Όταν στα μέσα Μαΐου διαβάσαμε στον Τύπο ότι τα πρώτα 42 επιχειρηματικά σχέδια εγκρίθηκαν από το ΚΥΣΟΙΠ νιώσαμε μια πρώτη μικρή έκπληξη. Στα σχέδια φιγουράριζαν πρώτες-πρώτες τομείς και εταιρείες που για χρόνια νέμονται τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Και που με τη νέα κυβέρνηση είναι οι πρώτοι που έχουν να λαμβάνουν από το λεγόμενο«πακέτο Γιουνκέρ». Εάν περισσέψει τίποτα θα πάρουν και οι υπόλοιποι κάτιτις.
Το ΚΥΣΟΙΠ είναι το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής στο οποίο μετέχουν ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης ως Πρόεδρος, οι Υπουργοί Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς και ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για θέματα Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, ως μέλη. Οι αρμοδιότητές του περιλαμβάνουν τον συντονισμό, την προώθηση και την υλοποίηση του οικονομικού προγράμματος, τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, τη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος καθώς και τα θέματα ανταγωνισμού και ελέγχου της αγοράς, όπως και την επεξεργασία και διαμόρφωση των στρατηγικών της κυβέρνησης για τη διαπραγμάτευση του δημοσίου χρέους.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τη λίστα που εγκρίθηκε από το ΚΥ.Σ.ΟΙ.Π., εντάσσονται στο πρόγραμμα χρηματοδότησης από το «πακέτο Γιουνκέρ» ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις σε έξι τομείς. Είκοσι ενεργειακές επενδύσεις συνολικού ύψους 1,972 δισ. ευρώ, με την επένδυση του ΑΔΜΗΕ για την υποθαλάσσια διασύνδεση Κρήτης-Πελοποννήσου, τα δίκτυα της ΔΕΠΑ, τον τερματικό σταθμό φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, 190 έργα για εγκατάσταση ανεμογεννητριών, καθώς και συγκεκριμένες επενδύσεις σε ηλιακή, υδροηλεκτρική και γεωθερμική ενέργεια.Για υποδομές και μεταφορές περιλαμβάνονται πέντε έργα συνολικού ύψους 1,445 δισ. ευρώ με φορέα εκτέλεσης το υπουργείο Υποδομών και Δικτύων.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τη λίστα που εγκρίθηκε από το ΚΥ.Σ.ΟΙ.Π., εντάσσονται στο πρόγραμμα χρηματοδότησης από το «πακέτο Γιουνκέρ» ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις σε έξι τομείς. Είκοσι ενεργειακές επενδύσεις συνολικού ύψους 1,972 δισ. ευρώ, με την επένδυση του ΑΔΜΗΕ για την υποθαλάσσια διασύνδεση Κρήτης-Πελοποννήσου, τα δίκτυα της ΔΕΠΑ, τον τερματικό σταθμό φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, 190 έργα για εγκατάσταση ανεμογεννητριών, καθώς και συγκεκριμένες επενδύσεις σε ηλιακή, υδροηλεκτρική και γεωθερμική ενέργεια.Για υποδομές και μεταφορές περιλαμβάνονται πέντε έργα συνολικού ύψους 1,445 δισ. ευρώ με φορέα εκτέλεσης το υπουργείο Υποδομών και Δικτύων.
Για τον τομέα των ιδιωτικών βιομηχανικών επενδύσεων προβλέπονται πέντε επενδύσεις ύψους 349 εκατ. ευρώ των εταιρειών ΤΕΡΝΑ Λευκόλιθοι, ΕΛΒΑΛ, Steelmet (όμιλος Βιοχάλκο), ΜΕΛ (Μακεδονική Εταιρία Χάρτου) και ΝΟΒΑ ΕΛΛΑΣ (παραγωγή χαρτοκιβωτίων).Το συνολικό πακέτο για όλες τις επενδύσεις είναι 5,4 δις ευρώ, την ίδια περίοδο που οι άμεσοι και έμμεσοι φόροι έχουν εκτοξευθεί.
Αλλά αυτή δεν είναι η μόνη απόφαση του συγκεκριμένου οργάνου για τους βιομήχανους, είχε προηγηθεί κατόπιν εισήγησης τής, εκ Πασοκ ορμωμένης, Θεοδώρας Τζάκρη Υφυπουργού Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, για τη δημιουργία Σχεδίου Δράσης για την ανάπτυξη της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας.
