Για το r0 (ρυθμό εξάπλωσης) αξιοθαύμαστο είναι το παράδειγμα της Νότια Κορέας για τον μοναδικό λόγο ότι είναι η μόνη χώρα που έχει επαρκή αριθμό test kits για να εντοπίζει έγκαιρα τους μολυσμένους πολίτες. Είναι ενδεικτικό ότι η Ν. Κορέα προβαίνει σε χιλιάδες τεστ τη μέρα (τη στιγμή που σε όλη την Αμερική αυτή την στιγμή υπάρχουν 10.000 τεστ διαθέσιμα) και άρα εκ του λόγου τούτου είναι η μοναδική χώρα η οποία καταγράφει τον αληθινό ρυθμό εξάπλωσης. Ακόμη και το SARS που είναι σχεδόν ίδιο με τον νέο κορωνοϊό, παρόλο που είχε υψηλό r0 και θνησιμότητα, δεν προκάλεσε τόσο μεγάλη «ζημιά», πριν 10 χρόνια που παρουσιάστηκε, όσο ο COVID-19.
Τρόπος μετάδοσης
Υποτίθεται ότι ο τρόπος μετάδοσης του ιού είναι παρόμοιος με της κοινής γρίπης, δηλαδή με τα σταγονίδια που μεταδίδονται μέσω του φτερνίσματος, βηξίματος ή μέσω αφής σε μολυσμένες επιφάνειες. Η αλήθεια είναι ότι ο ιός COVID-19 δεν έχει καμία σχέση με την γρίπη. Καταρχάς είναι πολύ πιο μικρός και ελαφρύς, έχοντας διάμετρο μόνο 0,1 microns και μπορεί να αιωρείται στην ατμόσφαιρα ταξιδεύοντας μεγάλες αποστάσεις.
Εάν κάποιος άνθρωπος περπατήσει μέσα από τα σωματίδια αυτά, μπορεί ακόμη και χωρίς να τα εισπνεύσει, να γίνει διείσδυση του μικροβίου από τα μάτια. Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι ο ιός είναι αερόβιος (airborne) που σημαίνει ότι ταξιδεύει ακόμη και μέσα από αεραγωγούς, air conditions και γενικά μένει για μεγάλη διάρκεια στον αέρα.
Μόνο έτσι μπορούν να εξηγηθούν τα δύο παρακάτω περιστατικά.
Το ένα είναι στην Κορέα όπου μια δασκάλα έδωσε διάλεξη σε ένα συνέδριο σε μια αίθουσα με 50 άτομα διάρκειας 45 λεπτών και μετά την διάλεξη κόλλησαν όλοι. Δεύτερο δείγμα ότι ο ιός είναι airborne είναι η περίπτωση του Έλληνα 67χρονου που γύρισε από τους Αγίους Τόπους και μέσα στο λεωφορείο κόλλησε 21 από τους 24 συνεπιβάτες του. Αυτό αποκλείεται να συνέβαινε με την κοινή γρίπη.
Επίσης, σε μια έρευνα που διενεργήθηκε από Κινέζους επιστήμονες σε ένα νοσοκομείο στην Κίνα που ήταν αποκλειστικής χρήσης για ασθενείς του κορωνοϊού, διαπιστώθηκε η αερόβια ικανότητα του ιού. Συγκεκριμένα, βρέθηκαν δείγματα μόλυνσης στους αεραγωγούς του εξαερισμού, σε όλα τα παράθυρα του νοσοκομείου και σε όλους τους τοίχους. Γενικώς δεν υπήρχε μέρος στο νοσοκομείο που να μην εντοπίστηκε δείγμα του ιού.
Επιπλέον, αξίζει να αναφέρουμε δύο μοναδικές ιδιότητες του ιού που συμβάλλουν στην τόσο γρήγορη μετάδοσή του. Η μία είναι ότι ο χρόνος επώασης είναι τεράστιος σε σχέση με το SARS και τη γρίπη, διαρκεί- ας από 2-14 ημέρες και η άλλη ιδιότητα είναι η τεράστια ανθεκτικότητά του σε επιφάνειες. Σε τεστ που διενήργησαν διεθνή Πανεπιστήμια, διαπιστώθηκε ότι σε επιφάνειες όπως το γυαλί, ο ιός μπορεί να επιβιώσει για πέντε ολόκληρες ημέρες, ενώ σε άλλες επιφάνειες όπως τα πλαστικά, για τέσσερις ημέρες. Πληροφοριακά, η κοινή γρίπη και ο SARS αντέχουν λίγες μόνο ώρες.
