Η ανακοίνωση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Κύπρου αναφέρει επί λέξει:
"Θεωρούμε σημαντικό για τους πολίτες να γνωρίζουν επίσης ότι τα ποσά που δίνονται από τον ΟΠΑΠ σε χορηγίες για τον αθλητισμό και τον πολιτισμό αφαιρούνται και μειώνουν ισόποσα τα έσοδα της Δημοκρατίας και δεν επηρεάζουν τα κέρδη του ΟΠΑΠ".Ομολογώ ότι αυτό το "ισόποσα" με παραξένεψε. Θα καταλάβαινα απολύτως την ισόποση προς τις χορηγίες μείωση των φορολογητέων κερδών τού ΟΠΑΠ αλλά η ισόποση μείωση των εσόδων τού κράτους ήταν ακατανόητη. Έπρεπε να δω το σχέδιο νόμου για να καταλάβω ότι το ποσοστό των εσόδων που καταβάλλει ο πάροχος στην Κυπριακή Δημοκρατία ισούται με "26,5%+1% επί του συνολικού τζίρου αφαιρουμένων των κερδών που πληρώνονται στους παίκτες", με το 1% να καταβάλλεται για σκοπούς χορηγιών.
 |
| Ο γενικός διευθυντής τής ΟΠΑΠ Κύπρου Δημήτρης Αλετράρης με τον πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη. Η φωτογραφία είναι από εκδήλωση της 19/5/2017, στην οποία παρουσιάστηκαν οι δράσεις κοινωνικής προσφοράς τής ΟΠΑΠ Κύπρου για το 2016. Κατά την εκδήλωση, ο κ. Αναστασιάδης δήλωσε: "Η Πολιτεία αναγνωρίζει, σέβεται και εκτιμά το πολυσχιδές έργο τής ΟΠΑΠ Κύπρου και μέλημα της κυβέρνησης είναι η συνέχιση και η εξέλιξη της αγαστής συνεργασίας που αναπτύσσουν διαχρονικά, με τελικό αποδέκτη πάντοτε το κοινωνικό σύνολο". Μέλημα της κυβέρνησης η συνεργασία με τον ΟΠΑΠ; Μάλιστα. |
Ας μην έχουν παράπονο, όμως, οι κύπριοι. Εδώ στην Ελλάδα μπορεί να μη σκεφτήκαμε την δική τους πρωτοτυπία (εξ όσων γνωρίζω, τουλάχιστον) αλλά σκαρφιστήκαμε άλλες ομορφιές προκειμένου να πουλήσουμε μπιρ παρά την πιο κερδοφόρα εταιρεία τής χώρας. Πάμε σιγά-σιγά να δούμε μερικές από αυτές.
Στις 19 Σεπτεμβρίου 2012, το διοικητικό συμβούλιο του ΤΑΙΠΕΔ αποφασίζει την έναρξη διεθνούς διαγωνισμού για την πώληση των μετοχών τού ΟΠΑΠ, τις οποίες κατέχει το ελληνικό δημόσιο. Η πώληση γίνεται στα πλαίσια του -επικαιροποιημένου από τον Φεβρουάριο του 2011- Προγράμματος Οικονομικής Πολιτικής, το οποίο προβλέπει "ολοκλήρωση της καταγραφής και της δημιουργίας ενός χαρτοφυλακίου συμμετοχών και εμπορικά αξιοποιήσιμων ακινήτων ύψους τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ" με στόχο την "συνολική είσπραξη εσόδων τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ την περίοδο 2011-15 εκ των οποίων τα 15 δισ. έως το 2012".
Παρ' ότι το πρώτο μνημόνιο δεν κάνει λόγο για ιδιωτικοποιήσεις, η τρόικα πιέζει έντονα για έσοδα και η κυβέρνηση Παπανδρέου δεν αργεί να καταλάβει ότι το πρόγραμμα δεν βγαίνει. Κι αφού δεν βγαίνει το πρόγραμμα, ας βγουν όλα στο σφυρί. Έτσι, από τον Φεβρουάριο του 2012, στο δεύτερο μνημόνιο δηλώνουμε ως κράτος σαφώς ότι "σκοπεύουμε να ξεκινήσουμε κάποιες πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων ορόσημο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2012, όπως είναι η ΔΕΠΑ/ΔΕΣΦΑ, ΕΛΠΕ, ΟΠΑΠ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και IBC και κατά το δεύτερο μισό του έτους να κάνουμε προσκλήσεις ενδιαφέροντος για λιμένες, αεροδρόμια και την Εγνατία Οδό".
Από τα τέλη του 2012, το ελληνικό δημόσιο αρχίζει να μεταβιβάζει προοδευτικά στο ΤΑΙΠΕΔ τις μετοχές τού ΟΠΑΠ που κατέχει και οι οποίες ανέρχονται στο 34% του συνόλου. Το τελευταίο πακέτο μετοχών μεταβιβάζεται στις 14/5/2013, οπότε η ΟΠΑΠ Α.Ε. ανακοινώνει ότι "το Ελληνικό Δημόσιο μεταβίβασε στις 14 Μαΐου 2013, στο ΤΑΙΠΕΔ 3.190.468 μετοχές της ΟΠΑΠ Α.Ε. και ισάριθμα δικαιώματα ψήφου, ήτοι ποσοστό 1,00014670846% του μετοχικού κεφαλαίου της. Μετά την ανωτέρω μεταβολή το συνολικό ποσό μετοχών που έχει μεταβιβαστεί από το Ελληνικό Δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ ανέρχεται σε 108.460.468 μετοχές ήτοι ποσοστό 34,00% του μετοχικού κεφαλαίου της ΟΠΑΠ Α.Ε. Διευκρινίζεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο ως αποκλειστικός μέτοχος της ως άνω εταιρείας ελέγχει έμμεσα τα ανωτέρω δικαιώματα ψήφου".
Κι ενώ το ΤΑΙΠΕΔ έχει πια στα χέρια του το 34% των μετοχών τού ΟΠΑΠ και ο διαγωνισμός είναι ανοιχτός, αρχίζει να πουλάει μικρά πακέτα μετοχών μέσω χρηματιστηρίου. Μέσα σε δυο μήνες θα πουληθούν 1.875.848 μετοχές. Στο συρτάρι μένουν 106.584.620 μετοχές, ώσπου στις 18 Ιουλίου 2013 γίνεται η κρίσιμη συναλλαγή: πωλούνται άλλες 264.620 και μένουν 106.320.000, οι οποίες αντιστοιχούν στο 33,329% του μετοχικού κεφαλαίου τού ΟΠΑΠ. Ήτοι, ελαφρά χαμηλότερα από το 1/3 (33,333%), ποσοστό που συνιστά καταστατική πλειοψηφία.
Με το δίκιο του ο αναγνώστης θα αναρωτιέται γιατί μπλέξαμε με νούμερα, τα οποία δεν φαίνεται να έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Σωστή η απορία του, καθ' όσον δεν γνωρίζει το περιεχόμενο του άρθρου 7 του Ν.3461/2006 "Ενσωμάτωση στο Εθνικό Δίκαιο της Οδηγίας 2004/25/ΕΚ σχετικά με τις δημόσιες προτάσεις", σύμφωνα με το οποίο:
Κάθε πρόσωπο, το οποίο αποκτά καθ' οιονδήποτε τρόπο, άμεσα ή έμμεσα, απευθείας ή σε συνεννόηση με άλλα πρόσωπα που ενεργούν για λογαριασμό του ή συντονισμένα με αυτό, κινητές αξίες και, λόγω της απόκτησης αυτής, το ποσοστό των δικαιωμάτων ψήφου που κατέχει το πρόσωπο αυτό, άμεσα ή έμμεσα, απευθείας ή σε συνεννόηση με άλλα πρόσωπα που ενεργούν για λογαριασμό του ή συντονισμένα με αυτό, υπερβαίνει το όριο του ενός τρίτου (1/3) του συνόλου των δικαιωμάτων ψήφου της υπό εξαγορά εταιρείας, υποχρεούται, εντός είκοσι (20) ημερών από την απόκτηση αυτή, να απευθύνει υποχρεωτική δημόσια πρόταση για το σύνολο των κινητών αξιών της υπό εξαγορά εταιρείας καταβάλλοντας δίκαιο και εύλογο αντάλλαγμα (...).Να το πούμε με απλά λόγια; Αν το ποσοστό των μετοχών που πούλαγε το ΤΑΙΠΕΔ δεν έπεφτε κάτω από 33,333%, ο αγοραστής θα ήταν υποχρεωμένος να κάνει πρόταση αγοράς για το σύνολο των μετοχών.
Θα μου πείτε ότι άλλο πράγμα κάνω πρόταση αγοράς και άλλο υποχρεούμαι να αγοράσω. Σύμφωνοι. Μόνο που η διατύπωση μιας πρότασης αγοράς θα πρέπει να περιλαμβάνει βάσιμη εκτίμηση της αξίας τού εξαγοραζομένου αντικειμένου, ώστε να προσδιοριστεί το "δίκαιο και εύλογο αντάλλαγμα". Αν υποθέσουμε, όμως, ότι αγόρασα κοψοχρονιά το 34%, μια βάσιμη εκτίμηση του υπολοίπου 66% θα αποκαλύψει ότι έπιασα κορόιδο τον πωλητή. Κι αυτό, βεβαίως, δεν το θέλω με τίποτε. Οπότε ας πάρω καλύτερα μόνο 33,32% και να έχω το κεφάλι μου ήσυχο.
Προφανώς, στο ΤΑΙΠΕΔ δεν είχαν πρόβλημα να τους πιάσει κάποιος κορόιδα. Το πρόβλημά τους ήταν μάλλον να μην αποκαλυφθεί ότι πιάστηκαν κορόιδα...
Όταν άρχισε η κατρακύλα του ελληνικού χρηματιστηρίου, κάπου εκεί στο λυκόφως τηής περασμένης χιλιετίας, μόνο για δυο χαρτιά δεν βρισκόταν κανείς να πει άσχημη κουβέντα: για την μετοχή τής Τράπεζας της Ελλάδος και για την μετοχή του ΟΠΑΠ. Κι αν για την μετοχή τής ΤτΕ υπάρχει λογική ερμηνεία, αφού είναι η μόνη μετοχή που, όπως έχουμε εξηγήσει στο παρελθόν, εγγυημένα δεν πρόκειται να πέσει κάτω από 5,60 ευρώ, η μετοχή τού ΟΠΑΠ κέρδισε την αναγνώριση με το σπαθί της.