Παρατηρείται, λοιπόν, από τις δύο αυτές κύριες αποφάσεις του ΚΥΣΟΙΠ η ενίσχυση των ίδιων βιομηχάνων που ενισχύονταν και τα προηγούμενα έτη. Άλλα τότε λοιδορούνταν από τους συριζα-ανελ... Τεχνικές εταιρείες, τηλεπικοινωνίες, πληροφορική και φαρμακοβιομηχανία συνεχίζουν να αποκομίζουν. ΑΚΤΩΡ, ΤΕΡΝΑ και ΣΙΑ συνεχίζουν να κάνουν παιχνίδι εκ του ασφαλούς, έχοντας εξασφαλίσει έναν άλλο τρόπο προσέγγισης και απολαβής από την εξουσία.
Παρατηρείται, λοιπόν, από τις δύο αυτές κύριες αποφάσεις του ΚΥΣΟΙΠ η ενίσχυση των ίδιων βιομηχάνων που ενισχύονταν και τα προηγούμενα έτη. Άλλα τότε λοιδορούνταν από τους συριζα-ανελ... Τεχνικές εταιρείες, τηλεπικοινωνίες, πληροφορική και φαρμακοβιομηχανία συνεχίζουν να αποκομίζουν. ΑΚΤΩΡ, ΤΕΡΝΑ και ΣΙΑ συνεχίζουν να κάνουν παιχνίδι εκ του ασφαλούς, έχοντας εξασφαλίσει έναν άλλο τρόπο προσέγγισης και απολαβής από την εξουσία.
Το «πακέτο Γιουνκέρ» δεν κατανέμεται μέσω της υπάρχουσας κρατικής δομής αλλά μέσω μιας νεοσυσταθείσας κυβερνητικής ομάδας. Το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής δεν είναι απλά ένα όργανο που δείχνει ή ορίζει τις κατευθυντήριες γραμμές μιας οικονομικής πολιτικής, αλλά αποφασίζει σε ποιόν και πόσα θα δώσει. Είναι αυτό που θα μοιράσει στη συνέχεια το ΕΣΠΑ και το κάθε ΕΣΠΑ παρακάμπτοντας την υφιστάμενη κρατική διάρθρωση. Οι αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες δεν αξιολογούν τις προτάσεις που κατατίθενται μέσω των ανοικτών διαγωνισμών ή των τρεχόντων προγραμμάτων αλλά το ΚΥΣΟΙΠ αποφασίζει ότι η ιδιωτική χαρτοβιομηχανία ΜΕΛ θα πάρει τόσα και η ΤΕΡΝΑ Λευκόλιθοι αντίστοιχα.
Όταν ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και οι υπουργοί αποφασίζουν και δημοσιεύουν ότι η τάδε εταιρεία θα πάρει τόσα για την επένδυση της, πώς το τμήμα περιβάλλοντος της κάθε περιφέρειας θα αποφανθεί ότι η συγκεκριμένη εταιρεία δεν πληροί τους περιβαλλοντικούς όρους για παράδειγμα; Απλούστατα βρήκαν τον τρόπο να επιταχύνουν και να συγκεκριμενοποιήσουν την διανεμόμενη πίτα. Κάποιος μπορεί να πει και ορθά, ότι και τα «πακέτα Ντελόρ» κάπως έτσι επί της ουσίας μοιράστηκαν. Με παρεμβάσεις υπουργών σε συναινετικούς υπαλλήλους ή από συναινετικούς υπουργούς σε «φακελάκηδες» υπαλλήλους.
Υπάρχει μια διαφορά, και αυτή φυσικά δεν είναι ότι κυβερνά η Αριστερά, αλλά ότι δομείται ένα, σε ύψιστο επίπεδο, κυβερνητικό όργανο που παρεκκλίνει της μέχρι σήμερα υπάρχουσας διαδικασίας. Εννοείται ότι οι συγκεκριμένες εταιρείες που πήραν το χρίσμα από το ΚΥΣΟΙΠ, θα το έπαιρναν και μέσω της κλασσικής μεθόδου, αλλά με πιθανές χρονοκαθυστερήσεις και ενστάσεις. Όπως, επίσης, είναι δεδομένο ότι οι υπηρεσίες του δημοσίου θα συνεχίζουν να αξιολογούν και να ελέγχουν επενδυτικά σχέδια λοιπών επενδυτών. Το ΚΥΣΟΙΠ θα αποφασίζει για τους εκλεκτούς και το δημόσιο για τους υπολοίπους. Η «χούντα» θα κατοικεί στο Μαξίμου και η «δημοκρατία» στις υπηρεσίες.