Τέλος, μεγάλο αίνιγμα για τους επιστήμονες αποτελεί το γεγονός ότι σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών, που αναρρώνουν και παίρνουν εξιτήριο, έπειτα από 10 έως 20 ημέρες, επανέρχεται ο ιός στον οργανισμό τους. Το κακό είναι ότι μετά την ανάρρωση, συνεχίζουν να μεταδίδουν τον ιό στο περιβάλλον τους, χωρίς να έχουν συμπτώματα φυσικά. Κανείς δεν μπορεί να εξηγήσει αυτό το φαινόμενο και είναι άκρως ανησυχητικό για τον περιορισμό της επιδημίας.
Η εντατική
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, όμως, είναι η έλλειψη των νοσοκομείων σε γιατρούς και ICU ventilators. Το 20% που καταλήγει στην Εντατική, την 8η μέρα χρειάζεται διασωλήνωση για δύο εβδομάδες τουλάχιστον. Τα κρεβάτια δεν αδειάζουν λόγω της μεγάλης διάρκειας της ασθένειας και ο συνωστισμός στα νοσοκομεία προκαλεί θανάτους σε ασθενείς που πάνε νοσοκομείο από τροχαία, καρδιακά επεισόδια και οτιδήποτε άλλο, οι οποίοι αδυνατούν να εξυπηρετηθούν. Τις πρώτες εβδομάδες η θνησιμότητα στην Κίνα ήταν 20% για τον παραπάνω λόγο και μόνο όταν κατασκεύασαν τα πέντε νοσοκομεία 60.000 κλινών σε 10 μέρες που είδαμε στην τηλεόραση κατάφεραν να ρίξουν το δείκτη της θνησιμότητας. Η Δύση δεν πρόκειται να ανταπεξέλθει στην πρόκληση.
Το εμβόλιο και το shutdown
Το εμβόλιο αυτήν τη στιγμή είναι σαν το Άγιο Δισκοπότηρο για τις φαρμακευτικές εταιρείες, οι οποίες βρίσκονται σε αγώνα δρόμου μεταξύ τους και ξοδεύουν πάρα πολλά δισ. να το ανακαλύψουν. Μερικές εταιρείες έχουν ανακοινώσει ότι ξεκινούν δοκιμές τον Απρίλιο, αλλά οι εκτιμήσεις τους είναι ότι πριν το καλοκαίρι του 2021 αποκλείεται να βγει σε μαζική παραγωγή. Άρα οι επόμενοι μήνες θα είναι καταστροφικοί κατά την άποψή μου. Οι κυβερνήσεις θα βρεθούν στο δίλημμα είτε να προστατέψουν τους πολίτες τους με καραντίνες, κλείσιμο δημόσιων χώρων κ.λπ. με κόστος την ανυπολόγιστη οικονομική καταστροφή, είτε δεν θα λάβουν μέτρα υποτιμώντας τον ιό και φοβούμενες το οικονομικό κόστος. Στις ΗΠΑ για παράδειγμα ο Τραμπ πριν λίγες εβδομάδες έλεγε ότι ο ιός είναι σαν τη γρίπη, θα ψοφήσει από τη ζέστη το καλοκαίρι και θα εξαφανιστεί ως δια μαγείας. Δεν έλαβε μέτρα και φανταστείτε ότι ολόκληρη Αμερική δεν θα έχει επαρκή αριθμό τεστ για τους πολίτες της μέχρι τα μέσα Απριλίου, που θα έρθει η παραγγελία. (υποτιμώντας τον ιό άργησαν να δώσουν παραγγελία για test kits).
