προστασία επιδιώκουμε, τόσο δυσκολότερη καθίσταται η αναπνοή και αντίστροφα. Εάν η αναπνοή δεν δυσκολεύεται, καμία προστασία δεν μπορούμε να αναμένουμε.
Η διπλή αυτή και ιδιαίτερα ανταγωνιστική, μεταξύ των μερών της, λειτουργία καθορίζεται, δηλαδή, αποφασιστικά από τον βαθμό διαπερατότητας ή στεγανότητας του φίλτρου. Επί της ουσίας από το μέγεθος των πόρων της ημιδιαπερατής αυτής μεμβράνης (εν προκειμένω της μάσκας).
Η πίεση καθοριστικός παράγοντας στη διαδικασία φίλτρανσης
Στις μηχανικές διατάξεις φίλτρανσης (και τέτοια είναι και η μάσκα), προκειμένου να πετύχουμε την όσο το δυνατό μεγαλύτερη συγκράτηση ρύπων και την καλύτερη δυνατή ροή του προς φίλτρανση ρευστού υλικού χρησιμοποιούμε πίεση, οδηγώντας το εξαναγκαστικά στο φίλτρο μέσω ενός αντλητικού συγκροτήματος (ή χρησιμοποιούμε την πίεση του δικτύου, αλλά με περιορισμένες δυνατότητες εξ αυτού). Μικραίνοντας το μέγεθος των πόρων της μεμβράνης του φίλτρου και αυξάνοντας έτσι τη στεγανότητα, αυξάνουμε την ικανότητα φίλτρανσης, μέσω, όμως, της ταυτόχρονης αύξησης της πίεσης. Για να μπορέσει έτσι το ρευστό (αέριο, ή υγρό) υλικό να ξεπεράσει το εμπόδιο του φίλτρου, εξασφαλίζοντας ομαλή ροή, ενώ τα σωματίδια μεγαλύτερου μεγέθους των πόρων αδυνατούν να περάσουν.
Στην περίπτωση της μάσκας, οι δυνατότητες «άντλησης», δηλαδή η δημιουργία υποπίεσης για την εισπνοή και πίεσης για την εκπνοή, του αναπνευστικού μας συστήματος είναι απολύτως πεπερασμένες. Καθορίζονται γύρω από την ατμοσφαιρική πίεση που εκμεταλλεύεται το αναπνευστικό μας σύστημα, δηλαδή τον ως εκ τούτου υποχρεωτικά μικρό βαθμό στεγανότητάς της που προκύπτει από το μέγεθος των πόρων της μάσκας και την εφαρμογή αυτής στο πρόσωπό μας. Έτσι, αναγκαστικά, η διαπερατότητα της μάσκας (δηλαδή οι πόροι της) οφείλουν να είναι τόσο μικροί όσο δεν παρεμποδίζεται (τουλάχιστον εμφανώς σε κατάσταση ηρεμίας ή χαμηλής έντασης σωματική προσπάθεια) η φυσική αναπνευστική λειτουργία. Δηλαδή, μεταξύ των 15 και 50 μικρομέτρων ανάλογα το είδος και την ποιότητα της μάσκας που προορίζεται για ιατρική χρήση. Με δεδομένο ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί απόλυτη στεγανότητα στην περιφέρειά της μάσκας και στην επαφή της με το πρόσωπο, όσο πιο μικρούς πόρους διαθέτει εμποδίζοντας την ομαλή ροή του αέρα, τόσο αυτός θα περνά αφιλτράριστος ακριβώς από τα κενά στην περίμετρό της. Κάτι που ενισχύεται τα μέγιστα στην περίπτωση διπλής μάσκας που την καθιστά και παρά τη μεγαλύτερη ψευδαίσθηση προστασίας που δημιουργεί, ακόμα λιγότερο αποτελεσματική στη διαδικασία της φίλτρανσης του αέρα.
Για τον λόγο αυτόν και προκειμένου να επιτευχθεί ισορροπία, το μέγεθος των πόρων της μάσκας είναι εκατοντάδες φορές μεγαλύτερο των προς φίλτρανση σωματιδίων του ιού (μεσοσταθμικά 100 νανόμετρα -από 60 έως 140 nm), τα οποία δεν μπορούν να συγκρατηθούν και διέρχονται ελεύθερα. Είναι σαν να προσπαθείς να εμποδίσεις να περάσει σμήνος κουνουπιών στο εσωτερικό ενός δωματίου θέτοντας ένα αραιοπλεγμένο συρματόπλεγμα στο ανοικτό παράθυρο και μάλιστα με τον αέρα να τα παρασύρει προς το εσωτερικό του δωματίου. Αυτή είναι η αναλογία στα μεγέθη.
Οι υφασμάτινες μάσκες με μέγεθος πόρων από 80 έως και 500 μικρόμετρα απλά αδυνατούν να προστατεύσουν από το οτιδήποτε, ακόμη και από την απλή σκόνη.
Μόνον τα μεγαλύτερου μεγέθους από τους πόρους της μάσκας σταγονίδια που φέρουν ιικό φορτίο μπορούν να συγκρατηθούν. Αλλά αυτά ως μεγαλύτερα και βαρύτερα πέφτουν γρηγορότερα προς το έδαφος κι έτσι δυσκολότερα θα τα συναντήσουμε ακόμη και σε κλειστούς χώρους. Παρ’ όλα αυτά, όσα από τα μεγαλύτερα σταγονίδια τελικά φτάσουν κοντά στο πρόσωπό μας και παρακρατηθούν από τη μάσκα, λόγω του ρεύματος αέρα εκ της εισπνοής, ή της εκπνοής, «στεγνώνουν» ακαριαία και απελευθερώνουν το όποιο ιικό φορτίο φέρουν, το οποίο πλέον εισπνέεται ελεύθερα, ή αποβάλλεται δια της εκπνοής στο περιβάλλον.