Την ίδια χρονική περίοδο η Επιτροπή Ανταγωνισμού ανακοίνωσε ότι εντοπίσθηκαν, από πλήθος αποδεικτικών στοιχείων, στη διάρκεια αυτεπάγγελτης έρευνας της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού, συνεννοήσεις μεταξύ επιχειρήσεων αναφορικά με:
Την ίδια χρονική περίοδο η Επιτροπή Ανταγωνισμού ανακοίνωσε ότι εντοπίσθηκαν, από πλήθος αποδεικτικών στοιχείων, στη διάρκεια αυτεπάγγελτης έρευνας της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού, συνεννοήσεις μεταξύ επιχειρήσεων αναφορικά με:
α) τον προσδιορισμό, εκ των προτέρων, του αναδόχου ανά διαγωνισμό,
β) τον καθορισμό του ύψους των προσφερόμενων εκπτώσεων,
γ) την μη υποβολή οικονομικών προσφορών σε διαγωνισμούς, έναντι οικονομικών ανταλλαγμάτων,
δ) την από κοινού εκτέλεση των έργων, παρά τη συμμετοχή τους σε φαινομενικά ανταγωνιστικά σχήματα, μέσω επαφών σε χρόνο πριν από την υποβολή οικονομικών προσφορών, ή/ και
ε) την παραίτηση από τη διεκδίκηση διαγωνισμών με αντάλλαγμα την από κοινού συμμετοχή στην εκτέλεση των έργων.
Η εν λόγω καρτελική σύμπραξη υλοποιήθηκε κυρίως μέσω τακτικών συναντήσεων εκπροσώπων των εμπλεκομένων ανταγωνιστών ή και με τη σύναψη διασφαλιστικών / αποζημιωτικών συμφωνητικών. Ουσιαστικά δεν αποτυπώνεται τίποτα παραπάνω από ήδη γνωστές πρακτικές που λάμβαναν και λαμβάνουν χώρα διαχρονικά. Υπογραμμίζεται, όμως, διότι ο χαρακτήρας και αυτής της έρευνας έχει απλά ακόμη έναν γνωμοδοτικό χαρακτήρα για το ελλαδικό κράτος… Για την ιστορία, με βάση την ίδια εισήγηση είχαν συμμετοχή στις συνεννοήσεις, κατά περιόδους ή ως προς συγκεκριμένους διαγωνισμούς, εταιρίες των ομίλων ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΤΕΡΝΑ, ΙΝΤΡΑΚΟΜ, HOCHTIEF, SIEMENS, ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ κ.ά.
Η παράμετρος «πελατειακό κράτος», γι’ αυτόν το λόγο, έχει πολύ ευρύτερη σημασία και δράση από την συνηθέστερα ορισμένη. Δεν περιορίζεται μονάχα στις σχέσεις πολιτών και κράτους-κόμμα ή εταιρείες και κράτος-κόμμα, αλλά και στο πλέγμα σχέσεων όπως αυτό αναπτύσσεται και δρα παράλληλα και δυναμικά σε άλλα επίπεδα, με περισσότερο «ιδιωτικά» γνωρίσματα. Για παράδειγμα, «στρατιά» στελεχών σε ιδιωτικές εταιρίες που λαμβάνουν δημόσια έργα προέρχονται από κομματικούς μηχανισμούς όχι μονάχα από εξουσιαστικά-διαχειριστικούς (βλ. Πασόκ και ΝΔ) αλλά από την παλαιά κραταιά ΚΝΕ. Το ποσοστό των στελεχών της κομμουνιστικής αριστεράς δεν συνταυτίζεται με το εκλογικό ποσοστό της αλλά είναι σημαντικά υψηλότερο.
