Είχα ήδη δημοσιεύσει το χτεσινό κείμενο όταν έπεσε στην αντίληψή μου ένα αρθράκι από τον ιστότοπο του πολιτειακού υπουργείου άμυνας με τίτλο "Οι αμυντικές δαπάνες του ΝΑΤΟ αυξάνονται, λέει ο Γενικός Γραμματέας". Το ρεπορτάζ αφορούσε μια διήμερη σύσκεψη των υπουργών αμύνης του ΝΑΤΟ, η οποία έγινε στην Ουάσιγκτον, εν όψει της προσεχούς σύσκεψης κορυφής του ΝΑΤΟ στην Βαρσοβία την επόμενη εβδομάδα.
Σύμφωνα με όσα είπε ο Γενς Στόλτενμπεργκ σ' εκείνη την σύσκεψη, οι αμυντικές δαπάνες τού ΝΑΤΟ μειώθηκαν επικίνδυνα μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Στόχος του ΝΑΤΟ ήταν οι σύμμαχοι να δαπανούν ετησίως το 2% του ΑΕΠ τους για αμυντικές δαπάνες αλλά λίγες χώρες συμμορφώθηκαν (*). Όμως, η δράση της Ρωσσίας (κυρίως στην Κριμαία) προκάλεσε σοκ και οι σύμμαχοι αποφάσισαν να αυξήσουν τις δαπάνες τους. Όπως δείχνουν τα στοιχεία, εφέτος η αύξηση αυτή έχει φτάσει το 1,5% σε ετήσια βάση, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 3 δισ. δολλάρια. "Αυτό είναι πραγματική πρόοδος", σημείωσε ο Στόλτενμπεργκ. "Μετά από πολλά χρόνια που βαδίζαμε προς την λάθος κατεύθυνση, αρχίζουμε να πηγαίνουμε προς την σωστή κατεύθυνση", συμπλήρωσε.
Αφού το παραπάνω άρθρο μάς συνέδεσε ιδανικά με όσα λέγαμε χτες, ας επιστρέψουμε εκεί όπου είχαμε μείνει, δηλαδή στο Foreign Military Financing (FMF), δηλαδή στο ταμείο Χρηματοδότησης Ξένων Στρατών του πολιτειακού υπουργείου άμυνας. Το FMF έχει σκοπό την χρηματοδότηση των συμμάχων των ΗΠΑ προκειμένου να αποκτήσουν στρατιωτικό υλικό και σχετική εκπαίδευση πολιτειακής προελεύσεως. Αυτή η χρηματοδότηση μπορεί να γίνεται είτε με την μορφή δωρεάς είτε με την μορφή δανείων.
Τα προγράμματα του FMF έρχονται από παλιά, έστω κι αν τότε ο φορέας διαχείρισής τους είχε άλλο όνομα. Εκπονήθηκαν στα πλαίσια του δόγματος Τρούμαν και αποτελούν την άλλη όψη τού σχεδίου Μάρσαλ. Η χώρα μας έχει πλούσια εμπειρία απ' αυτά, μιας και έχει βιώσει την υλοποίησή τους από την αρχή, στην δεκαετία του '50. Τότε που από την μια ερχόταν η UNRRA να μοιράσει κοντοβράκια και γάλα σε σκόνη στα εξαθλιωμένα ελληνόπουλα κι από την άλλη έρχονταν τα γεράκια για να μας δανείσουν ώστε να αγοράσουμε όπλα.
Δεν ξέρω πόσοι θα εκπλαγούν αν τους πω ότι σε τούτη την χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας είχαμε χάσει τον μπούσουλα και μέχρι πρόσφατα δεν ξέραμε τι χρωστάμε για τα δάνεια του FMF. Μέχρι το 1994, την ευθύνη παρακολούθησης των σχετικών στοιχείων είχε το υπουργείο άμυνας. Τότε, η σχετική αρμοδιότητα μεταβιβάστηκε εν μέρει στο υπουργείο οικονομικών και κάπου εκεί, πάνω στην μεταβίβαση, χάθηκαν. Το τι πληρώσαμε στην συνέχεια και πώς το πληρώσαμε είναι ζήτημα προς διερεύνηση αλλά πολύ φοβάμαι πως ουδείς πρόκειται να το διερευνήσει. Πάντως, στον ισολογισμό τού 2001 (υποβλήθηκε στην βουλή μαζί με τον προϋπολογισμό του 2013) γίνεται μνεία για τις"ατακτοποίητες από το 1995 προκαταβολές, που δόθηκαν για στρατιωτικά δάνεια FMF ύψους 40,5 δισ. δραχμών" (**).
Όταν στις 8/11/2002 οι βουλευτές τού ΚΚΕ ζητούν από την κυβέρνηση στοιχεία για το χρέος των ενόπλων δυνάμεων, το υπουργείο άμυνας (Γιάννος Παπαντωνίου) απαντά: "το χρέος των Ενόπλων Δυνάμεων παρακολουθείται από το συνερωτώμενο Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών". Ο Κολοζώφ με τον Σκυλάκο επανέρχονται με νέα ερώτηση στις 17/12/2002, επιμένοντας ότι ένα μέρος των δανείων έχει μεταφερθεί στην γενική κυβέρνηση και παρακολουθείται από το υπουργείο οικονομικών αλλά ένα άλλο μέρος εξυπηρετείται και, συνεπώς, παρακολουθείται από το υπουργείο άμυνας. Στριμωγμένος ο Παπαντωνίου, απαντά: "Σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία που μας έχουν κοινοποιηθεί από τις ΗΠΑ, τα οφειλόμενα τοκοχρεολύσια για δάνεια FMF (για το έτος 2001) ανέρχονται σε 523,25 εκατομμύρια δολάρια. Διευκρινίζεται ότι οι παρατηρούμενες αυξήσεις, σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό, οφείλονται στη μεγάλη διαφοροποίηση της ισοτιμίας του δολλαρίου με τη δραχμή" (***). Προσέξτε αυτό για τα "στοιχεία που [δεν τα είχαμε, γι'αυτό] μας έχουν κοινοποιηθεί από τις ΗΠΑ" και γελάστε... κλάψτε... βλαστημήστε... Όπως σας βγει.
Η επιμονή των βουλευτών του ΚΚΕ αποκαλύπτει τελικά ότι στα τέλη του 2000 το συσσωρευμένο χρέος προς τις ΗΠΑ έναντι των δανείων του FMF ανερχόταν σε 6,3 δισ. δολλάρια! Ένας σωρός δισεκατομμυρίων για να αγοράσουμε σαβούρα, όπως είπε στην εξεταστική επιτροπή τής βουλής για τα εξοπλιστικά ο πρώην αρχηγός ΓΕΣ Κωνσταντίνος Παναγιωτάκης: "Η Ελλάδα επί πολλά χρόνια δεχόταν από τις ΗΠΑ ό,τι περίσσευε, αφού παίρναμε οπλικά συστήματα τα οποία ήταν σάπια, με τις λεγόμενες βοήθειες και τα προγράμματα FMF. Ό,τι περίσσευε μας δίνανε. Για να πάρουμε ένα καράβι, έπρεπε να πάει ένα χρόνο το ελληνικό πλήρωμα στο ποτάμι που ήταν αραγμένο επί χρόνια και να το εκσυγχρονίσει, για να το πάρει και να το φέρει πίσω" (****).
Ουάσινγκτον, 8/3/2001: Ο υπουργός άμυνας των ΗΠΑ Ντόναλντ Ράμσφελντ απαντά σε ερώτηση δημοσιογράφου,
υπό το βλέμμα τού Γ.Γ. του ΝΑΤΟ λόρδου Τζωρτζ Ρόμπερτσον, σε κοινή συνέντευξη τύπου.
Κάπου εδώ και παρ' ότι θα μπορούσαμε να πούμε πολύ περισσότερα και εξ ίσου ενδιαφέροντα (δεν ασχοληθήκαμε καθόλου με το πόσο κοστίζουν οι μίζες, οι οποίες φυσικά δεν αποτελούν ελληνικό προνόμιο!), ολοκληρώνουμε την ματιά μας στο ΝΑΤΟ από οικονομικής πλευράς. Όποιος θέλει να δει περισσότερα στοιχεία ας επισκεφθεί τον ιστότοπο του SIPRI (Stockholm International Peace Research Institute), όπου υπάρχει μια άκρως κατατοπιστική βάση δεδομένων για τις στρατιωτικές δαπάνες όλων των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ από το 1949 μέχρι το 2015.
Θα κλείσουμε με μια αποστροφή του τότε υπουργού οικονομίας και οικονομικών Νίκου Χριστοδουλάκη, ο οποίος το 2003 δήλωσε στην επιτροπή οικονομικών υποθέσεων της βουλής ότι"τουλάχιστον 25 μονάδες (σ.σ. δηλαδή το 25%) του δημόσιου χρέους οφείλονται στις δικαιολογημένες μεν αλλά ιδιαιτέρως αυξημένες αμυντικές δαπάνες της χώρας μας". Φοβάμαι ότι αυτό το τουλάχιστον του υπουργού είναι πολύ ελάχιστον...
--------------------------------------------------
(*) Η Ελλάδα, πάντως, ήταν υπόδειγμα, όπως λέγαμε χτες: 2% ήθελε το ΝΑΤΟ, 4% ξοδεύαμε εμείς!
(**) Καθημερινή, "Τη φενάκη της δημιουργικής λογιστικής αποκαλύπτει ο Ισολογισμός του 2001", 6/4/2003
(***) Ριζοσπάστης, "Δώστε απαντήσεις για το χρέος του υπουργείου Άμυνας", 18/12/2002
(****) Το Ποντίκι, "Xορός δισ. για άχρηστα όπλα με τις μίζες μετρητοίς", 25/11/2012
