Τυπικά και φαινομενικά οι περισσότεροι κάτοικοι του πλανήτη ζούμε υπό καθεστώς δημοκρατίας. Ανεξαρτήτως του τι πιστεύει ο καθένας και πως προσεγγίζει τα πολιτικά ζητήματα, η αστική δημοκρατία κυριαρχεί. Στην Κίνα, δε, την πολυπληθέστερη χώρα του πλανήτη, έχουμε Λαϊκή Δημοκρατία αλλά όση Δημοκρατία έχουν οι ΗΠΑ άλλο τόσο Δημοκρατία έχει η Κίνα. Μήπως, όμως, ποτέ δεν υπήρχε Δημοκρατία αστικού ή λαϊκού τύπου –η μορφή της δεν έχει και τόση σημασία– στον σύγχρονο κόσμο, πέραν της αρχής της πλειοψηφίας; Δηλαδή οι ορισμοί της όποιας Δημοκρατίας στα πλαίσια της Πολιτικής Επιστήμης μήπως ουσιαστικά δήλωναν κάτι το φαντασιακό, απαραίτητο συστατικό για να ζυμωθεί η έννοια του πολίτη και επί πλέον να δομηθεί μια συνθήκη που θα στήριζε το κυρίαρχο οικονομικό σύστημα; Τον καπιταλισμό. Η Δημοκρατία δημιουργούσε ανέκαθεν μια αυταπάτη, οι πολίτες να θεωρούν ότι αποτελούν μια σημαντική συνιστώσα του συστήματος που μπορούν να καθορίσουν την πολιτική και οικονομική ζωή, κυρίως μέσω της ψήφου τους, και οι πολιτικοί ότι παράγουν το απαραίτητο νομοθετικό και εκτελεστικό έργο για την λειτουργία του πολιτεύματος.
Τα τελευταία δύο χρόνια παρακολουθούμε την ενθρόνιση ως πλανητάρχη του «πετυχημένου» για το σύστημα Τράμπ, του μοναδικού(;) «τρελού» που μπορεί άλλα να λέει σήμερα και άλλα αύριο, να αναπτύσσει τον εμπορικό πόλεμο με τις χώρες-στόχους να αλλάζουν «σαν τα πουκάμισα», κάνοντας φανερό το αλισβερίσι που λαμβάνει χώρα κάθε φορά. Ένα αυθεντικό ανατολίτικο παζάρι… Ένας εμπορικός πόλεμος που, υπό προϋποθέσεις και τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, διεξάγεται ουσιαστικά ενάντια σε ορισμένα προϊόντα που παράγονται στη Κίνα και που όμοια ή ομοειδή προϊόντα που παράγονται στην Ευρώπη έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα. Διότι είναι διαφορετικά ένα κινέζικο προϊόν να έχει δασμό 50% και ένα ευρωπαϊκό 10%.
Το ενδιαφέρον με την επιβολή των δασμών είναι ότι όσοι έχουν φοιτήσει σε οικονομικές σχολές κατά τα προηγούμενα τουλάχιστον 30 χρόνια στον δυτικό κόσμο, θα έχουν ακαδημαϊκή εμπειρία για το τέλος των δασμών, για την ελεύθερη διακίνηση των προϊόντων και εργαζομένων και αλλά τέτοια όμορφα, τα οποία παρουσιάζονταν ως μια τελειωμένη και κατακτημένη κατάσταση για το οικονομικό σύστημα της ελεύθερης αγοράς. Αμ δε! Το οικονομικό-εμπορικό σύστημα έκανε αυτό που το σύμφερε εκείνη τη περίοδο και οι πολιτικοί έβαλαν πλάτη μέσω της δημοκρατίας (και το πολιτικό marketing ανέπτυσσε έννοιες, όπως «κοινωνικό κράτος» με φορέα υλοποίησης τη σοσιαλδημοκρατία, οι οποίες είχαν ημερομηνία λήξης όπως και κάθε προϊόν, μέχρι να αποσυρθούν για ένα διάστημα και κάποια στιγμή να ξαναβγούν στην «κυκλοφορία»). Γι’ αυτό το λόγο ο Ν. Τσόμσκι θεωρεί ότι τα κεντρώα κόμματα σε ΗΠΑ και Ευρώπη δέχονται τα μεγαλύτερα εκλογικά πλήγματα ενώ τα δεξιο-λαϊκίστικα κόμματα βρίσκονται σε συνεχή άνοδο. Πιστεύει πράγματι κανείς ότι αυτή η άνοδος είναι τυχαία ή ότι δεν έχει τα ερείσματά της στους διαχειριστές δημοκράτες;