Η παράμετρος «πελατειακό κράτος», γι’ αυτόν το λόγο, έχει πολύ ευρύτερη σημασία και δράση από την συνηθέστερα ορισμένη. Δεν περιορίζεται μονάχα στις σχέσεις πολιτών και κράτους-κόμμα ή εταιρείες και κράτος-κόμμα, αλλά και στο πλέγμα σχέσεων όπως αυτό αναπτύσσεται και δρα παράλληλα και δυναμικά σε άλλα επίπεδα, με περισσότερο «ιδιωτικά» γνωρίσματα. Για παράδειγμα, «στρατιά» στελεχών σε ιδιωτικές εταιρίες που λαμβάνουν δημόσια έργα προέρχονται από κομματικούς μηχανισμούς όχι μονάχα από εξουσιαστικά-διαχειριστικούς (βλ. Πασόκ και ΝΔ) αλλά από την παλαιά κραταιά ΚΝΕ. Το ποσοστό των στελεχών της κομμουνιστικής αριστεράς δεν συνταυτίζεται με το εκλογικό ποσοστό της αλλά είναι σημαντικά υψηλότερο.
Οι γνωστές και αμαρτωλές εταιρίες, όπως ΑΚΤΩΡ, Ζήμενς, Ιντρακόμ αποτελούν κλασικό παράδειγμα αυτής της παρουσίας, η οποία με τη σειρά της διασκορπίζεται αντίστοιχα σε δεκάδες άλλες μικρότερες εταιρείες με αντίστοιχο δυναμικό που λαμβάνει «στημένα» δημόσια έργα. Το «πελατειακό κράτος», δηλαδή, στελέχωσε και το δημόσιο αλλά και μεγάλο κομμάτι του ιδιωτικού τομέα. Και κυρίως αυτού που λάμβανε και λαμβάνει δημόσια έργα, και είχε άμεση σχέση με αυτό. Το να λοιδορεί κάποιος το δημόσιο αλλά ταυτόχρονα να «επιχειρεί» ή να στελεχώνει ιδιωτικές εταιρείες που ζουν από τα δημόσια έργα, τουλάχιστον είναι υποκριτικό, πέραν του ότι στρουθοκαμηλίζει. Για εμάς, είτε τα δημόσια έργα τα αναλαμβάνει η ΜΟΜΑ είτε ο ιδιωτικός τομέας, είναι ένα και το αυτό. Στη μια περίπτωση φανερά εργοδότης είναι το κράτος, στη δεύτερη το κράτος εκχωρεί την εργοδοτική του ικανότητα για πολιτικούς και οικονομικά καιροσκοπικούς λόγους. Το κράτος, όσο γρήγορα νέο-φιλελευθεροποιείται, τόσο γρήγορα κρατικοποιείται. Με αυτόματες και γρήγορες κινήσεις όλα γίνονται. Η ΟΥΛΕΝ γίνεται ΕΥΔΑΠ, η POWER γίνεται ΔΕΗ και τούμπαλιν. Τα «πακέτα» και το χρήμα που είναι σε ροή καθορίζει τον τρόπο εφαρμογής. Άλλωστε, η επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (ΔΟΕ) το 1898 στην Ελλάδα και στην άσκηση εθνικής οικονομικής πολιτικής διήρκεσε μέχρι την παραμονή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ενώ οριστικά καταργήθηκε το 1978 με κοινή αποδοχή των συμβαλλόμενων μερών. (Σοφία Λαζαρέτου, Από την πτώχευση στην ύφεση, σελ.25, υποσημείωση 17, εκδ. Gutenberg)
Όταν, λοιπόν, ο πάγκαλος έλεγε το γνωστό «μαζί τα φάγαμε», ίσως στο νου του να μην είχε μονάχα δημοσίους υπαλλήλους και πολιτικό-οικονομικό κατεστημένο αλλά και στελέχη που σιτίζονται από το κράτος αλλά ιδιωτεύουν και ταυτόχρονα «βγάζουν χολή» για το δημόσιο και τους υπαλλήλους του. Γιατί ναι μεν από τη μια έχουμε (είχαμε για να είμαστε ακριβέστεροι) τους κρατικοδίαιτους συνδικαλιστές και ό,τι κοντόφθαλμα συντεχνιακό πρεσβεύουν, αλλά από την άλλη παρατηρείται και μια θολή απεικόνιση της πραγματικότητας από ένα κομμάτι ιδιοτελών και καριεριστών ιδιωτικών υπαλλήλων.
