Οι τραπεζικοί πλειστηριασμοί είναι αναγκαστικό μέτρο για είσπραξη οφειλών μέσω του οποίου πρακτικά επιβεβαιώνεται η ανικανότητα του δανειστή ως προς την επιλογή του οφειλέτη αλλά και του δανειζόμενου να διαχειριστεί το ποσό που δανείστηκε. Ανέκαθεν οι αναγγελίες πλειστηριασμών από επιχειρηματικά, στεγαστικά ή προσωπικά χρέη, ακόμη και τότε που ήταν περιορισμένες (την εποχή που η ελληνική αγορά λειτουργούσε), άφηναν ένα πικρό αίσθημα σε όλους.
Υπενθύμιζαν με τον δύσκολο τρόπο τους κινδύνους και τις κακοτυχίες που θα μπορούσαν να συμβούν σε καθέναν.
Ηταν και είναι κοινωνικά απωθητικό μέτρο, γι' αυτό αποκλήθηκαν, εύστοχα, «κοράκια» εκείνοι που, εκμεταλλευόμενοι τη δυστυχία, προσπαθούσαν να αγοράσουν κοψοχρονιά περιουσίες κόπους και όνειρα.
Αλλά τότε ήταν άλλες εποχές και το κακό περιορισμένο ποσοστιαία στις πραγματικότητες της αγοράς. Σήμερα έχουμε επιδημία κατασχέσεων στα ενυπόθηκα δάνεια από τις ανεπιστρεπτί χρεοκοπημένες συστημικές τράπεζες. Τους κάνουν για να μαζέψουν λεφτά; Τους κάνουν για να αναγκάσουν σε αποικιακούς και μη βιώσιμους διακανονισμούς (balloon) τους έντρομους εγγυητές; Μάλλον όχι.
Τα στοιχεία βεβαιώνουν ότι οι τράπεζες, υλοποιώντας την πολιτική που είχαν εξαγγείλει, αγοράζουν οι ίδιες τα ακίνητα που βγάζουν στο σφυρί!
Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι σήμερα έχουν αγοράσει τα μισά από τα ακίνητα που έχουν εκπλειστηριαστεί. Να σημειώσουμε την έλλειψη ενδιαφέροντος για τα ακίνητα που οι τράπεζες ρευστοποιούν, η οποία έχει να κάνει κυρίως με το γεγονός ότι τα ακίνητα αυτά αντιμετωπίζουν διάφορα νομικά και τεχνικά προβλήματα που αποτρέπουν υποψήφιους αγοραστές. Επιπλέον οι τράπεζες έχουν υπολογίσει ότι τα δύο προσεχή χρόνια θα αγοράσουν περισσότερα από 5.000 ακίνητα και για τον λόγο αυτόν έχουν εγγράψει στον προϋπολογισμό τους έως και 5 δισ. ευρώ! Από αυτή την πολιτική τους προκύπτουν η αυταπόδεικτη ευθύνη τους για τη δημιουργηθείσα κατάσταση και μια σειρά ερωτημάτων:
■ Εάν τα ακίνητα ήταν προβληματικά, πώς τα δέχθηκαν ως υποθήκες;
■ Γιατί αγοράζουν τα ακίνητα οι ίδιες στο ένα τρίτο της εμπορικής αξίας τους έπειτα από δύο άγονους πλειστηριασμούς;
Για το πρώτο η απάντηση είναι μάλλον εύκολη και εντάσσεται στη γενικότερη πολιτική των άκριτων τραπεζικών θαλασσοδανείων μικρών και μεγάλων, τα οποία οι διευθυντές των υποκαταστημάτων τους την καλή εποχή σχεδόν εκλιπαρούσαν ιδιώτες και επιχειρήσεις να αποδεχθούν.