Πρόσφατα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε τον ούγγρο πρωθυπουργό Β. Όρμπαν, γνωστός για τα ρατσιστικά και αντιμεταναστευτικά του παραληρήματα, για να του τραβήξει το αυτί, διότι δεν συμμερίζεται τα ευρωπαϊκά ιδεώδη και το κράτος Δικαίου. Φυσικά τον κατηγόρησαν και για διασπάθιση δημόσιου χρήματος. Όμως, τόσο ο Όρμπαν και οι υπόλοιποι της ομάδας Βίζεγκραντ όσο και ο ιταλός Σαλβίνι πραγματοποιούν τη «βρώμικη» δουλειά για την «προστατευμένη» και «αμόλυντη» Ευρώπη της Γερμανίας, Γαλλίας, Ολλανδίας, Αυστρίας και λοιπών σκανδιναβικών χωρών… «Ουσιαστικά, έχει ενταφιαστεί η απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών μετά από πρόταση της Κομισιόν για υποχρεωτική ανακατανομή των προσφύγων στα κράτη-μέλη. Στο καλάθι των αχρήστων βρίσκεται και η πρόταση για επιβολή κυρώσεων στις χώρες που δεν δέχονται την εν λόγω ανακατανομή. Ο Όρμπαν και οι σύμμαχοί του έχουν επιβάλει τη θέση τους, ότι η Ουγγαρία «δεν πρόκειται να γίνει χώρα μεταναστών», γράφει σε ανταπόκριση του από τις Βρυξέλες ο Κ. Μοσχονάς (efsyn.gr). Οι δημοκρατικοί θεσμοί της ΕΕ ουσιαστικά παραπλανούν εντέχνως την εκλογική τους πελατεία. Λαμβάνουν αποφάσεις περί κυρώσεων για όποιον δεν δεχτεί ανακατανομή προσφύγων, τις προωθούν επικοινωνιακά αλλά ταυτόχρονα δεν τις εκτελούν, αφού «άλλο το φαίνεσθαι και άλλο το είναι». Η ελληνική κυβέρνηση, ως μια γνήσια αριστερή κυβέρνηση, ασφαλώς και τους υποδέχεται στα spots, με το αζημίωτο φυσικά τόσο για την ίδια όσο και για τους «ακτιβιστές του μεροκάματου» και ορισμένες διαχειρίστριες χρήματος ΜΚΟ. Για τις συνθήκες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης/γκουλάγκ καλύτερα να μην αναφερθούμε. Ντροπή!
Στο τελευταίο βιβλίο του Γ. Βαρουφάκη, «Ανίκητοι Ηττημένοι» εκδ. Πατάκης, παρουσιάζεται η δική του εκδοχή για ό,τι συνέβη το πρώτο εξάμηνο του 2015, και ανεξαρτήτως εάν η απόδοση των πεπραγμένων, από αυτόν, είναι απόλυτα ορθή ή όχι, φανερώνονται εκ των έσω οι τρόποι λειτουργίας τόσο των ευρωπαϊκών θεσμών και οργάνων όσο και οι παράλληλες λειτουργίες και όργανα-μη θεσμοθετημένων, που καπελώνουν και ουσιαστικά ορίζουν τις αποφάσεις και την ευρωπαϊκή πολιτική. Υπάρχουν τα όργανα-βιτρίνα αλλά ταυτόχρονα και εκείνα που οδηγούν τις αποφάσεις εκεί που όλα έχουν προαποφασιστεί.
Ο δημοκράτης καθηγητής Στίβεν Λεβίτσκι, συγγραφέας του βιβλίου «How Democracies Die» (μαζί με τον Ντάνιελ Ζίμπλατ), περιγράφει την παρατηρούμενη σε όλο και περισσότερες χώρες βραδεία και αδιόρατη διολίσθηση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας σε αυταρχικό απολυταρχικό καθεστώς με κοινοβουλευτικό μανδύα. Η εργαλειοποίηση των δημοψηφισμάτων για θεσμική υπονόμευση της διάκρισης των εξουσιών, η διχαστική ρητορεία, οι διώξεις πολιτικών αντιπάλων, η συνωμοσιολογία, η προσπάθεια ελέγχου των μέσων ενημέρωσης και καθυπόταξης της Δικαιοσύνης και εν τέλει η κυριαρχία κλίματος φόβου και ανελευθερίας χωρίς την τυπική κατάργηση των εκλογών είναι μερικά από τα στάδια της πορείας αργού θανάτου της δημοκρατίας, συχνά με τη «συναίνεση» σημαντικής ή/και παροδικά πλειοψηφικής μερίδας της κοινωνίας.