Αναφέραμε παραπάνω δυο εταιρείες που πρώτες-πρώτες έπιασαν στασίδι στο «πακέτο Γιουνκέρ», την ΤΕΡΝΑ Λευκόλιθοι και τη ΜΕΛ. Έχει σημασία να δούμε λίγο την ιστορία και των δυο αυτών εταιρειών στην ελληνική ολιγαρχική βιομηχανία. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται τη δημιουργία του Οργανισμού Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων (ΟΑΕ) στις αρχές της δεκαετίας του ’80 (Ν.1386/83) από την «πρώτη φορά σοσιαλιστικά» κυβέρνηση του Πασοκ.
Η τωρινή ρητορεία της για «πρώτη φορά αριστεράς» διαδέχεται την αντίστοιχη ρητορεία του 1981, αλλά ποιός θυμάται πως εμφανιζόταν και τι απηχούσε το Πασοκ στα πρώτα χρόνια της ίδρυσης του και πως μετεξελίχθηκε;
Τότε, λοιπόν, δεκάδες εταιρείες γνωστών βιομηχάνων όπως Μποδοσάκης, Σκαλιστήρης, Στράτος κ.ά. αρνούνται να ξοφλήσουν τα αστρονομικά χρέη (περίπου 100 δισ. δρχ. το 1981), που είχαν προς τις τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία και άλλους οργανισμούς.
Αναφέραμε παραπάνω δυο εταιρείες που πρώτες-πρώτες έπιασαν στασίδι στο «πακέτο Γιουνκέρ», την ΤΕΡΝΑ Λευκόλιθοι και τη ΜΕΛ. Έχει σημασία να δούμε λίγο την ιστορία και των δυο αυτών εταιρειών στην ελληνική ολιγαρχική βιομηχανία. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται τη δημιουργία του Οργανισμού Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων (ΟΑΕ) στις αρχές της δεκαετίας του ’80 (Ν.1386/83) από την «πρώτη φορά σοσιαλιστικά» κυβέρνηση του Πασοκ.
Η τωρινή ρητορεία της για «πρώτη φορά αριστεράς» διαδέχεται την αντίστοιχη ρητορεία του 1981, αλλά ποιός θυμάται πως εμφανιζόταν και τι απηχούσε το Πασοκ στα πρώτα χρόνια της ίδρυσης του και πως μετεξελίχθηκε;
Τότε, λοιπόν, δεκάδες εταιρείες γνωστών βιομηχάνων όπως Μποδοσάκης, Σκαλιστήρης, Στράτος κ.ά. αρνούνται να ξοφλήσουν τα αστρονομικά χρέη (περίπου 100 δισ. δρχ. το 1981), που είχαν προς τις τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία και άλλους οργανισμούς.
Ο τότε πρωθυπουργός Α. Παπανδρέου δήλωνε: «Η κυβέρνηση θα τερματίσει το απαράδεκτο καθεστώς των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων, που είναι αποτέλεσμα της πιστωτικής ασυδοσίας και της διαρροής των πιστώσεων σε κερδοσκοπικές τοποθετήσεις. Τα δάνεια γίνονται εξ ονόματος της επιχείρησης όχι για να βελτιώσουν και ανανεώσουν τον παραγωγικό εξοπλισμό της παραγωγικής μονάδας, αλλά για να χρησιμοποιηθούν τελικά σε δραστηριότητες που πλουτίζουν τους επιχειρηματίες, ενώ οι επιχειρήσεις γίνονταν προβληματικές(…) η εξυγίανση μιας επιχείρησης δεν πρέπει να αποτελέσει ευκαιρία, για να επιρρίψει ο επιχειρηματίας το σχετικό κόστος στο κοινωνικό σύνολο».
Στην πράξη έγινε ακριβώς το αντίθετο, το κόστος πέρασε στο κοινωνικό σύνολο και οι επιχειρήσεις επέστρεψαν, εξυγιασμένες και χωρίς χρέη πάλι σε ιδιώτες. Και η ΜΕΛ και η ΤΕΡΝΑ Λευκόλιθοι (πρώην Σκαλιστήρη Μαντουδίου) ήταν δυο χρεοκοπημένες επιχειρήσεις που «ξεφορτώθηκαν» από τους βιομήχανους τους, εντάχθηκαν στον ΟΑΕ και μετά από μερικά χρόνια αδράνειας επανα-ιδιωτικοποιήθηκαν «καθαρές». Και σήμερα λαμβάνουν απλόχερα τα χρήματα από το κράτος για να προβούν σε ιδιωτικές επενδύσεις.