Πράγματι, σύμφωνα με τα στοιχεία τής ICAP, κατά την δεκαπενταετία πριν από την πώλησή του το 2012, ο ΟΠΑΠ υπήρξε η πλέον κερδοφόρα εταιρεία της χώρας, μεταξύ όλων των εταιρειών, δημόσιων και ιδιωτικών, κερδίζοντας επάξια τον τίτλο τής "κότας με τα χρυσά αβγά". Από το 7ο ετήσιο ελληνικό Road Show που διεξήχθη στο Λονδίνο 6-7 Σεπτεμβρίου 2012, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΠΑΠ Κώστας Λουρόπουλος (προσωπική επιλογή τού τότε υπουργού οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα γι' αυτή την θέση), μιλώντας στο κανάλι Bloomberg, είπε χαρακτηριστικά:
Είμαστε στην κορυφή της κεφαλαιοποίησης στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Σύμφωνα με ορισμένα κριτήρια, είμαστε η δεύτερη μεγαλύτερη λοταρία του κόσμου και η πιο κερδοφόρα εισηγμένη επιχείρηση του κλάδου πανευρωπαϊκά. Λειτουργούμε μέσα σε ένα πλήρως παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, αν και ενεργούμε τοπικά με τους εθνικούς μας παίκτες-πελάτες. Οι πωλήσεις μας και πάλι εφέτος τείνουν στα 4 δισ. ευρώ. Παρά την κρίση, καταφέρνουμε διαχρονικά να διατηρήσουμε την κερδοφορία μας και την μερισματική πολιτική σε υψηλά επίπεδα. Θεωρούμε, μάλιστα, ότι οι προοπτικές μας παραμένουν ισχυρές λόγω της υλοποίησης σημαντικών έργων στο άμεσο μέλλον. Πέρυσι ξεκινήσαμε ένα τεράστιο επενδυτικό πρόγραμμα, ίσως το μεγαλύτερο αυτή την περίοδο στην χώρα και ένα από τα μεγαλύτερα στον κλάδο διεθνώς, το οποίο χρηματοδοτούμε με ίδια κεφάλαια.
 |
| 17/4/2013: Ο ΟΠΑΠ ανακοινώνει τις χορηγίες στην Super League για την περίοδο 2013-2015. Στο βήμα ο υφυπουργός αθλητισμού Γιάννης Ιωαννίδης. Στο μέσον ο πρόεδρος της Super League Γιάννης Μώραλης. Δεξιά, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΠΑΠ Κώστας Λουρόπουλος. |
Με απλά λόγια, μιλάμε για "μαγαζί γωνία", για "πολύφερνη νύφη", που στην ποδιά της θα έπρεπε να σφάζονται παλληκάρια προκειμένου να την κατακτήσουν. Και πώς να μην είναι πολύφερνη μια νύφη που είχε για προικιά της:
- Κίνο (54,02% του τζίρου 2012, με έσοδα 2,15 δισ.)
- Πάμε Στοίχημα (34,78% του τζίρου 2012, με έσοδα 1,38 δισ.)
- Τζόκερ (5,25% του τζίρου 2012, με έσοδα 208,7 εκατ.)
- ΠροΠό, Λόττο, Πρότο, Super3, Extra5 (αθροιστικά 5,95% του τζίρου 2012 με έσοδα 236,5 εκατ.)
Παρά ταύτα, η κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί για να προικίσει ακόμη περισσότερο τον ΟΠΑΠ, ώστε να βρεθεί ευκολώτερα και γρηγορώτερα γαμπρός. Το καλοκαίρι τού 2011, ο τότε υπουργός οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος χορηγεί στον ΟΠΑΠ αποκλειστική άδεια λειτουργίας 35.000 παιγνιομηχανών (VLT, τα γνωστά μας "φρουτάκια"). Όπως προβλέπει ο Ν.4002/2011, ο ΟΠΑΠ θα μπορεί να εκμεταλλεύεται ο ίδιος 16.500 παιγνιομηχανές ενώ τις υπόλοιπες 18.500 θα πρέπει να τις παραχωρήσει σε αναδόχους τής επιλογής του έναντι ανταλλάγματος. Για να πάρει την άδεια, ο ΟΠΑΠ καταβάλλει 560 εκατομμύρια (16.000 ανά παιγνιομηχανή). Παράλληλα, ο οργανισμός πληρώνει άλλα 375 εκατ. για να παρατείνει μέχρι το 2030 το μονοπώλιο όλων των τυχερών παιχνιδιών που διοργανώνει.
Με απλά λόγια, δηλαδή, ο υπό δημόσιο έλεγχο ΟΠΑΠ διαθέτει ένα δισ. ευρώ για επενδύσεις, όχι με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξή του αλλά προκειμένου να κάνει πιο ελκυστική την πώλησή του. Ο μελλοντικός αγοραστής θα βρει ένα στρωμένο μονοπώλιο τουλάχιστον ως το 2030 και ένα έτοιμο πεδίο για 35.000 "φρουτάκια" δίχως να χρειαστεί να ξοδέψει δεκάρα.
Παράλληλα, η κυβέρνηση προχωρά και σε μια άλλη, αποφασιστική κίνηση. Στις 19 Σεπτεμβρίου 2012 αναπροσαρμόζει το ποσοστό φορολόγησης των κερδών τού ΟΠΑΠ σε 30%, από 20% που ίσχυε ως τότε. Από την μια, είναι σχεδόν υποχρεωμένη να το κάνει, ώστε να εναρμονιστεί η φορολόγηση του ΟΠΑΠ με την φορολόγηση που ισχύει στην ευρωπαϊκή αγορά τυχερών παιχνιδιών. Από την άλλη, όμως, αυτή η "κίνηση καλής θέλησης" εξευμενίζει την Κομμισσιόν, με συνέπεια το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο να αποδεχτεί την διατήρηση του μονοπωλίου στα τυχερά παιχνίδια τού ΟΠΑΠ.
Μόνο που αυτή η αύξηση της φορολογίας έχει άμεση δυσμενή επίδραση στην τιμή τής μετοχής τού οργανισμού, ρίχνοντάς την ακόμη και στα 4 ευρώ, ενώ στις αρχές τού 2011 διαπραγματευόταν περί τα 16 ευρώ. Αυτή η πτώση άναψε πράσινο φως για τα απανταχού κοράκια, τα οποία όρμησαν καθώς περίμεναν πως η αποτίμηση του προς πώληση οργανισμού θα γινόταν με βάση την χρηματιστηριακή του αξία και όχι την πραγματική. Δεν είχαν άδικο.
 |
| Καλοκαίρι 2013. Η δουλειά έγινε. Κώστας Λουρόπουλος και Δημήτρης Μελισσανίδης δίνουν τα χέρια, υπό το βλέμμα του υπουργού οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα και του προέδρου του ΤΑΙΠΕΔ Στέλιου Σταυρίδη. |
Στη συνέχεια θα δούμε λεπτομέρειες από το παιχνίδι που παίχτηκε. Κι επειδή δεν έχουμε λόγο να κάνουμε διαφορετικά, θα επιχειρήσουμε και μια αναδρομή ως πίσω το 2001. Τότε που η κυβέρνηση Σημίτη άρχισε το ξεπούλημα...
Καλοκαίρι 1999. Η χρηματιστηριακή τρέλα των ελλήνων βρίσκεται στο αποκορύφωμά της. Μπορεί να μην έχουν εφευρεθεί ακόμη τάμπλετ και σμάρτφον αλλά δεν υπάρχει παραλία δίχως λουόμενους με λάπτοπ κάτω από ομπρέλλες, να παρακολουθούν τις συνεδριάσεις τής Σοφοκλέους και να δίνουν τηλεφωνικά εντολές αγοράς και πώλησης μετοχών, έστω και με Nokia-3310. Από τις αρχές Αυγούστου μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου ο δείκτης αυξάνεται εξωπραγματικά κατά 50% και στις 21 του μηνός γράφει το ιστορικό του ρεκόρ στις 6.484,38 μονάδες. Μόνο που την επομένη αρχίζει η πτώση και την μεθεπομένη, εκείνη την "μαύρη Πέμπτη", αρχίζει η κατρακύλα. Μέχρι το μεσημέρι τής επόμενης μέρας, ο δείκτης θα έχει χάσει 17% σε σχέση με το ρεκόρ τής Τρίτης. Μέσα στην επόμενη χρονιά θα χάσει άλλο ένα 38,77% κι ως τα τέλη τού 2001 θα έχει πέσει συνολικά κατά 60%.
 |
| Λωζάννη, 5/9/1997. Ο Σάμαρανκ ανακοινώνει την ανάθεση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 στην Αθήνα και η ελληνική αποστολή πανηγυρίζει. Μπροστά: Θεόδωρος Αγγελόπουλος, Γιάννα Δασκαλάκη-Αγγελοπούλου, Ανδρέας Φούρας. Πίσω τους: Δημήτρης Αβραμόπουλος, Γιώργος Παπανδρέου, Γιάννης Σγουρός. |
Το 2001, ο ΟΠΑΠ κατέγραψε αύξηση των εσόδων του κατά 24,2% σε σχέση με το 2000 και τριπλασιασμό τους σε σχέση με το 1999, σημειώνοντας εκρηκτική αύξηση του τζίρου του, ο οποίος έφτασε το 1,8 δισ. ευρώ, ήτοι 24% πάνω από την προηγούμενη χρονιά. Η τεράστια αυτή αύξηση οφείλεται κυρίως στο "Πάμε Στοίχημα", που ξεκίνησε μέσα στο 2000 και έφερε το 73% των εσόδων τής εταιρείας το 2001. Έτσι, ο οργανισμός αναδείχθηκε σε μια από τις πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις τής χώρας, με κέρδη 374 εκατ. ευρώ, κατά 14,4% αυξημένα ως προς το 2000 και κατά 82% ως προς το 1999.
Για να τραβήξει το ενδιαφέρον των επενδυτών, η τιμή εισαγωγής τής μετοχής στο χρηματιστήριο ορίστηκε στα 5,5 ευρώ. Αυτή η τιμή διαμόρφωνε την χρηματιστηριακή αξία τής εταιρείας στο 1,76 δισ. ευρώ, ήτοι λίγο κάτω από τον τζίρο και λίγο κάτω από το πενταπλάσιο των κερδών εκείνης της χρονιάς. Ήταν σαν να έλεγες του επενδυτή ότι, αγοράζοντας μετοχές τού ΟΠΑΠ, τα χρήματά του θα είχαν ετήσια απόδοση πάνω από 20%. Φυσικά, η διάθεση θα μπορούσε να γίνει άνετα και με την διπλάσια τιμή αλλά, όπως είπαμε, η κυβέρνηση δεν ενδιαφερόταν τότε να μαζέψει χρήμα. Ενδιαφερόταν πρωτίστως να αναζωπυρώσει την κίνηση στο χρηματιστήριο και να φρενάρει κάπως τις μουρμούρες μεταξύ των απογοητευμένων μικροεπενδυτών.