«Ο θάνατος της δημοκρατίας συμβαίνει στην κάλπη», προειδοποιεί ο καθηγητής Διακυβέρνησης του Χάρβαρντ και επιχειρεί να εξηγήσει την ασθένεια που πλήττει τη δημοκρατία και οδηγεί στην μετάλλαξη ολοένα και περισσότερων χωρών σε κεκαλυμμένες δικτατορίες. Γι’ αυτό ο επίδοξος δικτάτορας, σύμφωνα με τον Λεβίτσκι, πρέπει να υπερβεί δύο εμπόδια. Πρώτον, πρέπει να ρίξει στάχτη στα μάτια των πολιτών και να κατακτήσει δημοκρατικά την εξουσία προκειμένου να εξασφαλίσει την απαιτούμενη νομιμοποίηση και το κάλυμμα για τις αντιδημοκρατικές πρωτοβουλίες που θα αναλάβει στη συνέχεια. Δεύτερον, και σημαντικότερον, αφού εισέλθει μέσα στο κύτταρο της δημοκρατίας, δεν καταργεί, ασφαλώς, το δικαίωμα ψήφου, αλλά μέσα από τη χειραγώγηση του Κοινοβουλίου, της Δικαιοσύνης και των μέσων ενημέρωσης, περιορίζει, κατευθύνει και προδιαγράφει τις πολιτικές επιλογές των πολιτών. Τα δημοψηφίσματα θαμπώνουν τους πολίτες ότι δήθεν ανοίγουν τον δρόμο για την «πραγματική δημοκρατία», ενώ στην πραγματικότητα χρησιμοποιούνται για την αμφισβήτηση και την κατάργηση θεσμικών πλαισίων (π.χ. εθνικό σύνταγμα, ανώτατο δικαστήριο, συμμετοχή στην Ευρώπη) που περιφρουρούν τη δημοκρατία μέσα από την οριοθέτηση της εξουσίας των κυβερνώντων. Ο αυταρχικός ηγέτης του αύριο αμφισβητεί τους θεσμούς, απειλεί τους αντιπάλους του, δικαιολογεί τη βία, επικαλείται συνωμοσίες και επιτίθεται στα μέσα ενημέρωσης. (Βρε, βρε τι μας θυμίζουν όλα αυτά! Μια Τσίπρα, μια Τράμπ!).
Μέσα από την ανάλυση του Λεβίτσκι ή του Κράουτς (Μεταδημοκρατία/ισχυροποίηση των εταιρειών στους θεσμούς «εταιρική ολιγαρχία») εντοπίζουμε όψεις της μοντέρνας δημοκρατίας, όπως τα δημοψηφίσματα, με κλασσικότερο παράδειγμα εκείνο της περίπτωσης του Brexit. Στην αντίπερα όχθη θα τοποθετήσουμε το δημοψήφισμα του Τσίπρα τον Ιούλιο του ’15, που η διαχείριση του αποτελέσματος του και οι πρώτες αντιδράσεις της κυβερνώσας ηγεσίας αποδεικνύουν ότι ήταν βέβαιοι και έτοιμοι για διαχείριση του ΝΑΙ. Της εξασφάλισης της απαιτούμενης νομιμοποίησης για την κυβίστηση… Ας μην ξεχνάμε φυσικά ότι και ο Χίτλερ και άλλοι σύγχρονοι πολιτικοί μέσω των δημοκρατικών διαδικασιών ανήλθαν και διατήρησαν την εξουσία τους. Αξίζει να θυμηθούμε ότι στις 20/2/1933 ο Χίτλερ κάλεσε 24 γερμανούς μεγαλοβιομήχανους (Krupp, Opel, Siemens, Telefunken, Agfa, IG Farben κ.