Ας δούμε πως περιγράφει ο Θ. Σακελλαρόπουλος στο βιβλίο του Προβληματικές επιχειρήσεις. Κράτος και κοινωνικά συμφέροντα τη δεκαετία του ‘80, Εκδόσεις Κριτική, 1992, την περίπτωση του ΟΑΕ.
Ας δούμε πως περιγράφει ο Θ. Σακελλαρόπουλος στο βιβλίο του Προβληματικές επιχειρήσεις. Κράτος και κοινωνικά συμφέροντα τη δεκαετία του ‘80, Εκδόσεις Κριτική, 1992, την περίπτωση του ΟΑΕ.
«Η πορεία βέβαια προς την ψήφιση του ν. 1386/83 δεν υπήρξε αυτόματη και χωρίς καθυστερήσεις. Αναλώθηκαν είκοσι ολόκληροι μήνες σε συνεχείς αναζητήσεις, πισωγυρίσματα και αρκετούς δισταγμούς. Επίσημα τουλάχιστον, υποβλήθηκαν τέσσερα σχέδια προτάσεις, ενώ οι πρώτες σκέψεις αποσκοπούσαν στην ίδρυση ενός υπερ-οργανισμού Κοινωνικοποιημένων Επιχειρήσεων(ΟΚΕ).
Το τελικό νομοσχέδιο κατατέθηκε στις αρχές Ιουλίου στη Βουλή και ψηφίστηκε στις 8 Αυγούστου του 1983. Η ίδρυση του ΟΑΕ με το ν. 1386/83 αποτελεί την κατάληξη των αναζητήσεων και την απαρχή της άμεσης κρατικής παρέμβασης στο χώρο των προβληματικών επιχειρήσεων… Τέλος οι εργαζόμενοι απαιτούσαν ιδία συμμετοχή στα Δ.Σ. των επιχειρήσεων.
Αιχμή του δόρατος των συνδικάτων αναδείχτηκε η ΟΒΕΣ η οποία πρωτοστάτησε στις κοινωνικοποιήσεις και κρατικοποιήσεις της περιόδου.
Τα κόμματα της Αριστεράς είδαν στην κρατική παρέμβαση τον προθάλαμο του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού.Για ορισμένους κρατικούς φορείς, όπως ο ΟΑΕΔ, η σύσταση κεντρικού φορέα τους ανακούφιζε από το πιεστικό πρόβλημα εξεύρεσης χρηματοδοτικών πόρων… Επί πλέον η αρχική επιδίωξη, να αποτελέσει ο ΟΑΕ μία μορφή «επιτυχημένης κρατικής διαχείρισης και κοινωνικοποίησης επιχειρήσεων» ματαιώθηκε από την υπαγωγή σ’ αυτόν, των μεγάλων επιχειρήσεων (Πειραϊκή-Πατραϊκή, Σκαλιστήρη, SOFTEX, ΠΥΡΚΑΛ κ.λ.π.) η οποία καθυστέρησε σημαντικά τη διαδικασία εξυγίανσης των άλλων μικρομεσαίων βιώσιμων μονάδων. Η συνεχώς όμως διογκούμενη εργατική διαμαρτυρία, ιδίως των εργαζομένων στις προβληματικές, βάρυνε σημαντικά σε τέτοιου είδους υπαγωγές… Όλη η πίεση στράφηκε προς τα εκεί, υποβοηθούμενη και από εξωγενείς παράγοντες, όπως τα κόμματα, κυρίως το ΚΚΕ, τη ΓΣΕΕ, την ΟΒΕΣ και τα εργατικά κέντρα».
Παράλληλα ο συγγραφέας δίνει μεγάλη σημασία στον ρόλο που διαδραμάτισε η ΕΤΕ απέναντι στις χρεοκοπημένες επιχειρήσεις που η ίδια προηγουμένως είχε αδρά χρηματοδοτήσει. Τονίζοντας το σύνθετο πλέγμα σχέσεων που υπήρχε μεταξύ τράπεζας, κράτους και επιχειρήσεων.