Με τούτα και μ' εκείνα, η κατάσταση έμεινε υπό σχετικό έλεγχο, αν και ο δείκτης συνέχισε να πέφτει ως τον Μάρτιο του 2003, όταν βρέθηκε στις 1.467 μονάδες. Τότε άρχισε και πάλι να τραβάει την ανηφόρα, χάρη κυρίως στις αόριστες ελπίδες που γεννούσε η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων τής Αθήνας. Ελπίδες που έμειναν ζωντανές ακόμη και μετά την λήξη των Αγώνων, αφού η πλειοψηφία τού κόσμου είχε πειστεί πως αυτοί οι Αγώνες θα γίνονταν η μήτρα ενός νέου ελληνικού θαύματος. Ελπίδες που οι ίδιες οι κυβερνήσεις φρόντιζαν να τροφοδοτούν με τον γνωστό αλλά πάντα αποδοτικό τρόπο τους. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση Σημίτη προχώρησε σε δεύτερη μετοχοποίηση του ΟΠΑΠ το 2002 (έσοδα 508 εκατ. ευρώ) αλλά και σε τρίτη το 2003 (έσοδα 736 εκατ. ευρώ). Το 2005 ήταν η σειρά τής κυβέρνησης Καραμανλή: τέταρτη μετοχοποίηση, με έσοδα 1,26 δισ. ευρώ. Κάπως έτσι, λοιπόν, το 66% των μετοχών τού ΟΠΑΠ έκανε φτερά και το δημόσιο έβαλε στα ταμεία του κάπου 2,6 δισ. ευρώ.
Παρένθεση. Όταν το ΠαΣοΚ κέρδισε εκείνες τις δραματικές εκλογές τού 2000, η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με την καθυστέρηση στην υλοποίηση των ολυμπιακών έργων και τα προβλήματα που παρουσιάζει η χρηματοδότησή τους. Μετά από ταραχώδη σύσκεψη των υπουργών οικονομικών Γιάννου Παπαντωνίου, ΠεΧωΔΕ Κώστα Λαλιώτη, πολιτισμού Ελισσάβετ Παπαζώη και των αρμοδίων υφυπουργών Πάχτα, Βερελή και Φούρα, η Παπαζώη ανακοινώνει ότι το κόστος των έργων θα καλυφθεί με την μετοχοποίηση του ΟΠΑΠ. Σύμφωνα με απολογισμό που έκανε η κυβέρνηση Καραμανλή, οι Ολυμπιακοί Αγώνες κόστισαν 9 δισ. ευρώ "χωρίς να συμπεριλαμβάνονται δαπάνες για την κατασκευή έργων που ολοκληρώθηκαν ή επισπεύθηκαν λόγω των Αγώνων". H Standard & Poor's υπολόγισε το κόστος στα 11,27 δισ. ενώ δεν λείπουν εκτιμήσεις που ανεβάζουν το συνολικό κόστος ακόμη και στα 20 δισ. ευρώ. Πόσα είπαμε ότι μάζεψε συνολικά το κράτος από τις μετοχοποιήσεις τού ΟΠΑΠ; Κλείνει η παρένθεση.
Δείτε την παραπάνω εικόνα κι ελάτε να βγάλουμε μαζί ένα συμπέρασμα. Μέσα σε μια πενταετία (2001-2005) και μέσω τεσσάρων μετοχοποιήσεων, το δημόσιο εκχώρησε το 66% των μετοχών τού ΟΠΑΠ για να εισπράξει 2,6 δισ. ευρώ (μείον, βεβαίως, οι αμοιβές των χρηματοοικονομικών συμβούλων αυτών των τεσσάρων μετοχοποιήσεων). Κατά την δεκαετία 2001-2010 τα μερίσματα που μοίρασε ο ΟΠΑΠ στους μετόχους του εκτός δημοσίου έφτασαν τα 2,56 δισ. ευρώ. Συνεπώς, αν δεν μας έπιανε η βιασύνη και απλώς περιμέναμε, θα εισπράτταμε από κέρδη δέκα ετών όσα εισπράξαμε από πωλήσεις μιας πενταετίας κι από πάνω θα είχαμε και ολόκληρη την "κότα με τα χρυσά αβγά" στα χέρια μας. Αλήθεια, τί λογαριασμούς έκανε και πώς του ξέφυγε αυτό το απλό πραγματάκι εκείνου του λογιστή, που είχαμε κάποτε ως πρωθυπουργό;
Κάπου εδώ ολοκληρώσαμε την αναδρομή μας στο παρελθόν. Ας επιστρέψουμε στο 2013, καθ' ότι έχει μείνει άλλο ένα 33,329% που περιμένει να πουληθεί...
Βρισκόμαστε στις αρχές τού 2013 και η διαδικασία πώλησης των τελευταίων μετοχών τού ΟΠΑΠ που έχει στα χέρια του το δημόσιο, μπαίνει σιγά-σιγά στην τελική ευθεία εν μέσω έντονων πολιτικών αντιπαραθέσεων. Ο ΣυΡιζΑ, ως αξιωματική αντιπολίτευση που προαλείφεται για νίκη στις επόμενες βουλευτικές εκλογές, προσπαθεί να χαλάσει τις κολιγιές, τις οποίες φαίνεται να στήνει η Νέα Δημοκρατία με ισχυρούς επιχειρηματίες. Φυσικά, στο στόχαστρο της Κουμουνδούρου μπαίνει και η πώληση του ΟΠΑΠ.
 |
| 15/10/2015: "Ήταν μια δύσκολη συνάντηση" θα πει ο υπουργός περιβάλλοντος Πάνος Σκουρλέτης μετά την συνάντησή του με τον πρόεδρο της ΑΕΚ Δημ. Μελισσανίδη, όπου συζήτησαν για το νέο γήπεδο της ΑΕΚ. |
Πέρυσι στη ΔΕΘ ο κ. Σαμαράς, ως αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, αναφερόμενος στην πώληση του ΟΠΑΠ, έλεγε: «όταν πουλάς σε μια τιμή διπλάσια ή τριπλάσια από τα καθαρά κέρδη ενός οργανισμού, μιας εταιρίας, τότε δεν πουλάς, χαρίζεις». Σήμερα ο κ. Σαμαράς, ως Πρωθυπουργός, ετοιμάζεται να «χαρίσει» το ποσοστό του ΟΠΑΠ που κατέχει το ελληνικό δημόσιο, αποστερώντας το από τα αντίστοιχα έσοδα, σε μια περίοδο άγριας περικοπής των εισοδημάτων και συρρίκνωσης των κοινωνικών δαπανών, στο όνομα της μείωσης των ελλειμμάτων. Την ίδια στιγμή της υποτιθέμενης διαπραγμάτευσης ανάμεσα στους τρεις αρχηγούς που συναποτελούν την μνημονιακή συγκυβέρνηση, ώστε να καταστούν «λιγότερο επώδυνα» τα νέα μέτρα, επιχειρείται να υλοποιηθεί μία πώληση που θα βλάψει το ελληνικό δημόσιο και σκανδαλωδώς θα ευνοήσει τους μελλοντικούς αγοραστές της επιχείρησης. Είμαστε μπροστά σε μια ακόμη πράξη του διαρκούς εγκλήματος που συντελείται σε βάρος της ελληνικής οικονομίας.Παρ' ότι η διαδικασία πώλησης είναι σε πλήρη εξέλιξη, δυο πράγματα αρχίζουν να ξεκαθαρίζουν. Πρώτον, ότι το προβάδισμα το έχει ο Δημήτρης Μελισσανίδης και, δεύτερον, ότι χαμένος από την όλη ιστορία θα βγει ο Σωκράτης Κόκκαλης, η Intralot του οποίου κάνει μια χαρά δουλειές με τον ΟΠΑΠ. Οι βολές τού ΣυΡιζΑ στρέφονται κυρίως κατά του Αντώνη Σαμαρά λόγω της διαπιστωμένα καλής σχέσης του με τον Μελισσανίδη. Δικηγόρος τού Μελισσανίδη είναι ο στενός φίλος και σύμβουλος του πρωθυπουργού Φαήλος Κρανιδιώτης ενώ ο ίδιος ο Μελισσανίδης δεν διστάζει να δηλώνει προσωπικός φίλος τού Σαμαρά. Έτσι, ο ΣυΡιζΑ βλέπει στο πρόσωπο του Μελισσανίδη ένα ακόμη ανάχωμα που προσπαθεί να στήσει η Νέα Δημοκρατία προκειμένου να αποτρέψει την νίκη τού κόμματος στις επόμενες εκλογές, εφ' όσον θεωρεί δεδόμενο πως περαιτέρω ισχυροποίηση του "Τίγρη" θα του επιτρέψει να μπει και στον χώρο των ΜΜΕ.
Από την πλευρά της, η Νέα Δημοκρατία αφήνει να εννοηθεί ότι η αξιωματική αντιπολίτευση κοντράρει τον Μελισσανίδη επειδή θέλει να στηρίξει τον Κόκκαλη. Βέβαια, τέτοια πράγματα δεν μπορούν να ειπωθούν από επίσημα χείλη αλλά μπορούν να γραφτούν ως εκτιμήσεις ορισμένων "έγκριτων" αναλυτών. Η παραφιλολογία που αναπτύσσεται ενοχλεί την Κουμουνδούρου. Έτσι, στις 14 Φεβρουαρίου 2013, ο υπεύθυνος της πολιτικής στρατηγικής τού ΣυΡιζΑ Γιάννης Δραγασάκης αναλαμβάνει να ξεκαθαρίσει τα πράγματα, δηλώνοντας ότι ο ΣυΡιζΑ αντιτίθεται στην πώληση όποιο κι αν είναι το τίμημα και ζητάει από την κυβέρνηση να εκχωρήσει τις μετοχές τού ΟΠΑΠ στα ασφαλιστικά ταμεία, διασφαλίζοντας έτσι την βιωσιμότητά τους.
Νερό στον μύλο τής αντιπαράθεσης ρίχνει και η ιστορία με τον τεχνολογικό πάροχο του ΟΠΑΠ. Στις 30 Ιουλίου 2010 ο Οργανισμός προκηρύσσει διεθνή διαγωνισμό για "προμήθεια λογισμικού, εξοπλισμού, υπηρεσιών υλοποίησης, την εκπαίδευση, θέση σε παραγωγική λειτουργία, συντήρηση, τεχνική διαχείριση συστημάτων, διαχείριση εφαρμογών και υποστήριξη επιχειρησιακής λειτουργίας, που αφορούν στη λειτουργία τόσο των παιχνιδιών και δραστηριοτήτων που ήδη διεξάγονται από την ΟΠΑΠ Α.Ε., όσο και αυτών στα οποία ενδέχεται να δραστηριοποιηθεί η ΟΠΑΠ Α.Ε. μελλοντικά". Στις 8 Φεβρουαρίου 2011 δημοσιεύεται η σχετική πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, στην οποία ανταποκρίνονται τρεις υποψήφιοι. Στις 4 Ιουλίου 2011 προεπιλέγονται δύο από τους τρεις, οι οποίοι καταθέτουν τις προσφορές τους στις 10 Οκτωβρίου 2011. Σημειώστε τις ημερομηνίες πριν συνεχίσουμε.
