Την άκρα δεξιά την ξέρετε. Για την άκρα αριστερά σάς έχουν μιλήσει. Πώς θα σας φαινόταν, λοιπόν, αν σήμερα σας αποκάλυπτα ότι υπάρχει και ακραίο… κέντρο;
Το ξέρω πως ακούγεται κομματάκι σόλοικο να ψάχνουμε «άκρα στο κέντρο» αλλά τα ανακαλύψαμε κι αυτά, χάρη στον Σταύρο και το Ποτάμι του. Για να είμαστε ακριβείς, ο Σταύρος δεν ανακάλυψε το ακραίο κέντρο. Αυτός, απλώς, του έδωσε επισημότητα και πολιτική επικύρωση. Το ακραίο κέντρο το συναντούσαμε, χρόνια τώρα, παντού. Μόνο που δεν ξέραμε τι πράμα ήταν. Δεν μπορούσαμε να το περιγράψουμε. Ήταν «κάτι, σαν…», ήταν «κάτι, ας πούμε…». Ε, λοιπόν, ο Σταύρος έσβησε αυτά τα «σαν» και τα «ας πούμε».
Το ακραίο κέντρο προπαγανδίζεται, χρόνια τώρα, από τους κήρυκες της ομαλότητας, της εργασιακής ειρήνης, της πολιτικής ηρεμίας, του διαλόγου, του νοικοκυρέματος της χώρας, της «καταδίκης της βίας απ’ όπου κι αν προέρχεται» και όλων των συναφών ιδεολογημάτων. Κύριο μέλημα όλων αυτών είναι η -πάση θυσία- σύσταση, ανασύσταση και επανασύσταση των θολών χώρων που χαρακτηρίζονται από το ίδιο συνθετικό: κεντροαριστερά, κεντροδεξιά, δημοκρατικό κέντρο, φιλελεύθερο κέντρο κλπ.
Αυτό το ακραίο κέντρο είναι που, χρόνια τώρα, πρωτοστατεί στην κατάλυση κάθε έννοιας δημοκρατίας στην πράξη. Σύμφωνα με τους διαπρύσιους υποστηρικτές του, η εργασιακή ειρήνη επιτυγχάνεται με την κατάργηση του απεργιακού δικαιώματος, το νοικοκύρεμα της χώρας προϋποθέτει συρρίκνωση του δημόσιου τομέα, για την χρεωκοπία μας φταίνε μερικές χιλιάδες δημοσίων υπαλλήλων που πρέπει να απολυθούν και για την εξαθλίωση του λαού ευθύνονται ο Άκης, ο Μάκης κι ο Τάκης που αποδείχτηκαν επίορκοι κι έπαιρναν μίζες.
Το ακραίο κέντρο καταδικάζει απερίφραστα την «βία των άκρων». Μόνο που βλέπει άκρα μόνο προς τ’ αριστερά και προς τα δεξιά. Όχι τυχαία, όχι κατά λάθος. Καταδικάζοντας την βία εκείνων, ανοίγει ο δρόμος για την επιβολή της δικής του ακραίας βίας. Φυσικά, η δική του βία έχει άλλα ονόματα, πιο εύηχα: λιτότητα, περικοπή δαπανών, κατάργηση δικαιωμάτων κλπ. Ονόματα που επιτρέπουν την δικαιολόγηση της βίας που συνεπάγονται: λιτότητα επειδή ήμασταν σπάταλοι, περικοπή δαπανών επειδή καταναλώναμε περισσότερα από όσα παράγαμε, κατάργηση δικαιωμάτων που κάποιοι είχαν κατοχυρώσει για πάρτη τους εις βάρος των υπολοίπων κλπ.
Το ακραίο κέντρο δεν εντοπίζεται σε κάποια συγκεκριμένη παράταξη και δεν συνιστά χαρακτηριστικό κάποιας συγκεκριμένης τάξης ή, έστω, ομάδας. Το ακραίο κέντρο δεν έχει καν σαφή ιδεολογία, παρ’ ότι προβάλλεται ως η μόνη συνετή διέξοδος στα σύγχρονα αδιέξοδα και ως η μόνη ιδεατή επιλογή σε έναν κόσμο διαρκών αντιπαραθέσεων. Με δυο λόγια, το ακραίο κέντρο θα μπορούσε να προσδιοριστεί όχι ως πολιτικός χώρος με την έννοια που ξέρουμε αλλά ως εργαλείο άσκησης εξουσίας.
Αν ο παραπάνω χαρακτηρισμός δεν σας φαίνεται αρκετά σαφής, αναλογιστείτε αυτούς που υποστηρίζουν το ακραίο κέντρο. Θα τους βρείτε σε όλα τα αστικά κόμματα, σε όλα τα αστικά μέσα ενημέρωσης και σε κάθε χώρο, από τον αθλητισμό ως την τέχνη κι από την βουλή ως το καφενείο της γειτονιάς. Εντοπίστε τους και θα διαπιστώσετε ότι όλους αυτούς (τουλάχιστον, στην συντριπτική τους πλειοψηφία) δύσκολα θα τους χαρακτηρίζατε ως κεντρώους ενώ άνετα θα θεωρούσατε πολλές από τις επιλογές τους ως ακραίες.
Οι ακροκεντρώοι δεν ασχολούνται με θέματα που θα ‘πρεπε να τους απασχολούσαν αν ήσαν πραγματικοί κεντρώοι ή, έστω, πραγματικοί δημοκράτες. Για παράδειγμα, δεν καταδίκασαν ποτέ την τακτική της απερχόμενης κυβέρνησης να νομοθετεί με πράξεις νομοθετικού περιεχομένου˙ δεν βρήκαν λέξη να πουν κατά της αντιδημοκρατικής τακτικής της επιστράτευσης απεργών αλλ’, αντιθέτως, την επικρότησαν˙ δεν ταράχτηκαν ούτε από τον φράχτη στον Έβρο ούτε από τους δεκάδες μετανάστες που πνίγονται στις θάλασσες ούτε καν από την πρόσφατη ακροδεξιά πρωθυπουργική κορώνα επί του θέματος˙ δεν βλέπουν τίποτε το επιλήψιμο στο ότι τα μεγάλα μας κανάλια μένουν ανοιχτά δίχως άδεια επί 25 ολόκληρα χρόνια, κάτι που ένα ψιλικατζήδικο δεν θα μπορούσε να κάνει ούτε επί 24 ώρες˙ δεν έβγαλαν άχνα όταν η κυβέρνηση έφερε στην βουλή ένα αισχρά αντιδημοκρατικό νομοσχέδιο υπό τον φευδεπίγραφο τίτλο «αντιρατσιστικό».
Το ακραίο κέντρο αποτελεί χώρο συνάθροισης των περίφημων «αναλυτών», οι οποίοι ειδικεύονται στην πλύση εγκεφάλου των ακροατών και των αναγνωστών τους. Μόνο που οι εν λόγω «αναλυτές» δεν έχουν καμμιά διάθεση να αναλύσουν όσα υποστηρίζουν. Τα λόγια τους και οι απόψεις τους δεν επιδέχονται αμφισβήτηση˙ συνιστούν θέσφατα και ως τέτοια δεν συζητούνται αλλ’, απλώς, εφαρμόζονται.
Λέγαμε πρωτύτερα πως οι ακροκεντρώοι είναι φανατικοί υποστηρικτές του «λιγώτερου κράτους». Κι όμως, οι επιφανέστεροι εξ αυτών είτε κερδίζουν το παντεσπάνι τους ως εργαζόμενοι στον -ευρύτερο ή στενώτερο- δημόσιο τομέα είτε συνωθούνται στους κυβερνητικούς διαδρόμους προκειμένου να κλείσουν μια καλή δουλειά με το κράτος είτε ζουν ως σφουγγοκωλάριοι κάποιων οι οποίοι έχτισαν και συνεχίζουν να χτίζουν τις -μικρότερες ή μεγαλύτερες- αυτοκρατορίες τους ιδιοποιούμενοι τα κεφάλαια που αφειδώς έβαλε και συνεχίζει να βάζει στην διάθεσή τους αυτό το «υδροκέφαλο» κράτος, το οποίο καταγγέλλουν.
Στο ακραίο κέντρο ανήκει η πλειοψηφία εκείνων οι οποίοι πρωταγωνίστησαν στην περίοδο που αποκαλούμε «μεταπολίτευση». Κι όμως, οι ακροκεντρώοι δεν σταματούν να βρίζουν αυτή την περίοδο. Δήθεν προβληματισμένοι, αναρωτιούνται τι πήγε στραβά, λες και δεν είναι αυτοί οι ίδιοι που ευθύνονται για το στράβωμα. Κάποιοι πρόδωσαν το πολυτεχνείο αλλά αυτοί δεν έχουν ιδέα για το έγκλημα. Οι «πρασινοφρουροί» κατέστρεψαν τον τόπο αλλά αυτοί δεν είχαν καμμιά σχέση μαζί τους, δεν διστάζουν δε να τους αποκαλούν «πρασινορουφιάνους». Γιορτάζουν, βέβαια, την αποκατάσταση της δημοκρατίας αλλά είναι πεπεισμένοι πως ένα «πιο σοβαρό» φασιστικό κόμμα θα βοηθούσε αυτή την δημοκρατία να λειτουργήσει καλύτερα. Για όλους αυτούς, το μόνο καλό που είχε η μεταπολίτευση ήταν ο Καραμανλής αν και μάλλον νοσταλγούν περισσότερο τον Καραμανλή τής βίας και της νοθείας παρά τον μεταπολιτευτικό.
Οι ακροκεντρώοι κόπτονται υπέρ της παιδείας και της μόρφωσης αν και στην πλειοψηφία τους είναι ημιμαθείς και αγράμματοι, όπως αποδεικνύεται από τα ίδια τα κείμενά τους. Τους αρέσει η τέχνη, αρκεί να μην είναι στρατευμένη και στηρίζουν τον πολιτισμό, αρκεί να μην απευθύνεται στην «λαϊκούρα»˙ δηλαδή, έχουν γυρίσει ανάποδα την γνωστή ρήση του Θουκυδίδη: φιλοκαλούμεν τε γαρ μετ’ ευτελείας και φιλοσοφούμεν άνευ μαλακίας.
Ολοκληρώνοντας, πρέπει να σημειώσουμε δυο στοιχεία ακόμη, τα οποία χαρακτηρίζουν τον συγκεκριμένο χώρο. Πρώτο: το ακραίο κέντρο διατυμπανίζει την απέχθειά του σε κάθε μορφής ρουσφέτι, έστω κι αν οι περισσότεροι από τους ακροκεντρώους σ’ αυτό ακριβώς το ρουσφέτι έχουν στηρίξει την ύπαρξή τους. Δεύτερο: το ακραίο κέντρο δεν έχει κανένα πρόβλημα με το υπάρχον σύστημα, το οποίο θα λειτουργούσε άψογα αν οι εκπρόσωποί του (δηλαδή, οι πολιτικοί) έκαναν καλά την δουλειά τους, οπότε τα πάντα μπορούν να φτιάξουν με μια απλή αντικατάσταση αυτών των εκπροσώπων. Αν αυτό το τελευταίο σας θυμίζει έντονα Λαζόπουλο, καλά κάνει και σας τον θυμίζει.
Όλα αυτά τα ξέραμε αλλά δεν τους είχαμε δώσει την πρέπουσα προσοχή. Χάρη στον Σταύρο και το Ποτάμι του, τα ξαναθυμηθήκαμε και τα προσέξαμε καλύτερα. Και πολύ καλά κάναμε, μέρες πού ‘ρχονται…