«Η πολιτική της ΕΤΕ στο ζήτημα των προβληματικών δεν πρέπει να εντυπωσιάζει. Για τους γνώστες της νεότερης οικονομικής μας ιστορίας είναι απλώς η επανάληψη ενός περιπαιγμένου σεναρίου στα 150 χρόνια ύπαρξής της. Η Εθνική Τράπεζα αποτέλεσε τον κατεξοχήν χρηματοδότη του κράτους, καθώς και το βασικό όργανο της πιστωτικής και αναπτυξιακής πολιτικής. Σε αυτόν το ρόλο πολλές φορές αντιμετώπισε κρίσιμες καταστάσεις, τις οποίες υπερνικούσε πάντα με τη βοήθεια της πολιτικής εξουσίας. Ο μοναδικός τρόπος να αποτραπεί η εκφυλιστική επίδραση της ΕΤΕ στην διαδικασία εξυγίανσης των υπερχρεωμένων επιχειρήσεων ήταν η μεταβολή του γενικότερου ρόλου της. Μεταβολή την οποία είχε διακηρύξει το ΠΑΣΟΚ με το πρόγραμμά του για κοινωνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος. Η «βαθιά τομή» για την οποία μιλούσαν κυβέρνηση και ΠΑΣΟΚ υπαγορευόταν βεβαίως από ευρύτερες αναπτυξιακές και οικονομικές σκοπιμότητες. Ωστόσο στην περίπτωση των προβληματικών επιχειρήσεων μια τέτοια «τομή» θα είχε ως αποτέλεσμα τη ρήξη με μια παράδοση και ένα τραπεζικό κατεστημένο, καθώς και την επαναδιατύπωση των σχέσεων συνεργασίας μεταξύ κράτους και Εθνικής».
Στις μέρες μας το ρόλο της ΕΤΕ τον εκπληρώνουν και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, ενώ και η κυβέρνηση χρησιμοποιεί την ορολογία για «κοινωνική οικονομία», συνεργατισμό κλπ αντικαθιστώντας την «κοινωνικοποίηση» και «αυτοδιαχείριση» του Πασοκ, που, όπως είδαμε, χρησιμοποίησε ουσιαστικά αυτές τις έννοιες και νόρμες για να μην επωμιστεί η ΕΤΕ τα χρέη των εταιρειών που είχε η ίδια δανείσει. Τι μας θυμίζει άραγε;
Η ιστορία επαναλαμβάνεται γιατί απλούστατα παραμένουν τα παράσιτα και οι ασθένειες που η εξουσία δημιουργεί. Οι Λαλιώτηδες γίνονται Μπαλαούρες, οι Μπελαβίλες τετραγωνίζουν τον κύκλο για το ελληνικό και επιτέλους τα έντυπα και τα μέσα της αριστεράς λαμβάνουν αθρόα διαφήμιση. Όχι μόνο κρατική, γιατί αυτή πάντα την λάμβαναν αλλά βαρβάτη ιδιωτική. Ήδη το site της «Αυγής» προμοτάρει τέσσερις τράπεζες και η ριζοσπαστική epohi.gr την, μέχρι το μεδούλι, διαπλεκόμενη ΤΕΡΝΑ.
Άντε και σε καλή μεριά…
anarchypress.wordpress.com
Η ιστορία επαναλαμβάνεται γιατί απλούστατα παραμένουν τα παράσιτα και οι ασθένειες που η εξουσία δημιουργεί. Οι Λαλιώτηδες γίνονται Μπαλαούρες, οι Μπελαβίλες τετραγωνίζουν τον κύκλο για το ελληνικό και επιτέλους τα έντυπα και τα μέσα της αριστεράς λαμβάνουν αθρόα διαφήμιση. Όχι μόνο κρατική, γιατί αυτή πάντα την λάμβαναν αλλά βαρβάτη ιδιωτική. Ήδη το site της «Αυγής» προμοτάρει τέσσερις τράπεζες και η ριζοσπαστική epohi.gr την, μέχρι το μεδούλι, διαπλεκόμενη ΤΕΡΝΑ.
Άντε και σε καλή μεριά…
anarchypress.wordpress.com