Οσον αφορά το δεύτερο ερώτημα, οι απαντήσεις είναι πιο περίπλοκες. Το 2014 δημοσιεύτηκε ο Νόμος 4308/2014 με τίτλο «Ελληνικά λογιστικά πρότυπα, συναφείς ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις». Στο άρθρο 24, ειδικά για τα ακίνητα, εισάγει τη δυνατότητα χρήσης εύλογων αξιών αυστηρά σε προαιρετική βάση «ως εναλλακτικό μοντέλο έναντι του ιστορικού κόστους, κατά την ελεύθερη επιλογή της υποκείμενης επιχείρησης, με απόφαση της διοίκησής της».
Εδώ λοιπόν έρχεται το ελληνικό τραπεζικό δαιμόνιο που ερμήνευσε και εφάρμοσε τον νόμο ως εξής: Ας πάρουμε για παράδειγμα ότι κάποιος ιδιώτης ή επιχείρηση οφείλει με υποθήκη ακίνητο αξίας 1.000.000 ευρώ, η τράπεζα το βγάζει στο σφυρί και μετά τον δεύτερο άγονο πλειστηριασμό το αγοράζει η ίδια στα 330.000 ευρώ.
Στα βιβλία της, όμως, θα το καταγράψει με την εύλογη αξία. Την αξία δηλαδή που το εκτίμησε κατά την υποθήκευση στο 1.000.000 ευρώ! Επίσης, με νέα εκτίμηση έχει τη δυνατότητα να ανεβάσει επιπλέον την αξία του ακινήτου για τα λογιστικά βιβλία της! Κατά συνέπεια, με βάση το παράδειγμα, η τράπεζα θα καταγράψει τουλάχιστον ως λογιστικό κεφαλαιακό κέρδος ποσό ύψους 670.000 ευρώ.
Σε ποσοστά εκφράζει το 200% σε έναν χρόνο του κεφαλαίου που διέθεσε για την αγορά του εκπλειστηριασμένου ακινήτου και ισχύει για όλα τα ακίνητα που αγοράζουν οι τράπεζες έπειτα από δυο άγονους πλειστηριασμούς. Με δυο λόγια, στην πράξη πραγματοποιείται μια εικονική αγοραπωλησία διότι και αυτός που εκπλειστηριάζει και ο αγοραστής είναι ταυτόσημος (τράπεζα) και το αποτέλεσμα της αγοραπωλησίας είναι να καταγράφεται πλασματικό κεφαλαιακό κέρδος μέσω μιας επίσης εικονικής - πλασματικής κίνησης χρημάτων (κεφάλαια). Αγοράζει, δηλαδή, η τράπεζα για λογαριασμό της εισπράττοντας το ποσό που κατέβαλε για την αγορά. Αστεία πράγματα!
Να μιλήσουμε για αθέμιτο ανταγωνισμό; Περιττό σε αυτές τις συνθήκες. Ακόμη κι αν κάποιος προτίθεται να αγοράσει, πώς μπορεί να ανταγωνιστεί τις τράπεζες στην τιμή που εκείνες «αγοράζουν» χωρίς χρήματα;
Το κεφαλαιακό κέρδος που καταγράφουν οι τράπεζες είτε ως πρόβλεψη είτε ως αποτέλεσμα στους ισολογισμούς τους από αυτή τη διαδικασία είναι αέρας κοπανιστός και δεν βελτιώνει στο παραμικρό την οικονομική κατάστασή τους!
Το νομικό πλαίσιο που προαναφέραμε και στο οποίο στηρίζονται ισχύει σε όλη την Ε.Ε. και δημιουργήθηκε για να διευκολύνονται οι επιχειρήσεις να αποτιμούν την ακίνητη περιουσία τους στην εύλογη αξία της αγοράς (πραγματικές τιμές) και όχι βέβαια για να «βολεύονται» οι αποτυχημένοι τραπεζίτες μας, μετατρέποντάς το σε ελληνική «πατέντα κίνησης εικονικών κεφαλαίων». Βέβαια, πάντα υπάρχουν και οι αρμόδιες Αρχές για να ελέγξουν τη «νομιμότητα» της πατέντας.Υπάρχει και η δυνατότητα να «διαπραγματευτεί» ο δύσμοιρος εγγυητής επιχείρηση ή ιδιώτης κάποια ρύθμιση του δανείου του. Ας υποθέσουμε ότι του προτείνουν, στην καλύτερη περίπτωση, διακανονισμό για 25 χρόνια, τα 15 τουλάχιστον με κυμαινόμενο επιτόκιο. Θα πρέπει να πληρώνει λοιπόν περίπου 4.000 ευρώ τον μήνα ή 48.000 τον χρόνο (balloon) για 25 χρόνια. Κατά κανόνα οι εγγυητές είναι άνω των 50, ήτοι «ζήσε, Μάη μου, και ό,τι πάρουμε». Αυτό όμως δεν είναι τραπεζικός σχεδιασμός. Περισσότερο «κοράκι» με επιστημονική κατάρτιση θυμίζει.
Εχοντας και κατά νου ότι αυτή τη στιγμή οι τράπεζες λειτουργούν όπως όπως μετά τις αποτυχημένες ανακεφαλαιοποιήσεις με τα λεφτά του ελληνικού λαού, συμπεριλαμβανομένων και των πολιτών τους οποίους κυνηγούν να τους πάρουν τα σπίτια και τα χωράφια. Το σύνολο των «κόκκινων» δανείων στην Ε.Ε. είναι 800 δισ. και τα 100 από αυτά είναι κατορθώματα των ελληνικών τραπεζών, στα οποία πρέπει να προστεθούν και τα 45,4 δισ. από την ανακεφαλαιοποίηση, τα οποία εξανεμίστηκαν!
Τα μεγέθη είναι αστρονομικά και το πρόβλημα δεν λύνεται με τις αμφιλεγόμενες πατέντες των εγχώριων παρασιτεμένων πλέον τραπεζικών golden boys. Ούτε μπορούμε σαν παραγωγικό περιβάλλον έστω και μακροοικονομικά να σηκώσουμε το 12% των μη εξυπηρετουμένων («κόκκινων») δανείων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Με δεδομένη την ως άνω άθλια πραγματικότητα για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, απαιτούνται καθαρές και συγκεκριμένες πολιτικές αποφάσεις, οι οποίες υποχρεωτικά περιλαμβάνουν τη μείωση («κούρεμα») όλων ανεξαιρέτως των δανείων, ενυπόθηκων και μη.
Διότι μέχρι τώρα αυτά που «κουρεύονται» είναι όσα δεν έχουν υποθήκες, πράγμα το οποίο στην ουσία επιβραβεύει την ανικανότητα της τράπεζας δανειστή και τιμωρεί όσους χρηματοδοτήθηκαν, πιστεύοντας ότι θα είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν το δάνειό τους. Γι' αυτό άλλωστε έβαλαν και υποθήκες.
Το δόγμα «ό,τι πάρουμε, όπως το πάρουμε και αύριο έχει ο Θεός» είναι η αντίληψη που μας οδήγησε σε αυτό το οικονομικό χάλι και καμία σχέση δεν έχει με την ελεύθερη αγορά και τον ανταγωνισμό. Με λογιστικά μαγειρέματα, με κινήσεις ανύπαρκτων κεφαλαίων και με πραγματική αδυναμία πληρωμής των ψευτoρυθμίσεων (balloon) που προτείνουν οι τράπεζες, πηγαίνουμε στο «καιρός να περνάει» με την αγορά σε απόλυτο τέλμα. Το πρόβλημα παραμένει και σε λίγο καιρό δεν θα έχουμε χρηματοπιστωτικό σύστημα ει μη μόνο «κελύφη» και «οχήματα», κατ' όνομα μόνο τράπεζες, στα γραφεία των οποίων θα περιφέρονται οι σκιές των στρουμπουλών γραβατωμένων ανίκανων golden boys μας.
Δημήτρης Ε. Παστελάκος (επιχειρηματίας)
dimokratianews.gr