Και όλα αυτά, χωρίς να υπολογίζουμε, όπως περιγράφηκε παραπάνω, την αδυναμία ύπαρξης αεροστεγούς εφαρμογής της μάσκας στο πρόσωπο και εξ αιτίας αυτής της αδυναμίας μέρος του εκπνεόμενου, ή εισπνεόμενου, αέρα διαφεύγει της φίλτρανσης από τα δημιουργούμενα μικροσκοπικά κενά στην περίμετρο της μάσκας, που εφάπτεται με το πρόσωπο. Καθώς επίσης, χωρίς να υπολογίσουμε την μόλυνση διαμέσου των οφθαλμών, που η μάσκα αδυνατεί να καλύπτει.
Μόνον οι εξειδικευμένες μάσκες καλής ποιότητας σοβαρών εταιρειών -Ν95 (FPP2) κτλ- ενδεχομένως να παρέχουν κάποιου είδους προστασία στις εισόδους της αναπνευστικής οδού από αερογενώς μεταδιδόμενους ιούς, της τάξης περίπου του 15%. Κι αυτό λόγω επιπρόσθετου ηλεκτροστατικής υφής φιλτραρίσματος (εφ’ όσον διαθέτουν τέτοια δυνατότητα), όπου μπορούν να προσελκυστούν σωματίδια με αντίθετο ηλεκτρικό φορτίο, κι εφ’ όσον επιτυγχάνεται καλύτερη (πιο στεγανή) εφαρμογή στο πρόσωπο, έτσι ώστε το μέγεθος των σωματιδίων να μην έχει τον αποκλειστικό ρόλο στη διαδικασία.
Ψευδαίσθηση προστασίας και πολιτική ορθότητα
Κοντολογίς, η κοινή «χειρουργική» μάσκα -και οι υφασμάτινες- μόνον ψευδαίσθηση προστασίας προσφέρουν σε σχέση με τους ιούς, μολονότι θεωρήθηκαν ηλιθιωδώς και διαφημίστηκαν από τα πιο επίσημα χείλη ως το εμβόλιο πριν το εμβόλιο, επιτείνοντας τις αυταπάτες για προστασία από το πανδημικό φαινόμενο. Η μάσκα -κυρίως η υφασμάτινη και η απλή «χειρουργική»- αναδεικνύεται έτσι σε μια… μεγαλοφυή μπαρούφα ως προς την προστασία, είτε φοράμε μια, ή δύο, ή τρεις, την μια πάνω στην άλλη -και μάλιστα ακόμη χειρότερη σε αυτήν την περίπτωση-, αλλά πολύ χρήσιμο εργαλείο καταδυνάστευσης και ελέγχου του πληθυσμού για να μην απαιτήσει ουσιαστικά μέτρα δημόσιας υγείας, ή για άλλους ανομολόγητους σκοπούς.
Η μάσκα στα χειρουργεία, στα οδοντιατρεία κτλ έχει άλλη λειτουργία προστασίας από τα απ’ ευθείας «πιτσιλίσματα» υγρών, αίματος κτλ που μπορεί να είναι πολλαπλά μολυσμένα και όχι από ιοφόρα αερολύματα, αλλά η πολιτική ορθότητα άλλα επιτάσσει.
Οι πραγματικοί αρνητές
Μάλιστα οι ίδιοι οι κατασκευαστές των μασκών τόνιζαν ότι οι μάσκες δεν έχουν σχεδιαστεί για να προστατεύουν το χρήστη από την εισπνοή αερομεταφερόμενων βακτηρίων ή ιογενών σωματιδίων. Το ότι οι μάσκες δεν ενδείκνυνται για τέτοιου είδους προστασία ανεγράφετο, συνήθως, επάνω στις συσκευασίες τους. Όταν η «πελατεία» και η ζήτηση αυξήθηκε, καθιστάμενη μάλιστα η χρήση της μάσκας υποχρεωτική, η αντένδειξη, απλά, δεν αναγράφεται πλέον. Το μάρκετινγκ θριάμβευσε για ακόμη μια φορά επί της επιστήμης.
Έτσι, με το αζημίωτο, και το αντίστοιχο εμπόριο να ανθεί, οι μάσκες εντάχθηκαν απόλυτα στην political correctness της εποχής μας. Με μόνον κάποιους «γραφικούς» να επιμένουν στα επιστημονικά δεδομένα με την πλειονότητα των ανθρώπων απέναντί τους να τα αρνούνται, καθιστάμενοι έτσι πολιτικοί, δημοσιογράφοι και δυστυχώς επιστήμονες, οι μόνοι πραγματικοί Αρνητές των δεδομένων και της επιστήμης.
Υ.Γ.: Παραθέτω, όπως και σε προηγούμενα άρθρα μου, μερικές παραπομπές σε επιστημονικές μελέτες που έχουν δημοσιευθεί για το θέμα και λίγο ως πολύ επιβεβαιώνουν την ανάλυσή μου για τις μάσκες:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7680614/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7138271/
https://www.acpjournals.org/doi/10.7326/M20-6817?fbclid=
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32496254/
https://www.qeios.com/read/1SC5L4?fbclid=
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fmed.2020.564280/full?fbclid=)*
https://www.cochrane.org/CD006207/ARI_do-physical-measures-such-hand-washing-or-wearing-masks-stop-or-slow-down-spread-respiratory-viruses?fbclid=
https://www.mdpi.com/1660-4601/18/8/4344/htm
Όθων Κουραμέλλας