Ο ένας από τους δυο υποψηφίους που προεπιλέχτηκαν ήταν η εταιρεία Intralot, συμεφερόντων Σωκράτη Κόκκαλη. Ο άλλος ήταν η κοινοπραξία GTech Corporation και GTech Global Services Corporation Ltd, εταιρείες τού ιταλικού κολοσσού Lottomatica, με τον οποίο συνεργάζεται ο Δημήτρης Μελισσανίδης. Τον Ιούλιο του 2012, το Δ.Σ. του ΟΠΑΠ αποφασίζει να δώσει την δουλειά στην Intralot. Ουσιαστικά, δηλαδή, η Intralot θα ανανεώσει την σύμβαση που ήδη έχει με τον ΟΠΑΠ και η οποία πρόκειται να λήξει τον Ιούλιο της επόμενης χρονιάς. Στις 7 Αυγούστου 2012, ο Κώστας Λουρόπουλος διορίζεται πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΠΑΠ, με απόφαση του υπουργού οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα.
Ο καιρός περνάει και ο Λουρόπουλος δεν φέρνει στο Δ.Σ. την σύμβαση με την Intralot για έγκριση, ώστε να ακολουθήσουν οι υπογραφές. Καθώς η διαδικασία πώλησης του οργανισμού τρέχει, ο Κόκκαλης έχει κάθε λόγο να ανησυχεί από την καθυστέρηση αυτή. Αν πουληθεί ο ΟΠΑΠ στον Μελισσανίδη πριν τις υπογραφές, κανένας δεν πρόκειται να ανανεώσει την σύμβαση με την Intralot. Από την άλλη, Μελισσανίδης και Κοπελούζος απειλούν με πόλεμο αν υπογραφεί οποιαδήποτε σύμβαση πριν την ολοκλήρωση της πώλησης του οργανισμού, εκτιμώντας ότι, με την σύμβαση στα χέρια του, ο Κόκκαλης ισχυροποιεί την θέση του ως υποψήφιος αγοραστής. Τα εξώδικα πάνε κι έρχονται και ο Λουρόπουλος δέχεται βολές από παντού. Τελικά, στις 19 Ιουνίου 2013 το Δ.Σ. του οργανισμού αποφασίζει οριστικά την υπογραφή τής σύμβασης, η οποία έχει αναδρομική ισχύ από 1/4/2013 και διάρκεια ως τις 30/6/2018. Πάντως, ο Λουρόπουλος φροντίζει να μην αφήσει ούτε τον Μελισσανίδη παραπονεμένο. Μια βδομάδα αργότερα, το Δ.Σ. του ΟΠΑΠ επιλέγει ως στρατηγικό εταίρο για την ανάπτυξη των τυχερών παιχνιδιών τού οργανισμού μέσω διαδικτύου, την GTech.
 |
| Το πρώτο δελτίο ΠροΠο στην ιστορία, με 12 αγώνες και 2 αναπληρωματικούς |
Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα, η διαδικασία πώλησης του ΟΠΑΠ συνεχίζεται. Κι εμείς θα ασχοληθούμε με αυτήν, αφήνοντας στην άκρη τις εικοτολογίες περί του ποιος είναι φίλος με ποιον. Δεν θα βγάλουμε άκρη μ' αυτά. Για παράδειγμα: δεν ξέρω πόσο καλοί φίλοι μπορεί να είναι ο Σωκράτης Κόκκαλης με τον Αντώνη Σαμαρά αλλά ξέρω ότι το καταστατικό τής Intracom το έχει συντάξει το δικηγορικό γραφείο του Κώστα Σημίτη...
Λέγαμε πριν ότι ο ΟΠΑΠ χαρακτηριζόταν -και δικαίως- ως "η κότα με τα χρυσά αβγά" τού δημοσίου. Όχι μόνο έφτασε να γίνει η πλέον κερδοφόρα εταιρεία τής χώρας (παρά τα δεκάδες εκατομμύρια που σκορπούσε αφειδώς σε χορηγίες και "κοινωνικές δράσεις") αλλά είχε στρωμένο τον δρόμο για νέα πεδία κερδοφορίας, τόσο με τις άδειες για τις 35.000 παιγνιομηχανές όσο και με την σχεδιαζόμενη είσοδό του στον διαδικτυακό τζόγο, ενώ δεν πρέπει να παραβλέπουμε την σημασία της εξασφαλισμένης ως το 2030 μονοπώλησης του χώρου.
Πολύφερνη νύφη ο ΟΠΑΠ, λοιπόν, με όλα τούτα τα προικιά αλλά με ένα πρόβλημα: η αξία όλων αυτών των προικιών ανέβαζε την πραγματική του αξία και υποχρέωνε τον ενδιαφερόμενο αγοραστή του να βάλει βαθειά το χέρι στην τσέπη. Έτσι, αν η κυβέρνηση ήθελε ντε και καλά να πουλήσει τον οργανισμό, έπρεπε να βρει τρόπο να αποτιμηθεί η αξία του χαμηλά. Έπρεπε, δηλαδή, να υποτιμήσει η ίδια το δικό της περιουσιακό στοιχείο. Και, μάλιστα, αυτή η υποτίμηση θα έπρεπε να γίνει με επίσημο τρόπο ώστε να μη φανεί ως αυθαίρετη. Ο ΟΠΑΠ θα έπρεπε να υποτιμηθεί τεκμηριωμένα, ώστε να μη μπορεί κανείς να κατηγορήσει τους πωλητές για καταστρατήγηση των κανόνων τής αγοράς εις βάρος τής δημόσιας περιουσίας.
 |
| 21/6/2012: Ορκωμοσία κυβέρνησης Σαμαρά. Πρώτη σειρά δεξιά ο υφυπουργός αθλητισμού Γιάννης Ιωαννίδης. |
Δυστυχώς για τον Σαμαρά, ανάμεσα στα μέλη αυτής τής κυβέρνησης βρίσκεται και ο πασίγνωστος ως πρώην προπονητής μπάσκετ τού Άρη Θεσσαλονίκης Γιάννης Ιωαννίδης, ο οποίος αναλαμβάνει το πόστο τού υφυπουργού αθλητισμού. Τρεις ημέρες μετά την ορκωμοσία του, ο Ιωαννίδης δίνει συνέντευξη στον Βήμα FM, όπου καλείται να απαντήσει και για τον ΟΠΑΠ. Ο Ιωαννίδης αδειάζει κανονικά τον Σαμαρά, παρ' ότι διευκρινίζει ότι διατυπώνει την δική του προσωπική άποψη:
Ο ΟΠΑΠ δεν πρέπει να αποκρατικοποιηθεί. (...) Ο ΟΠΑΠ αποφέρει στο δημόσιο περίπου 800 εκατ. ευρώ το χρόνο. Με τα νέα παιγνίδια εκτιμώ ότι τα ετήσια κέρδη του Οργανισμού θα πλησιάσουν το ένα δισ. ευρώ. (...) Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί η αποκρατικοποίηση να προχωρήσει με βάση την χρηματιστηριακή αποτίμηση του Οργανισμού. (...) Μόνο αν το τίμημα εξαγοράς είναι πολύ μεγάλο θα πρέπει να πουληθεί σε ιδιώτες. Αν έρθει ένας ιδιώτης και μας δώσει τα προβλεπόμενα κέρδη της επόμενης επταετίας τότε μπορούμε να το συζητήσουμε. (...)Με απλά λόγια, σύμφωνα με τον Ιωαννίδη, ο ΟΠΑΠ πρέπει να αποτιμηθεί κάπου ανάμεσα στα 5,5 και στα 7 δισ. ευρώ. Όσο κι αν αυτά τα ποσά έκαναν τον Σαμαρά να ανατριχιάσει, ο Ιωαννίδης όχι μόνο δεν λέει κουταμάρες αλλά είναι μάλλον μετριοπαθής. Για παράδειγμα, στις 20 Απριλίου 2018 η καναδική Star's Group έδωσε 2,5 δισ. στερλίνες για να αγοράσει την βρεττανική Sky Betting and Gaming, η οποία κατά το 2017 σημείωσε κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων 146 εκατ. στερλίνες (Canadian gambling firm buys Sky Betting and Gaming for £2.5bn", Guardian, 21/4/2018. "Sky Betting & Gaming Annual Report 2017).
Δηλαδή, οι καναδοί πλήρωσαν 17 φορές τα ετήσια κέρδη τής SBG για να την αποκτήσουν. Πόσα θα έδιναν για τον ΟΠΑΠ, ο οποίος όχι μόνο είναι μεγαλύτερος αλλά έχει και το μονοπώλιο στην χώρα;
Δυστυχώς για μας, ο ΟΠΑΠ δεν αποτιμήθηκε ούτε με βάση τα πραγματικά περιουσιακά του στοιχεία ούτε με βάση τα μελλοντικά έσοδά του ούτε με τα ήδη καπαρωμένα δικαιώματα επέκτασης σε έναν χώρο του οποίου κατείχε τα αποκλειστικά δικαιώματα εκμετάλλευσης. Αποτιμήθηκε με βάση την τιμή τής μετοχής του, η οποία είχε κατρακυλήσει μετά την αύξηση της φορολογίας από 20% σε 30% (όπως λέγαμε τις προάλλες), σε περιβάλλον ενός χρηματιστηρίου που υποχωρούσε σταθερά επί σχεδόν τέσσερα χρόνια.
Φυσικά, δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η πρεμούρα των μνημονιακών κυβερνήσεων για ιδιωτικοποιήσεις είχε ανοίξει την όρεξη του -ντόπιου και ξένου- κεφαλαίου, το οποίο συμπίεζε με κάθε δυνατό τρόπο τιμές μετοχών με στόχο ακριβώς να υποτιμηθούν και να υπάρξει ένα πραγματικό πλιάτσικο δημόσιων περιουσιακών στοιχείων. Ας θυμηθούμε εδώ ότι στις αρχές τού 2011 η μετοχή τού ΟΠΑΠ έπαιζε στα 16 ευρώ αλλά μέσα στο 2012 έπεσε ως και τα 4 ευρώ.
Τελικά, όταν τον Απρίλιο του 2013 η μετοχή κινιόταν περί τα 6,9 ευρώ, οι αρμόδιοι "σύμβουλοι" (ΤΑΙΠΕΔ, Εθνικής Τράπεζας και Ντώυτσε Μπανκ) εκτίμησαν ως ικανοποιητική τιμή τα 5,79 ευρώ, αποτιμώντας έτσι ολόκληρο τον ΟΠΑΠ σε 1,8 δισ. περίπου. Πριν λίγους μόνο μήνες ο οργανισμός πλήρωσε κάπου ένα δισ. για τις άδειες των παιγνιομηχανών και για την παράταση του μονοπωλίου του αλλά οι "σύμβουλοι" αποτιμούν το σύνολο της πλέον κερδοφόρας εταιρείας τής χώρας στο 1,8 δισ. μόλις. Το ΤΑΙΠΕΔ όρισε και ανεξάρτητο εκτιμητή, την Duff & Phelps, η οποία αποτίμησε την μετοχή λίγο ψηλότερα, στα 6,17 ευρώ. Από την δική τους πλευρά, οι τράπεζες έκαναν τις δικές τους εκτιμήσεις, για λογαριασμό των πελατών τους, βάζοντας καθεμιά την δική της τιμή-στόχο: η Citi όρισε τα 6,80 ευρώ, η Πειραιώς τα 7, η Goldman Sachs τα 7,41 και η Eurobank έφτασε στα 7,70 ενώ η γαλαντόμα Marfin σκαρφάλωσε στα 7,90 ευρώ.
