Καταρρέει το ασφαλιστικό λόγω ευέλικτης εργασίας

Πέμπτη 1 Δεκεμβρίου 2016


Στα 65,6 δισ. η «τρύπα» στα Ταμεία το 2055 από την ευέλικτη εργασία




Βόμβα η οποία απειλεί να απογειώσει το έλλειμμα του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας, δημιουργώντας επιπλέον ανάγκες ύψους 65,6 δισ. ευρώ στο τέλος του 2055, χαρακτηρίζεται η χωρίς έλεγχο επέκταση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης.

Ωρολογιακή βόμβα

Σύμφωνα με στοιχεία έρευνας που εκπόνησαν ο ομότιμος καθηγητής του Πάντειου Πανεπιστημίου Σάββας Ρομπόλης και ο υποψήφιος διδάκτορας του Παντείου Βασίλης Μπέτσης, η γενικευμένη ευελιξία των μορφών απασχόλησης στη χώρα μας αποτελεί ωρολογιακή βόμβα για τη βιωσιμότητα της κοινωνικής ασφάλισης, καθώς «αδειάζει» τα Ταμεία και υπονομεύει τις μελλοντικές συντάξεις. Αναλυτικά, σύμφωνα με τους δύο επιστήμονες, το ετήσιο έλλειμμα που θα προκληθεί στην κοινωνική ασφάλιση, εφόσον συνεχιστεί η επικράτηση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης (εκτιμάται ότι το 2055 θα αφορούν το 29% της συνολικής απασχόλησης), θα είναι κατά μέσον όρο 0,95% του εκάστοτε ετήσιου ΑΕΠ.

Δηλαδή, το 2055 το προκαλούμενο από την ευελιξία της απασχόλησης έλλειμμα θα φθάσει στο 1,5% του ΑΕΠ του 2055, εφόσον επαληθευθεί η πρόβλεψη για αύξηση του ΑΕΠ με ετήσιο ρυθμό μεταβολής 1,5%. Το συνολικό προκαλούμενο έλλειμμα από την απώλεια των εισφορών προς το ασφαλιστικό σύστημα, την περίοδο 2016-2055, θα είναι ίσο με το 36,9% του ΑΕΠ του 2015, ήτοι 65,6 δισ. ευρώ σε παρούσες αξίες, εκ των οποίων τα 48 δισ. ευρώ από την κύρια σύνταξη και τα υπόλοιπα 17,6 δισ. από την επικουρική σύνταξη.

Μείωση συντάξεων
Οπως επισημαίνουν οι κ. Ρομπόλης και Μπέτσης, αυτό θα οδηγήσει σε επιπλέον μείωση των συντάξεων κατά 33%, κατά την εξεταζόμενη περίοδο. Για να διατηρηθεί το σημερινό επίπεδο των συντάξεων και για να μη γίνουν άλλες μειώσεις στο μέλλον θα πρέπει λόγω της επίδρασης της γήρανσης του πληθυσμού και των ευέλικτων μορφών απασχόλησης (μερική και εκ περιτροπής) το ΑΕΠ να αυξάνεται ετησίως κατά 5,7% - 6,2% (μόνο λόγω της γήρανσης του πληθυσμού εκτιμάται ότι απαιτείται ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ ίσος με 3,5% - 4%). Με άλλα λόγια, επισημαίνουν οι επιστήμονες, οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης στη χώρα μας αποτελούν σοβαρή απειλή για το μελλοντικό επίπεδο των συντάξεων και όχι την κινητήρια δύναμη ανάκαμψης της οικονομίας, δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, μείωσης της ανεργίας, αύξησης της απασχόλησης, βελτίωσης του επιπέδου της ανταγωνιστικότητας και ενδυνάμωσης της κοινωνικής ασφάλισης.

Η σημερινή εικόνα
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η «γενικευμένη επικράτηση» της ευελιξίας έχει πολλές όψεις αφού, εκτός από την επέκταση της εκ περιτροπής και της μερικής απασχόλησης, αφορά την πολυαπασχόληση, την ψευδώς δηλούμενη μερική απασχόληση, την απλήρωτη εργασία, την υποκατάσταση της πλήρους απασχόλησης με συμβάσεις έργου (μπλοκάκια) και βέβαια την ανασφάλιστη και αδήλωτη εργασία. Στην κατάσταση αυτή έχουν συμβάλει, σύμφωνα με τους ειδικούς, ο δραστικός περιορισμός των κλαδικών συμβάσεων και η κυριαρχία των ατομικών συμβάσεων, καθώς βέβαια και η υψηλή ανεργία και η δραματική μείωση των μισθών.

Το υπουργείο Εργασίας εκτιμά πως 126.956 εργαζόμενοι αμείβονται με μεικτό μηνιαίο μισθό έως 100 ευρώ, ενώ άλλοι 343.760 εργαζόμενοι αμείβονται με μηνιαίους μισθούς από 100 έως και 400 ευρώ μεικτά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΚΑ, 134.153 εργαζόμενοι δηλώνονται ως πολλαπλά απασχολούμενοι.

Τα επίσημα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος Εργάνη δείχνουν την εκτεταμένη χρήση της μερικής και της εκ περιτροπής εργασίας, καθώς τον Οκτώβριο, από το σύνολο των νέων προσλήψεων, το 61,68% αφορούσε μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση. Αλλά και στο 10μηνο του τρέχοντος έτους, οι ευέλικτες μορφές επικρατούν, με τις προσλήψεις μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης να αφορούν το 54,22% των νέων θέσεων εργασίας, έναντι 45,78% που αφορούν θέσεις πλήρους απασχόλησης.

Εργαζόμενος «φάντασμα»
Υπάρχουν περίπου 200.000 εργαζόμενοι που, ενώ απασχολούνται τουλάχιστον για 8 ώρες ημερησίως, καταχωρίζονται στο σύστημα ως μερικά απασχολούμενοι, ενώ άλλοι 500.000 ανήκουν στην κατηγορία «εργαζόμενος φάντασμα», καθώς είναι πλήρως ανασφάλιστοι.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι 300.000 εργαζόμενοι απασχολούνται με μπλοκάκι, παρότι στην πράξη παρέχουν υπηρεσίες μισθωτής απασχόλησης, ενώ η ΓΣΕΕ εκτιμά πως από 1 έως και 15 μήνες καθυστερεί η καταβολή των δεδουλευμένων σε περίπου 900.000 εργαζομένους.

ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