“Μα, τι έχετε πάθει” είναι πλέον μια viral ατάκα του πρωταγωνιστή της ταινίας “Don’t look up”, με την οποία εκφράζεται η αγωνία του για την άρνηση (με την ψυχολογική σημασία του όρου) των ανθρώπων να αντιληφθούν την απειλή που επέρχεται και να κάνουν κάτι γι’ αυτό.
Και πιάνω τον εαυτό μου να αγωνιώ με τον ίδιο τρόπο, καθώς διαβάζω ένα πρόσφατο άρθρο της Katja Grace από το Future of Humanity Institute της Οξφόρδης. Μα, τι έχουμε πάθει!
Γράφει ο Αντώνης Ανδρουλιδάκης
Η Grace ηγήθηκε μιας ερευνητικής ομάδας που συγκέντρωσε απαντήσεις από 352 ακαδημαϊκούς και ειδικούς στη “μηχανική μάθηση” και κατέληξαν, μεταξύ άλλων, στο συμπέρασμα πως στα επόμενα 10 χρόνια η τεχνητή νοημοσύνη (A.I.) θα τα καταφέρνει καλύτερα από τους ανθρώπους στη μετάφραση γλωσσών (μέχρι το 2024), τη συγγραφή δοκιμίων (έως το 2026), τη συγγραφή των κορυφαίων 40 τραγουδιών (μέχρι το 2028), αλλά και την οδήγηση αυτοκινήτων.
Είναι φανερό πως η τεχνολογία αναπτύσσεται με εκθετική ταχύτητα, μεταμορφώνοντας τον τρόπο με τον οποίο εκτελούμε τις καθημερινές μας εργασίες, ιδιαίτερα μάλιστα καθώς η πανδημική κρίση και η κρατική διαχείριση της λειτούργησε ως ένας επιπλέον καταλύτης/επιταχυντής στην κατεύθυνση της ψηφιακής μετάβασης του Καπιταλισμού.
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς παρανοειδής ή τεχνοφοβικός για να ανησυχήσει για τις συνέπειες αυτής της μετάβασης. Ήδη ένας μεγάλος αριθμός σοβαρών επιστημόνων εκτιμούν ότι η “αυτοματοποίηση” θα κοστίσει στο 47% των ανθρώπων την εργασία τους, καταδικάζοντας τους σε κάποιο Ελάχιστο Εγγυημένο ξεροκόμματο, που οι κυβερνήσεις θα χορηγούν στους συμμορφωμένους -και μόνο- useless eaters του νέου κοινωνικού συστήματος που επιχειρείται να διαμορφωθεί. Ναι, στα αμέσως επόμενα χρόνια, όλα δείχνουν πως, το 47% των θέσεων εργασίας θα χαθούν και θα αντικατασταθούν από συστήματα τεχνητής νοημοσύνης.
Πέρα από τα επαγγέλματα που αναφέρει η έρευνα της Grace, αρκεί, για παράδειγμα, να φανταστεί κανείς την μετάβαση στο ψηφιακό χρήμα, δηλαδή την κατάργηση των νομισμάτων FIAT, που ήδη προετοιμάζεται από τις κεντρικές τράπεζες, για να αντιληφθεί ότι μια σειρά επαγγέλματα όπως ο λογιστής, ο τραπεζικός υπάλληλος, ο εφοριακός ή ο auditor κ.λπ. θα εκλείψουν, στα αμέσως επόμενα λίγα χρόνια, με τον ίδιο τρόπο που η εξάπλωση του διαδικτύου καταδίκασε σε μαρασμό τα έντυπα μέσα ενημέρωσης ή το email κατήργησε την κλασική αλληλογραφία. Ανάλογα μπορούμε να φανταστούμε επαγγέλματα σχετικά με τις λιανικές πωλήσεις ή της μεταφορές που θα αντικατασταθούν από ψηφιακούς αυτοματισμούς και drones.
Πως τοποθετείται κανείς απέναντι σ’ αυτό το δυστοπικό μέλλον; Το αρνείται; Παριστάνει πως εκείνον δεν τον αφορά και δεν τον κόφτει; Εκτιμά πως είναι απλά μια επιστημονική φαντασία ή πως είναι κάτι που θα συμβεί πολύ μακριά από το προσδόκιμο της δικιάς του ζωούλας; Ή μήπως είναι “μια συμφορά που συμφέρει”, καθώς το πειθαρχημένο και υπάκουο νήπιο-πολίτης θα κάθεται ήσυχο-ήσυχο στο σπίτι και θα απολαμβάνει τον εικονικό κόσμο που το σύστημα θα τον ταΐζει; Και τα παιδιά μας, τι σπουδάζουν; Γιατί σπουδάζουν γνωστικά αντικείμενα που δεν θα προσφέρουν καμία θέση εργασίας στο μέλλον τους; Και τα κοινωνικά κινήματα, που τόσο κόπτονται για τα ανθρώπινα ατομικά δικαιώματα, γιατί σιωπούν; Και οι διανοούμενοι, οι μη-οργανικοί διανοούμενοι, γιατί δεν μιλούν για όλα αυτά που επέρχονται; Και η Αριστερά, η αριστερά των μεγάλων ανθρωπιστικών οραμάτων, η αριστερά του κόσμου της Εργασίας, γιατί συνεχίζει να πετάει την μπάλα στην εξέδρα ενός νοσταλγικού επαναστατικού παρελθόντος; Γιατί, πολύ περισσότερο, μιλά για ένα παρόν σαν να μην υπάρχει καμία απειλή στο άμεσο μέλλον;
Κοντολογίς, τι έχουμε πάθει οι άνθρωποι; Μα, γιατί τόση τσιμουδιά!
Στην εργασία της η Katja Grace προβλέπει πως σε λίγα χρόνια από τώρα η τεχνητή νοημοσύνη θα γράφει τα best seller των New York Times και σε λιγότερο από 20 χρόνια θα κάνει όλες τις χειρουργικές επεμβάσεις κι εγώ φαντάζομαι πως, πολύ πιο πριν, κάποιος αλγόριθμος θα γράφει για πλάκα αρθράκια σαν αυτό, χωρίς ίσως την αγωνία που με διακατέχει. Αλλά αυτό θα είναι μια κεφαλαιώδης διαφορά…