Τελικά, η εταιρεία που πήρε την δουλειά, η Emma Delta, πρόσφερε 5,91 ευρώ ανά μετοχή, δίνοντας συνολικά 652 εκατ. ευρώ για το ένα τρίτο τού ΟΠΑΠ. Δηλαδή, ο υπερκερδοφόρος οργανισμός αποτιμήθηκε κάτω από τα δύο δισ., ενώ καμμία σοβαρή εκτίμηση δεν τον υπολόγιζε κάτω από τα 4,5 δισ. ευρώ. Πώληση εταιρείας τζόγου στο τετραπλάσιο των ετήσιων κερδών της (και δη με εγγυημένο μονοπώλιο) δεν μπορεί να μη χαρακτηριστεί ως πρώτης τάξεως ευκαιρία για τον αγοραστή και δεν γίνεται να μη μας θυμίσει το παλιό "το αφεντικό τρελάθηκε και τα έβαλε όλα τζάμπα".
 |
| Γράφημα: Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 6/10/2013 |
Εάν δεν ιδιωτικοποιείτο ο ΟΠΑΠ, το Δημόσιο θα εισέπραττε μέρισμα (για τη χρήση του 2013) ύψους μόνο 13 εκατ. ευρώ, ενώ για τη δεκαετία θα εισέπραττε μόλις 360 εκατ. ευρώ, δηλαδή το 50% περίπου του ποσού που εισπράττει με την αποκρατικοποίηση. Αν πάρετε ένα κομπιουτεράκι, θα διαπιστώσετε ότι το ΤΑΙΠΕΔ εκτίμησε πως τα κέρδη του ΟΠΑΠ μέσα στο 2013 θα κυμαίνονταν περί τα 35 εκατ. ευρώ. Όμως, τα μεγάλα οικονομικά μυαλά τού υπερταμείου έπεσαν λίγο έξω: τα κέρδη τού 2013 ξεπέρασαν τα 141 εκατ., του 2014 άγγιξαν τα 200 εκατ. και το 2015 έφτασαν τα 210 εκατ. ευρώ. Κι επειδή είναι λίγο δύσκολο να πιστέψουμε ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι άσχετοι, έχουμε κάθε δικαίωμα να πιστεύουμε ότι η παραγματικότητα διαστρεβλώθηκε επίτηδες, προκειμένου να διευκολυνθεί το ξεπούλημα.
Οι πάσης μορφής και αποχρώσεως θιασώτες τής ανοιχτής οικονομίας λένε πως η αγορά αποτελεί τον ασφαλέστερο κριτή των πάντων. Αυτό ο "ασφαλέστερος κριτής", λοιπόν, έκρινε πως όσα έλεγαν το ΤΑΙΠΕΔ και η κυβέρνηση ήσαν μπούρδες, αφού η τιμή τής μετοχής τού ΟΠΑΠ ξεπέρασε τα δέκα ευρώ πριν βγει το 2013, προσδιορίζοντας έτσι την χρηματιστηριακή αξία τής εταιρείας, ακόμη και στο πεθαμένο ελληνικό χρηματιστήριο, πάνω από τα 3,3 δισ., ήτοι 65% πάνω από το "πολύ καλό τίμημα" του Μαΐου...
Λένε πολλοί ότι ο διαγωνισμός για την πώληση του ΟΠΑΠ μεθοδεύτηκε με τέτοιον τρόπο ώστε να τον κερδίσει ο Μελισσανίδης. Η εξέλιξη των πραγμάτων φαίνεται να τους δικαιώνει αν και τέτοια συμπεράσματα ενέχουν -λιγώτερο ή περισσότερο- αυθαιρεσία και σνωμοσιολογία. Πάντως, είναι γεγονός ότι σε ένα τόσο χοντρό παιχνίδι δεν χύθηκε πολύ αίμα, όπως λογικά θα περίμενε κανείς. Ίσως επειδή οι πρωταγωνιστές τής παράστασης πήραν έγκαιρα χαμπάρι ότι το έργο είχε γραφτεί για έναν ρόλο.
Η προκήρυξη του διαγωνισμού βγήκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2012, ορίζοντας ως τελική ημερομηνία κατάθεσης εκδήλωσης ενδιαφέροντος την 19η Οκτωβρίου 2012. Εκεί εμφανίστηκαν ως υποψήφιοι αγοραστές οι εταιρείες:
- Emma Delta Hellenic Holdings Ltd. Ανήκει κατά 100% στην Emma Delta Ltd, εταιρεία που έχει συσταθεί και εδρεύει στην Κύπρο. Τις μετοχές της διαχειρίζεται στο σύνολό τους η Emma Delta Management Ltd, η οποία ανήκει κατά τα 2/3 στην Emma Delta Capital Ltd (συμφερόντων τού τσέχου επενδυτή Γίρι Σμέιτς) και κατά το 1/3 στην Georgiella Holdings Co Ltd (συμφερόντων Γιώργου Μελισσανίδη). Στην εταιρεία συμμετέχουν χωρίς δικαίωμα ψήφου και οι εταιρείες Yeonama Holdings Co Ltd (Δημήτρης και Γιώργος Μελισσανίδης), MEF Holdings Ltd (Γίρι Σμέιτς), Vitalpeak LtD (Αλεξάντερ Νέσις), Rubidium Holdings Ltd (ρωσσικό fund), Helixor Ltd (σλοβακικό fund) και Helvason Ltd (Δημήτρης Κοπελούζος).
- Third Point LLC. Πρόκειται για το hedge fund που έστησε το 1995 στις Βερμούδες ο πολύς Ντάνιελ Λεμπ, το οποίο το 2012 κέρδισε μισό δισ. ευρώ επειδή στοιχημάτισε υπέρ της παραμονής τής χώρας μας στην ευρωζώνη. Δεν κατάφερα να διασταυρώσω την πληροφορία σύμφωνα με την οποία στην Third Point είχε συμφέροντα και η Intralot του Σωκράτη Κόκκαλη.
- BC Partners. Βρεττανική επενδυτική εταιρεία, με δραστηριότητα σε όλον τον κόσμο. Επί κεφαλής της βρίσκεται ο έλληνας Νίκος Σταθόπουλος, ο οποίος έχει επενδύσει κατά καιρούς πάνω από τρία δισ. ευρώ στην Ελλάδα (TIM Hellas, Hyatt Regency, Pharmathen κλπ).
- Κοινοπραξία Gauselmann AG (55%), Playtech Ltd (41%) και Helvason Ltd (4%). Γερμανοί, εβραίοι (με έδρα στα βρεττανικά νησιά Μαν, βέβαια) και ο Δημήτρης Κοπελούζος.
- Κοινοπραξία Intralot Investments Ltd (66%) και Intralot Holdings Luxemburg S.A. (34%). Φυσικά, συμφερόντων Σωκράτη Κόκκαλη και οι δυο.
- Primrose Treasure Ltd. Θυγατρική της εταιρείας Fosun Ιnternational, μεγάλης εταιρείας από την Σαγκάη. Η Fosun είναι κλασσική περίπτωση conglomerate, δηλαδή μέσω των πολλών θυγατρικών της δραστηριοποιείται σε πολλούς και ετερόκλητους τομείς (φαρμακευτικά προϊόντα, τουρισμός, ορυχεία, υψηλή τεχνολογία, ασφάλειες κλπ) αλλά ασχολείται και με επενδύσεις.
- Texas Pacific Group Capital. Μια από τις μεγαλύτερες επενδυτικές εταιρείες του κόσμου (πάνω από 75 δισ. δολλάρια), με ιδιαίτερη αδυναμία στις επενδύσεις σε προβληματικές επιχειρήσεις και σε αποκρατικοποιήσεις.
- Triple Five Worldwide Group Properties Ltd. Περίπτωση παρόμοια με της Primrose. Εδώ έχουμε μια θυγατρική τού καναδικού conglomerate Triple Five.
 |
| 12/8/2013: Οι υπογραφές μπήκαν, η δουλειά τελείωσε. Γιάννης Στουρνάρας, Στέλιος Σταυρίδης και Δημήτρης Μελισσανίδης δίνουν τα χέρια ποζάροντας όλο χαμόγελα. |
Η προσφορά φτάνει τα 622 εκατομμύρια ευρώ, με την αποτίμηση των συμβούλων του ΤΑΙΠΕΔ να δίνουν τιμή εκκίνησης τα 610 εκατ. και τον ανεξάρτητο αποτιμητή Duff & Phelps να βάζει ως κατώφλι τα 650 εκατομμύρια. Έτσι, το Δ.Σ. του ΤΑΙΠΕΔ "αφού έλαβε υπόψη το προσφερόμενο ποσό, την εισήγηση των χρηματοοικονομικών του συμβούλων Deutsche Bank και NBG Securities, την αποτίμηση που διενήργησε ο ανεξάρτητος αποτιμητής Duff & Phelps και τη γνώμη του Συμβουλίου Εμπειρογνωμόνων, ζήτησε από την Emma Delta να υποβάλει βελτιωμένη προσφορά". Ακολουθούν "σκληρές διαπραγματεύσεις", όπου η Emma Delta "αναγκάζεται" να βάλει ακόμα 30 εκατομμύρια και η δουλειά κλείνει στα 652 εκατ. ευρώ.
Παρένθεση. Η όλη μεθόδευση εκνευρίζει τον Δημήτρη Κοντομηνά, ο οποίος έχει αποχωρήσει από την διοίκηση του Alpha και θέλει να μπει στον χώρο τού στοιχήματος, σε συνεργασία με την William Hill. Παράλληλα με τις επιθέσεις του κατά πάντων για όσα γίνονται με τον ΟΠΑΠ, ο Κοντομηνάς αφήνει να διαρρεύσει ότι θα φτιάξει ολόκληρο όμιλο μέσων, που θα ασχολούνται αποκλειστικά με το στοίχημα: ιστότοποι, ραδιόφωνο, εφημερίδα και κανάλι. Μάλιστα δε, αντίθετα με ό,τι συνηθίζεται στο εξωτερικό, το συγκεκριμένο μονοθεματικό κανάλι δεν θα είναι συνδρομητικό. Όσο κι αν ο Κοντομηνάς δεν ενδιαφέρεται να αγοράσει τον ΟΠΑΠ, η απειλή να σπάσει το μονοπώλιο είναι υπαρκτή και δημιουργεί εκνευρισμό. Κλείνει η παρένθεση.
Στο μεταξύ, με τις διαδικασίες πώλησης να έχουν μπει στην τελική ευθεία, ο ΟΠΑΠ αβγαταίνει τα προικιά του. Το ΤΑΙΠΕΔ παραχωρεί για 12 χρόνια την εκμετάλλευση των κρατικών λαχείων στην εταιρεία Ελληνικά Λαχεία, στην οποία συμμετέχουν ο ΟΠΑΠ κατά 67%, η Intralot κατά 16,5% και η πολιτειακή Scientific Games με 16,5% επίσης. Για δώδεκα χρόνια, η Ελληνικά Λαχεία πλήρωσε 190 εκατομμύρια. Μόνο το 2015, το ξυστό της λαχείο "Σκρατς" έκανε τζίρο πάνω από 290 εκατομμύρια.
