Όλα τα πράγματα έχουν μια τιμή. Και αν ήταν να αποτιμήσουμε την απόφαση του PSI, αυτή δυστυχώς δεν είναι θετική, όπως πολλοί εκ του πονηρού προσπαθούν να παρουσιάσουν, αλλά αρνητική. Η τότε πολιτική ηγεσία, όχι μόνο δεν θα έπρεπε να πανηγυρίζει, αλλά θα έπρεπε να κοιτάξει στα μάτια τον Ελληνικό λαό και να ζητήσει συγνώμη διότι όλοι κρίνονται από το αποτέλεσμα και όχι τις προθέσεις! Για την ακρίβεια, όχι μόνο δεν έγινε μείωση χρέους 50%, όπως την παρουσιάζουν, αλλά έγινε κάτι χειρότερο. Η χώρα έχασε 270 δις ΕΥΡΩ! Ένα χρέος πραγματικής, τότε, χρηματιστηριακής αξίας, 64 δις, το έχουμε ήδη πληρώσει με 270 δις χασούρα. Είναι δυνατόν; Και όμως είναι!
Η Ελλάδα έχασε με δύο τρόπους
Για την ακρίβεια, η Ελλάς έχασε με δύο τρόπους με το PSΙ. Πρώτον , έχασε άμεσα, μετατρέποντας ομόλογα που ήταν ουσιαστικά μηδενικής αξίας, μερικά από τα οποία σε δραχμές, σε διακρατικά δάνεια με υποθήκη την περιουσία του Ελληνικού κράτους. Δεύτερον, έχασε σε βάθος χρόνου, με τις καταστροφικές επιπτώσεις της λιτότητας και φοροκαρπαζιάς που ακολουθήθηκε για να πληρωθεί η νέα ’υποχρέωση’ αυτή στους δανειστές. Θα αποδείξουμε ότι έχασε συνολικά 270 δις ΕΥΡΩ, το 1/4 περίπου άμεσα, και τα άλλα 3/4 σε 5 χρόνια έκτοτε , ως κόστος στο ΑΕΠ της!
Η αξία του χρέους που ανταλλάχτηκε
Ομόλογα ονομαστικής αξίας 198,6 δις ΕΥΡΩ ανταλλάχτηκαν, το 90% αυτων τον Μαρτιο και τα υπόλοιπα τον Απρίλιο του 2012.
Τι πήραν
Αλλα ανταλλάγματα πήραν οι ιδιώτες και άλλα οι φορείς της ΕΕ*(βλεπε παραρτημα για λεπτομέρειες). Συνολικά εκδοθηκαν τιτλοι Α αξίας 62,4 δις, τιτλοι Β αξίας 62,4 δις που συνδέουν πληρωμές με ΑΕΠ και 29,7 δις τυπου Γ και 4,9 δις δάνεια τυπου Δ. για την ανταλλαγη του χρέους ενώ χρειάστηκε να εκδοθούν επιπλέον (με συντηρητικούς υπολογισμούς) 37,7 δις.επιπλέον δανεια (Ε) του EFSF για ανακεφαλαιοποίηση των Ελληνικών Τραπεζών από τις ζημιές του PSI (11,7 δις Εθνικη τραπεζα, 6,8 Eurobank, 4,8 Alpha, 5,9 πειραιως 4,3 Αγροτική, 3,4 TT και 1,7 άλλες)! Παραλληλα το τραπεζικο συστημα της Κυπρου εχασε 4 δις (1,7 Τραπεζα Κυπρου+2,1 δις Λαικη Τράπεζα) με αποτέλεσμα αργότερα να μπει σε μνημονιο και η Κυπρος! Γι αυτό το λόγο, δεν υπήρξε κατ ουσία ουτε καν ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ μείωση του χρέους. Θα δούμε όμως ποια ηταν η πραγματική, η χρηματιστηριακή, επίπτωση.
68,6 δις χάσαμε άμεσα!