ά.) και επιχειρηματίες στα σαλόνια του Ράιχσταγκ για να τους ενημερώσει αρχικά ότι εάν κερδίσει στις εκλογές της 5ης Μάρτη 1933 θα βρίσκονταν στην εξουσία για τα επόμενα δέκα χρόνια, αφού εκλογές ξανά δεν προβλέπονταν(!) και ότι πρέπει να χρηματοδοτήσουν τον αγώνα του. «Αυτό το κάλεσμα, δεν αποτελούσε, πάντως, κάτι το ιδιαίτερα καινούργιο γι’ αυτούς τους άνδρες, ήταν συνηθισμένοι στα λαδώματα και στις μίζες. Οι μεγάλες εταιρίες πάντα βάζουν στην άκρη ένα κονδύλι για να κάνουν τις δουλειές τους: λόμπινγκ, δώρα, χρηματοδότηση κομμάτων. Η πλειονότητα των προσκεκλημένων κατέβαλε, λοιπόν, αμέσως μερικές εκατοντάδες χιλιάδες μάρκα, ο Γκούσταφ Κρουπ έδωσε ένα εκατομμύριο…» (Ημερήσια Διάταξη, Eric Vuillard, εκδ. Πόλις). Ακριβώς τα ίδια καλέσματα είμαστε βέβαιοι ότι πραγματοποιούνταν, και πριν και μετά διεθνώς, οπουδήποτε συνυπήρχαν πολιτική εξουσία και κεφάλαιο. Ο πρόσφατος «πόλεμος» των μυστικών υπηρεσιών μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, για να βγάλει η καθεμία τα «άπλυτα» της άλλης είναι ενδεικτικός του τι μέλλει γενέσθαι στον επιχειρηματικό κόσμο. Ένας κόσμος που δεν δίνει δεκάρα για οτιδήποτε άλλο, παρά να γίνουν οι μπίζνες και οι πολιτικοί τους να είναι ικανοί εκτελεστές των επιταγών και εντολών τους. Μέχρι να εισβάλει ο Χίτλερ στη Πολωνία το 1939 είχε προλάβει να δημιουργήσει το Νταχάου, να στειρώσει τους ψυχασθενείς, να κάψει το Ράιχσταγκ, να περάσει νόμους προστασίας γερμανικού αίματος και τιμής, να γίνει η Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών και όλα αυτά σε ένα διάστημα τριών ετών 1933-1935· είχε δείξει ξεκάθαρα τί ήθελε και πού το πήγαινε. Και οι βιομήχανοι χρηματοδοτούσαν αδρά. Όπως χρηματοδοτούν και τώρα είτε πρόκειται για ρεπουμπλικάνους, φιλελεύθερους, δημοκράτες, είτε Πούτιν, Ερντογάν και λοιποί δικτάτορες.
Η Δημοκρατία είναι σαν το καρουζέλ, η εικόνα που δείχνει τώρα σε λίγο θα χαθεί για να ξαναέρθει κάποια στιγμή στο μέλλον. Και το ίδιο ισχύει και για την διαδοχή, εναλλαγή και μορφή των πολιτευμάτων. Όχι ότι η πορεία των πραγμάτων εξελίσσεται γραμμικά ή κυκλικά στην πολιτική ιστορία. Αλλά μπορούμε να δούμε παρόμοιες ιστορικές φάσεις να αναπτύσσονται και να λειτουργούν, μέσω της χρήσης αντίστοιχων και ανάλογων κάθε φορά εργαλείων, προς μια προσαρμογή και αναδιάταξη των εξουσιαστικών δομών. Η συντηρητικοποίηση, η νομιμοποιημένη τρομοκρατία, η απογύμνωση της πολιτικής ζωής από τα φτιασίδια συνυπάρχουν και συμπορεύονται και επιβεβαιώνονται με εικόνες της καθημερινότητας, όπου οι έχοντες ασυλία υπουργοί μηνύουν δημοσιογράφους (Καμμένος-Μαυρίδης), αυλικοί-δημοσιογράφοι συναγωνίζονται για το ποιος θα επιδείξει μεγαλύτερη κυβερνοφροσύνη (υπόθεση Καψώχα), ανήμποροι τοξικοεξαρτημένοι και λοιποί «φτωχοδιάβολοι» απαξιώνονται πλήρως και χωρίς αιδώ από φιλήσυχους και ευυπόληπτους «νοικοκυραίους». Ο δημοκρατικός μύλος όλους και όλα τα αλέθει…
Αναρχικός Πυρήνας Χαλκίδας
Από την ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φ. 186, Οκτώβριος 2018
anarchypress.wordpress.com