Και κάπως έτσι, μέσα σ' αυτή την ωραία ατμόσφαιρα και εν μέσω πανηγυρισμών και θριαμβολογιών, στις 12 Αυγούστου 2013 ο υπουργός οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας με τον πρόεδρο του ΤΑΙΠΕΔ Στέλιο Σταυρίδη ως πωλητές υπογράφουν, για λογαριασμό τού ελληνικού δημοσίου, την πώληση του 33% του ΟΠΑΠ στην Εmma Delta, εκ μέρους της οποίας υπογράφει ο Δημήτρης Μελισσανίδης. Περιχαρής ο Στουρνάρας, δηλώνει αμέσως μετά:
Με επιτυχία ολοκληρώθηκε σήμερα η πρώτη μεγάλη αποκρατικοποίηση που πραγματοποιήθηκε στη χώρα μας. Τα οφέλη για το ελληνικό δημόσιο είναι πολλαπλά, αφού αποδεικνύεται η εμπιστοσύνη των επενδυτικών κεφαλαίων στην ελληνική οικονομία και ταυτόχρονα εξασφαλίζονται για πρώτη φορά, πέραν του τιμήματος, και έσοδα από φόρους 30% επί των μεικτών κερδών που θα μπαίνουν κάθε χρόνο στο δημόσιο ταμείο.Εννοείται ότι ακόμη και τούτη, την ύστατη στιγμή, ο υπουργός οικονομικών επιμένει να κοροϊδεύει τον κόσμο. Το κράτος θα είχε ακριβώς τα ίδια φορολογικά έσοδα από τον ΟΠΑΠ ακόμη και στην περίπτωση που δεν τον πούλαγε.
 |
| 12/6/2013: Ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς βραβεύει τον Δημήτρη Μελισσανίδη ως επιχειρηματία της χρονιάς (λόγω Aegean). Ανάμεσά τους ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ Κωνσταντίνος Μίχαλος |
Είχα έρθει για μία ημέρα στην Αθήνα προκειμένου να υπογράψω την πώληση και θα έφευγα την επομένη τα ξημερώματα με μια πτήση που είχε στις 5.20, δηλαδή θα ξυπνούσα στις 4 τα χαράματα. Ο κ. Μελισσανίδης όμως, ο οποίος πήγαινε στη Γαλλία, μου πρότεινε να με πάρει μαζί του για να με διευκολύνει. Είχε την καλοσύνη να με αφήσει στην Κεφαλλονιά, όπου και έκανε ανεφοδιασμό και έτσι δεν ταλαιπωρήθηκα και γλίτωσα και μια μέρα. Κατά την πτήση μιλήσαμε για την πώληση του ΟΠΑΠ, όπως μιλάμε συνέχεια με τον κ. Μελισσανίδη γι’ αυτό το θέμα. Παραμένει πάρα πολύ δυσαρεστημένος για το θέμα των λαχείων, διότι θεωρεί ότι η συμφωνία δεν έπρεπε να γίνει έτσι. Εμείς δεν συμφωνούμε καθόλου με αυτό που υποστηρίζει. Αν και διαφωνούμε πολλούς μήνες, έχουμε διατηρήσει μαζί του ένα επίπεδο σχέσεων εξαιρετικό.Για κακή του τύχη, οι δημοσιογράφοι πήραν χαμπάρι τον Σταυρίδη να κατεβαίνει από το τζετ τού Μελισσανίδη και η δημοσίευση της σχετικής φωτογραφίας δημιούργησε σκάνδαλο, το οποίο κατέληξε στην αποπομπή του από το ΤΑΙΠΕΔ. Όμως, όσο κι αν ο Σταυρίδης έβαλε το χεράκι του στην πώληση, η πραγματικότητα είναι πως όλα είχαν σχεδιαστεί από πιο ψηλά. Όπως λέγαμε τις προάλλες, ο Μελισσανίδης δεν δίστασε ποτέ να διατυμπανίσει την φιλική του σχέση με τον Σαμαρά. Άλλωστε, ήταν ο ίδιος ο πρωθυπουργός που, δυο μήνες νωρίτερα, τον είχε βραβεύσει σε εκδήλωση του Εμπορικού και Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθηνών ως έναν εκ των πλέον επιτυχημένων επιχειρηματιών τής χρονιάς (λόγω Aegean). Συμπτωματικά, ο Μελισσανίδης καθόταν δίπλα στον Σαμαρά στην πρώτη σειρά και ήταν ο πρώτος που βραβεύτηκε...
Στο σημείο αυτό έχει ενδιαφέρον να ρίξουμε μια ματιά στον τελικό αγοραστή τού ΟΠΑΠ, δηλαδή στην εταιρεία Emma Delta Hellenic Holdings Ltd. Ενδεχομένως, ο αναγνώστης είχε ήδη υπ' όψη του πολλά απ' αυτά που είπαμε ως τώρα αλλά σήμερα μάλλον θα αποζημιωθεί, αφού τα περισσότερα από όσα ακολουθούν δεν έχουν γίνει ευρέως γνωστά. Και όμως, η πρόσβαση σ' αυτά δεν είναι δύσκολη, εφ' όσον πρόκειται για στοιχεία τα οποία η εταιρεία έχει δημοσιεύσει η ίδια, σύμφωνα με όσα ορίζουν οι νόμοι περί δημοσιότητας. Πριν συνεχίσουμε, θυμηθείτε ότι η προκήρυξη του διαγωνισμού βγήκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2012, τελική ημερομηνία κατάθεσης εκδήλωσης ενδιαφέροντος ήταν η 19 Οκτωβρίου 2012 και οι τελευταίες υπογραφές, με τις οποίες ολοκληρώθηκε η πώληση, έπεσαν στις 12 Αυγούστου 2013. Κρατήστε αυτές τις ημερομηνίες.
Στις 21 Μαρτίου 2013 ιδρύεται στην Κύπρο η εταιρεία Anejoda Ltd. Όσο κι αν έψαξα, η λέξη Anejoda δεν σημαίνει ο,τιδήποτε σε οποιαδήποτε γλώσσα του κόσμου. Ίσως να είναι απλώς ένα παράξενο όνομα. Το σίγουρο, όμως είναι ότι, αν την πληκτρολογήσουμε με το πληκτρολόγιό μας γυρισμένο στα ελληνικά, θα προκύψει η λέξη Ανέξοδα. Ποιός ξέρει; Ίσως ο εμπνευστής αυτής της ονομασίας είχε διάθεση για λίγη πλάκα. Πάντως, στις 2 Αυγούστου 2013, η εταιρεία αλλάζει το όνομά της και από Anejoda Ltd γίνεται... Emma Delta Hellenic Holdings Ltd. Τόμπολα;
Απορία πρώτη: Αφού η εταιρεία ιδρύεται στις 21 Μαρτίου 2013, πώς καταθέτει εκδήλωση ενδιαφέροντος μέχρι τις 19 Οκτωβρίου 2012; Και, μάλιστα, όχι με την επωνυμία σύστασής της αλλά με εκείνη που υιοθέτησε στις 2 Αυγούστου 2013;
 |
| Μέγαρο Μαξίμου, 15/7/2013: Στιγμιότυπο από την συνάντηση των τραπεζιτών με τον πρωθυπουργό. |
- στις 10/10/2013, 10.000 μετοχές ονομαστικής αξίας ενός ευρώ η καθεμιά, σε τιμή 27.200 ευρώ εκάστη, ήτοι 27.199 ευρώ υπέρ το άρτιο,
- στις 8/11/2013, άλλες 8 μετοχές ονομαστικής αξίας ενός ευρώ η καθεμιά, σε τιμή 62.500 ευρώ εκάστη, ήτοι 62.499 ευρώ υπέρ το άρτιο και
- στις 10/12/2013, ακόμη 2 μετοχές ονομαστικής αξίας ενός ευρώ η καθεμιά, σε τιμή 50.000 ευρώ εκάστη, ήτοι 49.999 ευρώ υπέρ το άρτιο. Έτσι, στα τέλη του 2013, η Emma Delta Hellenic Holdings Ltd βρίσκεται να διαθέτει συνολικό κεφάλαιο 272.601.200 ευρώ, προερχόμενο από την ονομαστική αξία 11.210 μετοχών τού ενός ευρώ συν 272.589.990 από εκδόσεις υπέρ το άρτιο.
Απορία δεύτερη: Πόση σημασία έπαιξε στην τελική επιλογή πλειοδότη και στην κατάρτιση της σύμβασης πώλησης ότι, την ώρα που έπεφταν οι υπογραφές στις 12 Αυγούστου, ο αγοραστής διέθετε κεφάλαιο μόλις 1.200 ευρώ; Πόσο κοινή επιχειρηματική πρακτική αποτελεί το να κλείνεις δουλειές με κάποιον που απλώς υπόσχεται ότι ΘΑ βρει τα λεφτά για να τις κάνει;
Προχωρούμε. Ακόμη και μετά τις απανωτές αυξήσεις κεφαλαίου, από τα συρτάρια τής εταιρείας λείπουν κάπου 380 εκατομμύρια για να συμπληρωθεί το συμφωνημένο αντίτιμο των 652 εκατ. ευρώ της πώλησης. Έτσι, στις 25 Σεπτεμβρίου 2013, η Emma Delta Hellenic Holdings Ltd ανακοινώνει ότι προβαίνει στην έκδοση δυο ομολογιακών δανείων σε συνεργασία με τον λονδρέζικο οίκο Jefferies και την Εθνική Τράπεζα, συνολικού ύψους 400 εκατ. ευρώ. Βέβαια, για την έκδοση τέτοιων δανείων απαιτούνται εγγυήσεις και ενέχυρα αλλά δεν υπάρχει πρόβλημα: η σύμβαση προβλέπει ότι η εταιρεία μπορεί να πάρει δάνειο με ενέχυρο τις μετοχές τού ΟΠΑΠ. Το ότι εκείνη την δεδομένη στιγμή η εταιρεία δεν έχει ακόμη στα χέρια της αυτές τις μετοχές (η μεταβίβαση θα ολοκληρωνόταν γύρω στα μέσα Οκτωβρίου) είναι λεπτομέρεια άνευ ουσιώδους σημασίας.
Στο μεταξύ, τα ήσυχα νερά έχουν ήδη ταραχτεί αφού λίγες μέρες νωρίτερα διέρρευσε η πληροφορία ότι, πλήν των 400 εκατ. ευρώ που αναφέραμε, έχουν εγκριθεί άλλα 200 εκατ. από την Πειραιώς. Το έδαφος γι' αυτές τις συμφωνίες είχε στρωθεί κατά την συνάντηση που είχαν στις 15 Ιουλίου οι επί κεφαλής των τεσσάρων συστημικών τραπεζών με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά και τον υπουργό οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα στο Μαξίμου. Εννοείται ότι για την πρωθυπουργική πρωτοβουλία προκειμένου να προχωρήσει η πώληση του ΟΠΑΠ ήταν ενήμεροι τόσο ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ Στέλιος Σταυρίδης όσο και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ευάγγελος Βενιζέλος.