Η αξιολόγηση για εργαλεία με χρηματιστηριακή αξία όπως τα ομόλογα, δεν γινεται σε ονομαστικη αξία όπως εγινε το 2012, αλλα σε πραγματικη-χρηματιστηριακή αξία, όπως γινεται εξάλλου και σε μετοχές! Η χρηματιστηριακή αξία** του χρεους που ανατλλαχτηκε με τις τοτε συνθήκες αγοράς ηταν περίπου 64 δις. Αυτό όμως που εκδόθηκε με το PSI και για κάλυψη των ζημιών που το PSI προκάλεσε, ήταν α. 42,6 δις (Δ+Ε) ενυπόθηκα διακρατικά δάνεια και β. ομόλογα με ανανεωμένη ονομαστικη αξία 92 δις (Α+Γ) και τιτλους Β με συνολική επιπλέον ονομαστική και χρηματιστηριακή αξία που ξεπερνάει τα 90 δις.
Συντηρητικά μιλώντας, επομένως, το κράτος επιβαρύνθηκε με Ομόλογα μεγαλύτερης χρηματιστηριακής αξίας κατά 90-64=26 δις τουλάχιστον, και ενυπόθηκα διακρατικά δάνεια 42,6 δις με υποθήκη τα περιουσιακά στοιχεία του Ελληνικού κράτους! Δηλαδη με 68,6 δις περισσότερο!
205 δις χάσαμε απο το ΑΕΠ
Αν η Ελλάς εγκατέλειπε την ΕΥΡΩζώνη, θα ειχε μείωση του ΑΕΠ, σε δολαριακή αξία, που στην χειρότερη των περιπτώσεων θα ήταν 10%-15% το πρώτο έτος (υπόψιν ποτέ ιστορικά δεν ήταν πάνω από -7%), ενώ στη συνέχεια θα ανέκαμπτε με αύξηση ΑΕΠ 2% κατ έτος, σε δολαριακή βάση με βάση το συντηρητικό σενάριο. Αντι αυτού, και ως συνέπεια της κρίσης ρευστότητας καθώς οι τράπεζες λειτουργούν βάσει ΕΥΡΩ η χώρα έχει χάσει ήδη 30% του ΑΕΠ σε δολαριακή βάση και συνολικά 240 δις δολάρια σε σχέση με το σενάριο εξόδου στη δραχμή, δηλαδή συνολικά χάσαμε επιπλέον 205 δις. ΕΥΡΩ λόγω μείωσης ΑΕΠ.
Η φύση του χρέους άλλαξε, έγινε ενυπόθηκο
Η επιβάρυνση ειναι όχι μόνο 26+42,6=68,6 δις παραπάνω σε πραγματικές αξίες, αλλά επίσης εχει ΤΕΡΑΣΤΙΕΣ επιπτώσεις στη λειτουργία του κράτους, που μπαίνει υπό επιτήρηση μέχρι να πληρώσει τα ενυπόθηκα δάνεια! Η αποστράγγιση του ΑΕΠ μέσα απο προγράμματα λιτότητας και φοροκαρπαζιάς, ώστε να πληρώνονται οι ξένοι τοκογλύφοι, μείωσε το ΑΕΠ της χώρας.
Η Ελλάδα χρεοκόπησε και τυπικά
Είναι ψεύδος ότι η Ελλας με το PSI δεν χρεοκόπησε! Η Ελλάδα χρεοκόπησε το 2012 επισήμως και γι αυτό πληρώθηκαν CDS 3,25 δις. Συγκεκριμένα η ενεργοποίηση των ‘Ρητρών Συλλογικής ∆ράσης’ οδήγησε σε κήρυξη πιστωτικού γεγονότος (credit event) στις 9/3/2012 από την ∆ιεθνή Ένωση Swaps και Παραγώγων (International Swaps and Derivatives Association – ΙSDA) με αποτέλεσμα να πληρωθούν CDS αξίας 3,25 δις δολαρίων που πληρώθηκαν μετά 10 ακριβώς ημέρες (19/3/2012).
