Το Βέλγιο ζητά τη γνωμοδότηση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (ECJ) σχετικά με την νομιμότητα της συμφωνίας CETA, ενώ ειδική επιτροπή στη Γαλλία δημοσιεύει τα αποτελέσματα μελέτης για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.
Όσοι και όσες έχουμε παρακολουθήσει τις εξελίξεις σχετικά με τις εμπορικές συμφωνίες νέας γενιάς, θυμόμαστε τη στάση της Βαλλονίας κατά την υπογραφή της CETA τον Οκτώβριο του 2016.
Τότε το μικρό κρατίδιο του Βελγίου, προσωρινά μπλόκαρε την υπογραφή της συμφωνίας θέτοντας αντιρρήσεις σχετικά με τις διατάξεις που αφορούν το μηχανισμό διαιτησίας, καθώς εκτιμούσε πως θα υπάρξουν επιπτώσεις στην ανεξαρτησία των εμπλεκόμενων κρατών, σε ζητήματα σχετικά με το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.
Η συμφωνία τελικά υπεγράφη με την Βαλλονία να θέτει ως βασική προϋπόθεση οι επίμαχες διατάξεις που κυρίως αφορούν τις επενδύσεις και τον μηχανισμό διαιτησίας, ICS, να εξαιρεθούν από την προσωρινή εφαρμογή και να εξεταστούν από το ECJ ως προς την συμβατότητα τους με το ευρωπαϊκό δίκαιο.
Σχεδόν ένα χρόνο αργότερα, με την προσωρινή εφαρμογή της CETA να ξεκινάει στις 21 Σεπτεμβρίου 2017, η κυβέρνηση του Βελγίου έρχεται να εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα, υποβάλλοντας τη συμφωνία προς εξέταση νομιμότητας από το ECJ, με βασικότερα θέματα την πιθανή παραβίαση αρχών όπως:
- Το δικαίωμα προσφυγής των ευρωπαίων πολιτών στα διαιτητικά δικαστήρια,
- Της αρχής της ισότητας όλων απέναντι στον νόμο,
- Την πρόσβαση σε ένα ανεξάρτητο και αμερόληπτο δικαστικό σύστημα,
- Και τέλος ζητήματα σύγκρουσης συμφερόντων που εγκύπτουν σχετικά με την διαδικασία επιλογής και αμοιβής των διαιτητών - «δικαστών».
Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως το κράτος του Βελγίου δεν παίρνει ανοιχτά θέση υπέρ ή κατά των συμφωνιών, όμως η εξέλιξη αυτή ενδέχεται να επιφέρει ανατροπές τόσο για την CETA όσο και για όσες μελλοντικές συμφωνίες νέας γενιάς που περιλαμβάνουν σχετικές διατάξεις.
Ειδικοί αναλυτές όπως ο Νίκος Λαβράνος, (EFILA, think tank), εκτιμούν ότι η απόφαση του ECJ θα θέσει τέλος στον μηχανισμό διαιτησίας, κυρίως για ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ ενδεικτικό είναι πως οι θεσμοί της Ε.Ε. απέφυγαν έως σήμερα να ζητήσουν τη σχετική γνωμοδότηση από το ECJ υπό τον φόβο μιας αρνητικής απάντησης.
Παράλληλα, στην Γαλλία, ειδική επιτροπή αποτελούμενη από ειδικούς σε θέματα υγείας περιβάλλοντος και διεθνούς δικαίου, εξέδωσε στις 8 Σεπτεμβρίου 2017 τα αποτελέσματα μελέτης σχετικά με τις επιπτώσεις της CETA (και γενικότερα των εμπορικών συμφωνιών νέας γενιάς) στο περιβάλλον και την υγεία. Όπως δήλωσαν σχετικά «η CETA δεν βάζει ως προτεραιότητα προβληματισμούς που αφορούν το περιβάλλον και την υγεία» καθώς δεν περιλαμβάνονται σαφείς περιβαλλοντικές δεσμεύσεις.
Εν αναμονή των εξελίξεων, το μόνο βέβαιο είναι πως τα χρονικά περιθώρια είναι ιδιαιτέρα στενά με την προσωρινή εφαρμογή να ξεκινάει, στις 21 Σεπτεμβρίου 2017, όπου τίθενται σε ισχύ το 90% των διατάξεων της συμφωνίας.
Για άλλη μια φορά φαίνεται να επιβεβαιώνονται τα κινήματα από όλη την Ευρώπη ενάντια στις εμπορικές συμφωνίες νέας γενιάς και την επεκτατική νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση και ενώ μετράμε μικρές νίκες δεν μένει παρά να συνεχίσουμε, καθώς όπως φαίνεται, όλα θα κριθούν στην επικύρωση από τα εθνικά κοινοβούλια. Η συντονισμένη προσπάθεια συνεχίζεται καθώς δεν επαναπαυόμαστε από την εμπλοκή του ECJ που όπως φαίνεται θα χρειαστεί αρκετό χρόνο για να καταλήξει σε ετυμηγορία.
ΠΗΓΕΣ:
http://www.euractiv.com/section/ceta/news/europe-braces-for-ceta-attacks-its-legality-in-top-eu-court/
http://www.bilaterals.org/?belgium-asks-european-court-on