Απορία τρίτη: Πόσο κοινά παραδεκτή πρακτική είναι να πουλάω κάποιο αντικείμενο αξίας επειδή έχω ανάγκη τα λεφτά και μετά να δίνω δάνειο στον αγοραστή για να με ξεπληρώσει; Και, μάλιστα, με εγγύηση το ίδιο το πωλούμενο αντικείμενο; Πόσο φυσιολογικό είναι να καμαρώνω για την προσέλκυση επενδυτών, οι οποίοι επενδύουν τα δάνεια που τους δίνω; Και πόσο υπερβολική μπορεί να είναι αυτή η απορία, αν αναλογιστούμε ποιος φρόντισε να ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες όταν είχαν πρόβλημα ρευστότητας;
 |
| Δεκαπενταύγουστος 2011: Εγκαίνια του "Μελισσανιδείου Μελάθρου", δίπλα στην μονή Παναγίας Σουμελά. Από αριστερά: Πάρις Κουκουλόπουλος (υφυπουργός εσωτερικών), Αντώνης Σαμαράς (απλώς πρόεδρος ΝΔ), Ιάκωβος και Δημήτρης Μελισσανίδης, μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας Παντελεήμων. |
Απ' ό,τι φαίνεται, αν πράγματι ο Μελισσανίδης είπε κάτι τέτοιο, ήξερε τι έλεγε. Τα 600 από τα 652 εκατομμύρια του τιμήματος θα τα έβαζαν οι τράπεζες, τα 30 προβλεπόταν από την σύμβαση να καταβληθούν σε δέκα ετήσιες δόσεις των τριών εκατ. ευρώ και για τα υπόλοιπα 22... είχε ο θεός. Πάντως, το ρεπορτάζ τής Καθημερινής στις 13/8/2013, κατέληγε ως εξής (υπογραμμίσεις δικές μου): "Παρά το γεγονός ότι τα μέλη του fund διαβεβαιώνουν ότι τα χρήματα για την αγορά του ΟΠΑΠ υπάρχουν, πηγές της «Κ» στο Λονδίνο διαβεβαιώνουν ότι ο γνωστός οίκος Jefferies και το δικηγορικό γραφείο Κλίφορντ Τσανς έχουν εντολή να επεξεργαστούν τη χρηματοδοτική λύση είτε με ομολογιακό είτε με κοινοπρακτικό δάνειο. Πηγές της αγοράστριας εταιρείας διαβεβαίωναν πάντως ότι τα περίπου 200 εκατομμύρια που επιθυμεί να «σηκώσει» από την αγορά δεν αφορούν την αγορά του οργανισμού αλλά μελλοντικά σχέδια". Χρήματα υπάρχουν. Πάντοτε υπήρχαν, άλλωστε...
------------------
Σημειώσεις:- Τα στοιχεία για την σύσταση της Anejoda Ltd και τις αυξήσεις κεφαλαίων άντλησα από το "Emma Delta Hellenic Holdings Limited - Report and financial statements for the period from 21 March 2013 to 31 December 2013".
- Για το ομολογιακό δάνειο των 400 εκατ. ευρώ, δείτε λεπτομέρειες στο ρεπορτάζ τού Βαγγέλη Μανδραβέλη "Ομόλογα 400 εκατ. από την Emma Delta για χρηματοδότηση εξαγοράς του ΟΠΑΠ", Καθημερινή, 25/9/2013.
- Για το δάνειο των 200 εκατ. ευρώ και πολλά άλλα ενδιαφέροντα στοιχεία, διαβάστε το ρεπορτάζ τού Λευτέρη Χαραλαμπόπουλου "Μπίζνες με ξένα κόλλυβα: Με δανεικά αγόρασαν τον ΟΠΑΠ" στο περιοδικό Unfollow, τεύχος 21 (Σεπτέμβριος 2013).
Ας αλλάξουμε κλίμα κι ας γυρίσουμε λίγο πίσω στον χρόνο, κάπου στα τέλη τής προηγούμενης χιλιετίας. Στο "Φαληρικό Δέλτα", εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος "Σταύρος Νιάρχος", βρίσκεται ο ιππόδρομος, ένα από τα σημεία αναφοράς τής κοσμικής ζωής των αθηναίων κατά τον περασμένο αιώνα. Το ιπποδρομιακό στοίχημα διαχειρίζεται ο κρατικός Οργανισμός Διεξαγωγής Ιπποδρομιών Ελλάδος (ΟΔΙΕ), ένας ακόμη εξαιρετικά κερδοφόρος οργανισμός τού δημοσίου. Όχι για πολύ ακόμη, δυστυχώς.
Το 1999 και με πρόσχημα τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η κυβέρνηση Σημίτη αποφασίζει να μην εκσυγχρονίσει τις εγκαταστάσεις τού Φαλήρου αλλά να διατάξει τον ΟΔΙΕ να μετεγκαταστήσει τον ιππόδρομο στο Μαρκόπουλο, κάπου στην μέση του πουθενά, αγνοώντας τις έντονες διαμαρτυρίες των φιλίππων. Όσο κι αν ακούγεται περίεργο στα αφτιά των άσχετων, ο ιππόδρομος στο Δέλτα είχε κίνηση όχι μόνο τις ώρες των αγώνων αλλά όλη μέρα, κάτι που δεν θα γινόταν στις απομακρυσμένες εγκαταστάσεις που σχεδιάζονταν στο Μαρκόπουλο (Πολλοί παίκτες του ιπποδρομιακού στοιχήματος κατέβαιναν από το πρωί στον ιππόδρομο, για να κουβεντιάσουν μεταξύ τους αλλά και για να παρακολουθήσουν τις προπονήσεις των αλόγων στα οποία ενδιαφέρονταν να στοιχηματίσουν. Π.χ., οι "πεταλάδες" αρέσκονταν στο να εντοπίζουν ποιο άλογο φορούσε καινούργια πέταλα, θεωρώντας κάτι τέτοιο ως ένδειξη ότι το απόγευμα αυτό το άλογο θα "χτύπαγε" την κούρσα).
 |
| Το Φαληρικό Δέλτα και η λεωφόρος Συγγρού σε φωτογραφία του 1960. Αριστερά ο ιππόδρομος. |
Οι ενισχύσεις που δόθηκαν στον ΟΔΙΕ για να καλύψει τις δανειακές του υποχρεώσεις, μπήκαν στο μικροσκόπιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία τον Φεβρουάριο του 2012 πέταξε την βόμβα: αν ο οργανισμός είναι προβληματικός, πρέπει να κλείσει. Έτσι, στις αρχές τού 2013, η κυβέρνηση Σαμαρά αποφάσισε την ιδιωτικοποίηση του ιπποδρομιακού στοιχήματος και προκήρυξε τον σχετικό διαγωνισμό.
Ενδιαφέρον εκδήλωσαν δυο κοινοπραξίες. Από την μια, εκείνη της γαλλικής Pari Mutuel Urbain (PMU - η μεγαλύτερη εταιρεία ιπποδρομιακού στοιχήματος στον κόσμο) με την νοτιοαφρικανική Phumelela και, από την άλλη, εκείνη της γνωστής μας Intralot με την αργεντίνικη Hipódromo Argentino de Palermo (Η Intralot έχει από χρόνια ανοίξει δουλειές με την Αργεντινή: "Intralot expands in the large argentinean lottery market through a significant acquisition", 14/1/2017). Σύντομα, όμως, η PMU αποσύρθηκε, διαφωνώντας με το ύψος τού ενοικίου που ζητούσε το ΤΑΙΠΕΔ για τις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις τού Μαρκόπουλου. Ο δρόμος, πλέον, ήταν ανοιχτός για τον Σωκράτη Κόκκαλη και την Intralot.
Ο ΟΠΑΠ δεν είχε κανένα λόγο να είναι ευχαριστημένος. Δεν έφτανε που του είχαν φορέσει την Intralot ως τεχνολογικό προμηθευτή μέχρι το 2018, τώρα θα την έκαναν και ανταγωνιστή του στον τζόγο, σπάζοντας το μονοπώλιό του; Βέβαια, το ιπποδρομιακό στοίχημα είναι αμελητέο ως τζίρος στο σύνολο του τζόγου αλλά διαθέτει 450 πρακτορεία σε όλη την χώρα, από τα οποία τα 50 είναι καθαρά δικά του και τα άλλα 400 συστεγάζονται σε πρακτορεία του ΟΠΑΠ. Ο νέος ιδιοκτήτης θα μπορούσε να ανοίξει κι άλλα δικά του πρακτορεία, απαγορεύοντας ταυτόχρονα την συστέγαση με τον ΟΠΑΠ. Έτσι, θα στηνόταν μια ολόκληρη δομή, έτοιμη να υποδεχτεί και άλλες μορφές τζόγου, πέραν των ιπποδρομιακών στοιχημάτων. Ο Μελισσανίδης έχει κάθε λόγο να εντείνει την κόντρα με τον Κόκκαλη.
Η Intralot καταθέτει προσφορά 2,75 εκατ. ευρώ για την άδεια διεξαγωγής τού στοιχήματος και άλλα 2,5 εκατ. ετησίως ως ενοίκιο για τις εγκαταστάσεις. Το ΤΑΙΠΕΔ ζητάει βελτιωμένη προσφορά, αφού εκτιμάει ότι το μηνιαίο ενοίκιο πρέπει να κυμαίνεται γύρω στα 500 χιλιάρικα. Η Intralot ανεβάζει την προσφορά της στα 12 εκατ. ευρώ αλλά θέλει να συναρτήσει το ενοίκιο με την πορεία των κερδών της από το στοίχημα. Το συμβούλιο εμπειρογνωμόνων τού ΤΑΙΠΕΔ κρίνει το τελικό τίμημα ως χαμηλό και η διοίκηση του υπερταμείου αναγκάζεται να κηρύξει τον διαγωνισμό άγονο και να προκηρύξει νέο.
Μπορεί ο Κόκκαλης να βγάζει καπνούς από τα αφτιά αλλά οι άνθρωποι του ΤΑΙΠΕΔ δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά αν δεν θέλουν να πάνε φυλακή. Στα χέρια τους έχουν μια εγγυητική επιστολή ενός άλλου ενδιαφερομένου, ο οποίος προσφέρει μίνιμουμ 40 εκατ. ευρώ για να του ανατεθεί το ιποοδρομιακό στοίχημα! Ο ενδιαφερόμενος είναι μια κοινοπραξία μεταξύ ενός fund της BC Partners (την θυμάστε μεταξύ των οκτώ υποψηφίων για τον ΟΠΑΠ;) και της εταιρείας επανδύσεων OPAP Investments, προφανέστατα θυγατρικής τού ΟΠΑΠ. Βέβαια, η νέα προσφορά είναι ξεκάθαρα εκτός διαδικασίας και εξώφθαλμα εκπρόθεσμη αλλά ποιός παίρνει την ευθύνη να αποδεχτεί την πώληση ενός προϊόντος προς 12 εκατομμύρια, όταν υπάρχει κάποιος που προσφέρει 40 για το ίδιο προϊόν;
Ο νέος διαγωνισμός λήγει στις 19 Σεπτεμβρίου 2014 και η προσφορά τής κοινοπραξίας OPAP Investments - Global Family Partners γίνεται δεκτή. Η Intralot αντιδρά, προσφεύγοντας τόσο στην Επιτροπή Ανταγωνισμού αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δυστυχώς για τον Κόκκαλη, όμως, η πρώτη εγκρίνει την πώληση και η δεύτερη δεν φέρνει αντίρρηση. Την τελική συμφωνία δεν θα αμφισβητήσει ούτε η νέα, αριστερή κυβέρνηση της χώρας. Έτσι, τον Οκτώβριο του 2015, η θυγατρική εταιρεία του ΟΠΑΠ "Ιπποδρομίες Α.Ε." αποκτά το μονοπωλιακό δικαίωμα διοργάνωσης και διεξαγωγής ιπποδρομιακού στοιχήματος και ιπποδρομιών στην Ελλάδα. Το σύνολο του πάλαι ποτέ κρατικού τζόγου (προπό, στοίχημα, τυχερά παιχνίδια, ιππόδρομος, λαχεία) έχει περάσει πλέον στα χέρια των ιδιοκτητών του ιδιωτικού ΟΠΑΠ.
 |
| Το Ιπποδρόμιο Αθηνών στο Μαρκόπουλο, στην "μέση του πουθενά" (2009) |
Λεπτομέρεια: Πρόεδρος της ΦΕΕ ήταν τότε (και μέχρι την 12/12/2017) ο "καπετάνιος" Γιώργος Βαρδινογιάννης.
Για να κάνει κάποιος αλισβερίσι με το δημόσιο, πρέπει ανυπερθέτως να είναι φορολογικά ενήμερος. Όπως το λέει ο λαός, πρέπει να έχει φορολογική ενημερότητα. Κι αν αυτός ο κάποιος είναι εταιρεία, πρέπει τα μέλη του να είναι κι αυτά φορολογικά ενήμερα. Κι αν αυτά τα μέλη είναι κι αυτά εταιρείες, πρέπει κι εκείνων τα μέλη να είναι φορολογικά ενήμερα. Στο θέμα που μας απασχολεί, όμως, όλες αυτές οι ενημερότητες δημιουργούν σοβαρό πρόβλημα που πρέπει να λυθεί. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με την σειρά για να βγάλουμε άκρη.
Όπως είπαμε τις προάλλες, στην Emma Delta Hellenic Holdings Ltd συμμετέχει (έστω και χωρίς δικαίωμα ψήφου) η εταιρεία Geonama Ltd, στην οποία συμμετέχουν ο Δημήτρης Μελισσανίδης και ο γυιος του Γιώργος. Η Geonama είναι φορολογικά ενήμερη αλλά οι μέτοχοί της όχι, καθ' όσον δυο άλλες εταιρείες στις οποίες συμμετέχουν, η Αιγαίον Όιλ ΑΕΒΕΠ και η Πετρέλαια Αιγαίου ΑΕ, έχουν μπλεξίματα και χρωστάνε εκατομμύρια στο κράτος.
 |
| Οι "παλιόφιλοι" Σωκράτης Κόκκαλης και Δημήτρης Μελισσανίδης σε θερμό εναγκαλισμό |
Δυο βδομάδες πριν υπογραφεί η τελική συμφωνία πώλησης του ΟΠΑΠ, ο Γιάννης Στουρνάρας φροντίζει να κάνει τα πράγματα ακόμη πιο εύκολα με τον Ν.4174/26-7-2013. Εκεί, στην παράγραφο 34 του άρθρου 72 (πρώην παράγραφος 6 του άρθρου 66), προβλέπεται ότι "για τις υποθέσεις προστίμων (...), οι οποίες εκκρεμούν (...) οι υπόχρεοι δύνανται με αίτησή τους (...) να ζητήσουν το δικαστικό συμβιβασμό με βάση το ευνοϊκότερο καθεστώς για το σύνολο των προστίμων ανά καταλογιστική πράξη. (...) Στην περίπτωση αυτή, η σχετική δίκη καταργείται (...), αφού υποβληθεί αντίγραφο του πρακτικού συμβιβασμού στο αρμόδιο δικαστήριο". Από την στιγμή που κάποιος υποβάλλει αίτηση για δικαστικό συμβιβασμό, μπορεί να πάρει ασφαλιστική ενημερότητα. Πιο απλό δεν γίνεται!
Από την πλευρά τής Πετρέλαια Αιγαίου ΑΕ (μια ήδη λυμένη εταιρεία, που είχε στήσει ο Δημήτρης Μελισσανίδης με έναν άλλον γνωστό ΑΕΚτζή, τον Γιάννη Καρρά), έχει τα δικά της φορολογικά προβλήματα. Σύμφωνα με στοιχεία των φορολογικών αρχών, το ληξιπρόθεσμο ποσό τής εταιρείας κατά την 21/8/2013 (εννέα ημέρες μετά την υπογραφή τής σύμβασης πώλησης του ΟΠΑΠ) έφτανε τα 45,55 εκατ. ευρώ πλέον 4,74 εκατ. προσαυξήσεις. Απ' αυτά, τα 10,38 εκατ. ήσαν άμεσα απαιτητά και οι αρχές είχαν ήδη από το Μάιο στείλει εντολές για κατασχέσεις σε 22 καταστήματα τραπεζών και για εγγραφή υποθήκης σε ακίνητα στην Δραπετσώνα και τον Κορυδαλλό. [Κώστας Πουλακίδας: "Δύο αποφάσεις-δώρα για τον Μελισσανίδη" (Αυγή, 25/7/2013), "«Μπλόκο» της εφορίας στον Μελισσανίδη" (Αυγή, 26/7/2013), "...Δωράκια στον φίλο του πρωθυπουργού" (Αυγή, 29/7/2013) και "Οι νέες οφειλές Μελισσανίδη στο Δημόσιο και η υπουργική εξυπηρέτηση..." (Αυγή, 16/9/2013)]
Λέω να ολοκληρώσω αυτή την σειρά κειμένων κάπου εδώ. Κι όπως συμβαίνει πάντα, έτσι και τώρα κλείνω όχι επειδή δεν έχω τι άλλο να πω αλλά επειδή κουράστηκα και βαρέθηκα. Θα μπορούσα π.χ. να αναφερθώ σε μια κατασκευαστική εταιρεία "Δικέφαλος 1924 Α.Ε.", ιδιοκτησίας Γεωργίου Δημ. Μελισσανίδη, η οποία πήρε χορηγία 1.860.000 ευρώ από τον ΟΠΑΠ στις 12/9/2013 (ακριβώς έναν μήνα μετά την πώληση του ΟΠΑΠ). Όμως, δεν γίνεται να μη βάλω την τελευταία πινελιά. Κι αυτή δεν είναι άλλη παρά μια ανακοίνωση του ΟΠΑΠ με ημερομηνία 3/2/2017, η οποία βρίσκεται δημοσιευμένη στον ιστότοπό του:
Η ΟΠΑΠ Α.Ε. γνωστοποιεί, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3556/2007 και κατόπιν σχετικής ενημέρωσης την οποία έλαβε από την «Valea Foundation» την 01.02.2017, ότι ως αποτέλεσμα μεταβίβασης μετοχών, το «Valea Foundation» ελέγχει έμμεσα την Emma Delta Variable Capital Investment Company Ltd, η οποία με τη σειρά ελέγχει έμμεσα τα δικαιώματα ψήφου που ενσωματώνονται στο 33% των μετοχών της Εταιρείας (δηλαδή συνολικά 105.270.000 δικαιώματα ψήφου ενσωματωμένα σε μετοχές της Εταιρείας). Η ημερομηνία κατά την οποία ολοκληρώθηκε η συναλλαγή ήταν 30.01.2017.Δείτε την ανακοίνωση στον σύνδεσμο που σας δίνω και θα προσπαθήσω να σας δώσω να καταλάβετε τι συμβαίνει:
- (Α) Κάποια Valea Foundation αποκτά τον έλεγχο της εταιρείας που ελέγχει τον ΟΠΑΠ. Η Valea Foundation είναι ένα ίδρυμα του Λιχτενστάιν, το οποίο δεν έχει μετόχους αλλά κουλαντρίζεται από κάποιους άγνωστους (δεν απαγορεύεται να είναι και οι ιδιοκτήτες τού ΟΠΑΠ), σύμφωνα με όσα προβλέπει η νομοθεσία τού Λιχτενστάιν. Προσοχή μη μπερδευτείτε: άλλη η Valea Foundation και άλλη η Valea Goodwill Foundation, που βρίσκεται στα Panama Papers.
- (Β) Η Valea Foundation τώρα (προσέξτε!) είναι ο μόνος μέτοχος της Valea Holding AG, η οποία είναι ο μοναδικός μέτοχος της KKCG Holding AG, η οποία είναι ο μοναδικός μέτοχος της KKCG AG, η οποία κατέχει το 75% της Sazka Group AS, της οποίας το υπόλοιπο 25% κατέχει η Emma Gamma Ltd.
- (Γ) H Sazka Group AS κατέχει τα 2/3 της Emma Delta Management Ltd, της οποίας το άλλο 1/3 ελέγχει η Georgiella Holdings Co Ltd του Δημήτρη Μελισσανίδη και η οποία είναι ο μόνος μέτοχος με δικαίωμα ψήφου τής Emma Delta Variable Capital Investment Company Ltd, η οποία είναι ο μόνος μέτοχος της Emma Delta Hellenic Holdings Ltd, η οποία κατέχει το 33% των μετοχών και των δικαιωμάτων ψήφου της ΟΠΑΠ Α.Ε.
 |
| Το "επιχειρησιακό δέντρο" τού Γίρι Σμέιτς με τις διάφορες Emma, απο Alpha έως Omega. Κάτω δεξιά, με κόκκινο πλαίσιο, ο ΟΠΑΠ. [κλικ για μεγέθυνση] |
Δεν ξέρω αν μπερδευτήκατε αλλά σίγουρα πρέπει να καταλάβατε τι εννοώ όταν λέω ότι κουράστηκα και βαρέθηκα. Πάντως, αυτό που ένα κομμάτι τής Sazka ανήκει στην Emma Gamma ενώ η ίδια έχει ένα κομμάτι της Emma Delta, με έκανε και γέλασα.
Αντί για κερασάκι, δυο ασκήσεις για ανίατα ασθενείς αναγνώστες:
(1) Μέσω της Sazka, ποια Emma ελέγχει ποια; η Γάμμα την Δέλτα ή η Δέλτα την Γάμμα;
(2) Πότε εκτιμάτε ότι ο ΟΠΑΠ θα μεταφέρει την φορολογική του έδρα στο Λιχτενστάιν;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ
teddygr.blogspot.gr