Μόλις ξεφύγει ο αριθμός των μολυσμένων σε πολλές εκατοντάδες χιλιάδες ή ακόμη και εκατομμύρια οι ειδικοί εκτιμούν ότι όλες οι κυβερνήσεις θα προβούν σε ένα παγκόσμιο shut down με καραντίνες στις χώρες που θα έχει ξεφύγει η κατάσταση (όπως στο Ιράν π.χ., όπου και εκεί υποτίμησαν τον ιό και οι κληρικοί είχαν δώσει εντολή όποιος διαδίδει conspiracy theories για τον ιό, να συλλαμβάνεται), ενώ στις υπόλοιπες θα είναι μερικό shut down με κλείσιμο σχολείων και παρόμοιων πιο ήπιων μέτρων.
Συμπτώματα και αντιμετώπιση
Ο COVID-19 επιτίθεται κυρίως στους πνεύμονες, όπως ξέρουμε, προκαλώντας σε πολλές περιπτώσεις πνευμονία. Αυτό που δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι και διαπιστώθηκε από Ινδούς και Κινέζους επιστήμονες είναι ότι ο COVID-19 είναι ανάμειξη του SARS και του HIV (AIDS) έχοντας 4 κοινές πρωτεΐνες. Καμία άλλη μορφή κορωνοϊού δεν είχε αυτό το χαρακτηριστικό και πολλοί πιστεύουν ότι εκεί οφείλεται η δυσκολία στο πόσο δύσκολη είναι η αντιμετώπισή του. Μια ακόμη απόδειξη ότι ο ιός έχει συγγένεια με το AIDS είναι και η αγωγή που δίνεται στους ασθενείς, η οποία είναι cocktail για το AIDS. Μόνο αυτά τα βαριά φάρμακα έχουν κάποιο σχετικό αποτέλεσμα. Τα μισά κρούσματα περνάνε την αρρώστια σαν μια κοινή γρίπη με ήπια συμπτώματα. Ένα 30% καταλήγει νοσοκομείο με πιο βαριά συμπτώματα, όπως δύσπνοια, ενώ η εισαγωγή τους στο νοσοκομείο είναι για προληπτικούς λόγους και στενή παρακολούθηση κυρίως. Το 15-20% όμως των κρουσμάτων καταλήγει στην Εντατική, παρουσιάζοντας πνευμονία και χρήζοντας μηχανικής υποστήριξης. Η κύρια αιτία θανάτου είναι ο συνωστισμός που επικρατεί στα νοσοκομεία και όχι τόσο ο ιός ο ίδιος.
Η Νότια Κορέα μας έδειξε ότι σε ιδανικές συνθήκες, που σημαίνει έγκαιρη εντόπιση των κρουσμάτων και πειραματικές αγωγές στα κρούσματα, ρίχνει την θνησιμότητα στο 1% αντί για 3% που είναι στις υπόλοιπες χώρες. Επιτυγχάνοντας έγκαιρη διάγνωση, ο ασθενής προσέχει ιδιαίτερα την υγεία του, αποτρέποντας την εξέλιξη της νόσου σε πνευμονία και απομονώνεται, εμποδίζοντας τη μετάδοση του ιού στον στενό του κύκλο. Οι Κορεάτες μέχρι και drive-thru test sites έχουν επινοήσει, ώστε οποιοσδήποτε αισθάνεται ότι μπορεί να έχει τον ιό, μπορεί εύκολα να το διαπιστώσει σε λίγα λεπτά με τα quick test kits των 15 λεπτών που κατασκεύασαν στη Ν. Κορέα.
Αντιθέτως στην Δύση όχι μόνο δεν έχουν κατασκευάσει αρκετά test kits, αλλά στις πιο πολλές χώρες εάν πας για τεστ και βγεις αρνητικός, σε χρεώνουν εκατοντάδες Ευρώ (στις ΗΠΑ χρεώνουν 500$ αν βγεις αρνητικός). Αυτό φυσικά αποτρέπει πολλούς από το να υποβληθούν σε τεστ. Όσον αφορά τα ελάχιστα τεστ που έχουμε στη χώρα μας, χρειάζονται 24 ώρες+ να βγάλουν διάγνωση.