Συμπέρασμα
Η απόφαση για το PSI και παραμονής στο ΕΥΡΩ με κάθε κόστος, υπήρξε μια λαθεμένη, η σωστότερα, μια καταστροφική απόφαση για τη χώρα. Όχι μόνο η Ελλάς χρεοκόπησε, που απλά θα γίνονταν και με απλή έξοδο απο ΕΥΡΩ και μη πληρωμή χρέους, αλλά και οδήγησε σε άμεση απώλεια 68,6 δις από την ΑΥΞΗΣΗ της Χρηματιστηριακής αξίας του χρέους και σε μια 5ετη περίοδο πρωτοφανούς λιτότητας, που αφαίρεσε αλλα 205 δις. Χάσαμε 270+ δις για να ανταποκριθούμε στους όρους της εξευτελιστικής συμφωνίας ενυπόθηκου διακρατικού χρέους που ακόμη πληρώνουμε. Πρόκειται περί πρωτοφανούς καταλήστευσης του πλούτου ενός λαού μέσα από λιτότητα και φοροκαρπαζιά, ώστε να εξυπηρετηθεί το στρατηγικό Γερμανικό σχέδιο φτωχοποίησης της μισής Ευρώπης! Οσοι εμπνευστήκαν και υλοποίησαν την ντροπιαστική αυτή συμφωνία, θα έπρεπε να ζητήσουν συγνώμη από τη χώρα, καθώς η Ελλάδα εχασε 270 δις ΕΥΡΩ από τις κινήσεις τους. Θα ζητήσουν, άραγε, συγνώμη;
*Τα ανταλλάγματα που έλαβαν οι Ιδιωτες- κάτοχοι των επιλεγµένων διέφεραν ανάλογα µε τη χώρα κατοικίας τους ή τυπο ομολόγου. Υπήρχε άλλη ανταλλαγη για µη-κατοίκους ΗΠΑ, κατοίκους ΗΠΑ και κατόχους του ελβετικού οµολόγου. Οι μη-κατοικοι ΗΠΑ, που ηταν η μεγαλύτερη κατηγορία, για κάθε 100 ευρώ ονοµαστικής αξίας των παλαιών οµολόγων που κατείχαν, έλαβαν ως αντάλλαγµα (Α) νέα οµόλογα του Ελληνικού ∆ηµοσίου συνολικής ονοµαστικής αξίας (face value) 31,5 ευρώ, λήξης 2023 ως 2042, (Β) τίτλο ΑΕΠ λογιζόµενης αξίας (notional value) 31,5 ευρώ, λήξης 2042, (Γ) οµόλογα του EFSF συνολικής ονοµαστικής αξίας(ΟΑ) 15 ευρώ (7,5 ευρω ΟΑ ληξης 2013 και 7,5 ευρω ΟΑ λήξης 2014) και (Δ) βραχυπρόθεσµο δάνειο του EFSF για την πληρωµή των δεδουλευµένων τόκων µέχρι την 24η Φεβρουαρίου 2012. Οι κάτοικοι ΗΠΑ, πήραν ότι και οι προηγούμενοι με τη μονη διαφορά ότι αντι των Γ και Δ που περιγράψαμε πήραν τα καθαρά έσοδα από την πώληση τους. Οι κάτοχοι του Ελβετικου ομολόγου πήραν τα Α, Γ και Δ που περιγράφτηκαν, χωρίς το Β. Αντίθετα,η ΕΚΤ και το Ευρωσυστημα αντάλλαξαν ομόλογα 42,9 δις με ομόλογα ….ίσης αξίας µε ηµεροµηνία έκδοσης 15/2/2012!
**Οι συντελεστές προεξόφλησης των ομολόγων που υπήρχαν την εποχή της ανταλλαγής κινούνταν σε επίπεδα 25%, ενώ το κόστος χρησης CDS για κατοχους Ομολόγων ηταν απαγορευτικό εκείνη την εποχή (πάνω από 2000 μονάδες).
Δρ. Κωνσταντίνος Βέργος
Καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
Καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία
