...ξεκίνησε μια βαθιά μετάλλαξη της σοσιαλιστικής αριστεράς που μεγάλωνε χρόνο με το χρόνο.
Μ' έναν ύποπτο ενθουσιασμό η Αριστερά άρχισε να τίθεται υπό την επιρροή νεοσυντηρητικών διανοούμενων οι οποίοι, με το πρόσχημα της ανανέωσης της αριστερής σκέψης, βάλθηκαν να διαγράψουν καθετί αριστερό απ' την Αριστερά.
Επήλθε ουσιαστικά μια γενική και μεγάλη μεταμόρφωση του ήθους και των διανοητικών αναφορών της.
Δε γινόταν πλέον λόγος για εκμετάλλευση και αντίσταση, αλλά για "αναγκαίο εκσυγχρονισμό" και "κοινωνική επανίδρυση".
Δε γινόταν πλέον λόγος για ταξικές σχέσεις, αλλά για "συνύπαρξη".
Δεν γινόταν πλέον λόγος για κοινωνικό πεπρωμένο, αλλά για "ατομική ευθύνη".
Η έννοια της κυριαρχίας και η ιδέα μιας δομικής αντίθεσης ανάμεσα σε κυρίαρχους και κυριαρχούμενους εξαφανίστηκε από το πολιτικό τοπίο της επίσημης Αριστεράς, τη θέση της πήρε η ισοπεδωτική ιδέα ενός "κοινωνικού συμβολαίου", ενός "κοινωνικού συμφώνου" στο πλαίσιο του οποίου τα άτομα -εξ ορισμού φορείς "ίσων δικαιωμάτων"
("ίσων"? τι αισχρό αστείο!)-καλούνταν να ξεχάσουν τα "ατομικά τους συμφέροντα" (δηλαδή να σωπάσουν και ν' αφήσουν τους κυβερνώντες να κάνουν τη δουλειά τους).
Ποιοι ήταν οι ιδεολογικοί στόχοι αυτής της "πολιτικής φιλοσοφίας", που διαδόθηκε και εξυμνήθηκε απ' άκρη σ' άκρη στο μιντιακό, πολιτικό και πνευματικό τοπίο, τόσο στη Δεξιά όσο και στην Αριστερά (αφού οι πρωτεργάτες της έκαναν ό,τι μπορούσαν για να σβήσουν τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ Δεξιάς κι Αριστεράς, στρέφοντας την -συναινούσα- Αριστερά προς τα δεξιά)?
Το διακύβευμα δεν ήταν μυστικό: η εξύμνηση του "αυτόνομου υποκειμένου" -και η ταυτόχρονη προσπάθεια να εξαφανιστεί η σκέψη εκείνη στην οποία λαμβάνονταν υπόψη οι ιστορικοί και κοινωνικοί καθορισμοί- είχε ως πρωταρχική λειτουργία να καταρριφθεί η ιδέα ότι υπάρχουν κοινωνικές ομάδεις -"τάξεις"- και να δικαιολογηθεί έτσι η διάλυση του κράτους πρόνοιας και της κοινωνικής προστασίας, στο όνομα μιας αναγκαίας ατομικοποίησης (ή απο-συλλογικοποίησης, απο-κοινωνικοποίησης) του εργατικού δικαίου και των συστημάτων αλληλεγγύης και αναδιανομής.
Αυτός ο παλιός λόγος, αυτό το παλιό σχέδιο, ήταν μέχρι τότε ο λόγος και το σχέδιο της Δεξιάς, η οποία τα αναμασούσε εμμονικά, προτάσσοντας την ατομική ευθύνη έναντι του κολεκτιβισμού.
Πλέον έγιναν λόγος και σχέδιο μεγάλου μέρους της Αριστεράς.
Κατά βάθος, η κατάσταση θα μπορούσε να συνοψιστεί ως εξής: τα κόμματα της Αριστεράς και οι διανοούμενοι των κομμάτων και του κράτους άρχισαν πλέον να σκέφτονται στη γλώσσα της εξουσίας και όχι στη γλώσσα των εξουσιαζόμενων, άρχισαν να εκφράζονται αναλόγως, να μιλούν δηλαδή ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ (ως κομμάτι της) και ΟΧΙ ΠΛΕΟΝ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΩΝ ΕΞΟΥΣΙΑΖΌΜΕΝΩΝ (ως κομμάτι τους),
να βλέπουν τον κόσμο απ' τη σκοπιά της εξουσίας και να βλέπουν τη ΣΚΟΠΙΑ ΤΩΝ ΕΞΟΥΣΙΑΖΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΑΠΕΧΘΕΙΑ (όσοι βρέθηκαν στο στόχαστρό τους βίωσαν τον πολύ βίαιο λόγο τους).
Το μόνο που καταδέχτηκαν να κάνουν (στις χριστιανικές και φιλανθρωπικές εκδοχές αυτού του νεοσυντηρητικού λόγου) ήταν ν' αντικαταστήσουν τους καταπιεσμένους και τους κυριαρχούμενους του χτες -και τους αγώνες τους- με τους "αποκλεισμένους" του σήμερα και την υποτιθέμενη παθητικότητά τους.
Άρχισαν να τους αντιμετωπίζουν ως δυνητικούς αποδέκτες των τεχνοκρατικών μέτρων που είχαν ως στόχο να βοηθήσουν τους "φτωχούς" και τα "θύματα" της "επισφάλειας" και της "κοινωνικής απομόνωσης".
Όλα αυτά ήταν τελικά άλλη μια υποκριτική και ύπουλη στρατηγική απαξίωσης κάθε προσέγγισης με όρους καταπίεσης κι αγώνα, αναπαραγωγής και μετασχηματισμού των κοινωνικών δομών, αδράνειας και δυναμικής των ταξικών ανταγωνισμών....
Από το βιβλίο του Didier Eribon
"Επιστροφή στη Ρενς" 2009 εκδόσεις Νήσος
via
Juliette Georgiades