Η Κίνα έλαβε ακόμη πιο αυστηρά μέτρα περιορισμού και κατάφερε να περιορίσει την εξάπλωση. Εφάρμοσε ένα σύστημα καραντίνας, όπου στις πληγείσες περιοχές (Hubei province) απαγόρευσε σε 200 εκατομμύρια άτομα να βγαίνουν από το σπίτι τους. Η τροφοδοσία προμηθειών γίνεται μόνο από εθελοντές, οι οποίοι είναι και οι μόνοι που μπορούν να κυκλοφορούν, αλλά είναι υποχρεωμένοι να κάνουν delivery τα εβδομαδιαία τρόφιμα και να μεταφέρουν τους αρρώστους στα νοσοκομεία. Μην φαντάζεστε ότι παραγγέλνουν ό,τι θέλουν. Κάθε Δευτέρα αφήνεται έξω από την πόρτα κάθε σπιτιού ένα χαρτάκι με δύο επιλογές μόνο για όλα τα εβδομαδιαία ψώνια. Ο εθελοντής στη συνέχεια παίρνει το χαρτάκι με τα χρήματα και φέρνει τα ψώνια. Για τους ασθενείς οι Κινέζοι εφάρμοσαν ένα σύστημα μέσω Viber ανά γειτονιά και όποιος στην περιοχή σηκώνει πυρετό, ειδοποιεί με μήνυμα το group της γειτονιάς και έρχεται ο εθελοντής να παραλάβει τον άρρωστο να τον μεταφέρει στο νοσοκομείο. Με αυτόν τον τρόπο οι Κινέζοι είναι οι μόνοι που κατάφεραν να μειώσουν δραματικά τα νέα κρούσματα και πλέον ο αριθμός αυτών που αναρρώνουν είναι σαφώς υψηλότερος από τα νέα κρούσματα. Τα εργοστάσιά τους έχουν ήδη ξεκινήσει την επαναλειτουργία και ο κόσμος επιστρέφει στην δουλειά του δοκιμαστικά. Το οικονομικό και κοινωνικό κόστος βέβαια για τους Κινέζους είναι ανυπολόγιστο. Εκτός από την οικονομική καταστροφή και τους τραγικούς οικονομικούς δείκτες που δημοσίευσαν για το πρώτο δίμηνο του 2020, εικόνα η οποία μοιάζει σαν να έπεσε πυρηνική βόμβα, το κοινωνικό κόστος είναι εξίσου δραματικό. Έχουν σημειωθεί εκατοντάδες αυτοκτονίες από ανθρώπους που δεν άντεξαν την απομόνωση, άλλοι δεν τήρησαν την καραντίνα και δραπέτευσαν από τα σπίτια τους και μπήκαν φυλακή (ή σε μερικές περιπτώσεις τσιμέντωσαν τις εξώπορτες και τους έκλεισαν βίαια σπίτι) και το χειρότερο είναι ότι δεν υπάρχει εκτίμηση πότε θα σταματήσει η καραντίνα.
Τα νούμερα έδειξαν ότι μόνο αυτός ο τρόπος αντιμετώπισης έχει αποτέλεσμα όταν ξεφύγει η κατάσταση. Στο αρχικό στάδιο της εξάπλωσης, ενδείκνυται το κλείσιμο σχολείων, μετρό-λεωφορείων και η απαγόρευση μεγάλων συγκεντρώσεων. Οι μόνες χώρες που το εφάρμοσαν αυτό είναι η Ιαπωνία και η Κορέα ενώ ακόμη δεν γνωρίζουμε αν επαρκούν αυτά τα μέτρα ή αν θα χρειαστούν καραντίνες Wuhan style. Το πιο τρομακτικό, όμως, σύμπτωμα είναι ότι σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών, οι οποίοι αναρρώνουν, ο ιός επανεμφανίζεται ή μάλλον οι ασθενείς δεν γιατρεύονται και κουβαλάνε μόνιμα τον ιό μέσα τους. Είναι τόσο περίεργο αυτό που οι επιστήμονες δεν έχουν καμία εξήγηση προς το παρόν γιατί συμβαίνει. Ορισμένοι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι επειδή ο COVID-19 είναι σαν το AIDS μερικοί άνθρωποι θα είναι για πάντα φορείς του και θα αρρωσταίνουν συνέχεια από τον ιό. Εάν ισχύει αυτό, τότε μέχρι να βρεθεί αντίδοτο δεν πρόκειται ποτέ να αντιμετωπιστεί ο ιός.
Όπως δημοσιεύθηκε στην «ΜΠΑΜ» στο ρεπορτάζ
ereportaz.gr
