1) να μην επιτρέψει την παράνομη είσοδο στο ισπανικό έδαφος αλλοδαπών, που χρησιμοποίησαν βία και δύναμη ως μέλη ομάδας, στο πλαίσιο μιας επιχείρησης που είχε προγραμματιστεί εκ των προτέρων,
2) το δικαίωμα ενός κράτους να τους προωθήσει πίσω είτε στη χώρα καταγωγής τους, είτε στην τρίτη χώρα απ’ όπου είχαν απευθείας εισέλθει, στην προκειμένη υπόθεση στο Μαρόκο, προερχόμενοι από τις χώρες ιθαγενείας τους (της υποσαχάριας Αφρικής), χωρίς να εξετάσει ατομικά τυχόν δικαίωμα ασύλου ή διεθνούς προστασίας του καθενός,
3) ότι οι ισπανικές κυβερνητικές πράξεις δεν συνιστούν παραβίαση των διατάξεων του άρθρου 13 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του Πρωτοκόλλου της με αριθμ.4, δηλαδή δεν έλαβε χώρα απέλαση των αλλοδαπών αλλά άρνηση παράνομης εισόδου, και
4) οι αλλοδαποί δεν δικαιούνται αποζημίωσης.
Θα αναφερθούμε σε ορισμένες σκέψεις του σκεπτικού αυτής απόφασης σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των κρατών και των αλλοδαπών, προσφύγων και μεταναστών, όταν οι τελευταίοι προβαίνουν σε μαζικές οργανωμένες απόπειρες παραβίασης διά της βίας και δύναμης των συνοριακών φραχτών κρατικών συνόρων, για να επιτύχουν τη παράνομη διέλευση και είσοδο τους σε ευρωπαϊκό κράτος.
Έτσι θα προκύψει η ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης, εάν ενεργούσε ως ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος της διεθνούς κοινότητας, για να προστατεύσει:
- τα εθνικά σύνορα-εδαφική κυριαρχία , την εθνική ταυτότητα και κοινωνική συνοχή των ελλήνων, δηλαδή τα ζωτικά συμφέροντα της Ελλάδας
- τα εξωτερικά σύνορα κρατών μελών του χώρου Σέγκεν («espace Schengen») για τη διαφύλαξη της δημοκρατίας, της ασφάλειας, της δημόσιας τάξης και της δημόσιας υγείας του λαού των κρατών μελών,
- το δικαίωμα και την υποχρέωση των αλλοδαπών για υποβολή αιτήματος νόμιμης εισόδου ή θεώρησης άδειας εργασίας ή διεθνούς προστασίας ή ασύλου ή προστασίας ανθρώπινων δικαιωμάτων προσφύγων και μεταναστών στο κράτος καταγωγής τους ή στη πρώτη χώρα απευθείας εισόδου τους, που διέπονται από κανόνες διεθνούς και ευρωπαικού δικαίου.
Ειδικότερα.
Κατ αρχήν τα πραγματικά περιστατικά, τα οποία το Δικαστήριο έκρινε για να διατυπώσει τις παρακάτω αναφερόμενες σκέψεις του και την παραπάνω απόφαση του, είναι σε συντομία τα ακόλουθα:
Ενώπιον του παραπάνω Δικαστηρίου (ΕυρΔικΑνθρΔικ) υπέβαλαν αίτηση στις 12-7-2015, ένας μετανάστης από το Μαλί και ένας μετανάστης από την Ακτή Ελεφαντοστού κατά της Ισπανίας, υποστηρίζοντας ότι είχαν υποβληθεί σε απέλαση από το ισπανικό κράτος χωρίς ατομική εξέταση πιθανοτήτων διεθνούς προστασίας, κατά παραβίασης των διατάξεων του άρθρου 4 του παραπάνω Πρωτοκόλλου αριθ. 4 και του άρθρου 13 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Το παραπάνω Δικαστήριο εξέδωσε καταρχήν την Απόφαση της 3ης Οκτωβρίου 2017, που έκρινε ομόφωνα ότι η Ισπανία προέβη σε απέλαση των παραπάνω αλλοδαπών παραβιάζοντας την απαγόρευση απέλασης, όπως την προβλέπουν οι παραπάνω διατάξεις.
Η ισπανική κυβέρνηση στις 14 Δεκεμβρίου 2017 κατέθεσε έφεση κατά αυτής της απόφασης ,υποστηρίζοντας ότι οι ισπανικές αρχές δεν υπέβαλαν τους παραπάνω αιτούντες σε «απέλαση», κατά την έννοια της διάταξης άρθρου 4 του Πρωτοκόλλου αριθ. 4, αλλά είχαν αρνηθεί την παράνομη εισδοχή τους στο ισπανικό κράτος. Οι αλλοδαποί συνελήφθησαν από τους Ισπανούς συνοριοφύλακες, αφού διέσχισαν ως μέλη ομάδας με βία και με δύναμη, δύο περιφράξεις, δηλαδή αναρριχήθηκαν στους δύο από τους τρείς εξωτερικούς συνοριακούς φράχτες. Συνεπώς, η ισπανική κυβέρνηση ισχυρίσθηκε, ότι προκειμένου να υπάρξει εκδίωξη-απέλαση τους, θα έπρεπε οι αιτούντες αλλοδαποί να είχαν προηγουμένως λάβει άδεια, μετά από σχετικό αίτημα τους, από τις αρμόδιες ισπανικές αρχές να εισέλθουν νόμιμα στο ισπανικό έδαφος. Όμως δεν τους δόθηκε ποτέ άδεια νομίμου εισόδου στο ισπανικό έδαφος, για να απελαθούν όπως ισχυρίζονται.
Είναι απαραίτητο να αναφέρουμε ότι οι ισπανικές αρχές δημιούργησαν, από το 2014, ένα φράγμα με τρείς παράλληλους φράχτες κατά μήκος των ορίων των 13 χλμ., που διαχωρίζουν την αυτόνομη περιοχή της Μελίλια από το Μαρόκο, με στόχο να αποτραπεί η πρόσβαση των παράνομων μεταναστών στην ισπανική επικράτεια.
Αυτό το φράγμα αποτελείται από τρείς φράχτες. Τον «εξωτερικό φράχτη», ένα τρισδιάστατο δίκτυο καλωδίων, που ακολουθείται από ένα δεύτερο φράχτη ύψους τριών μέτρων, και στην αντίθετη πλευρά ενός περιπολικού δρόμου, έναν άλλο φράχτη έξι μέτρων (ο «εσωτερικός φράκτης»). Οι πύλες έχουν ενσωματωθεί σε φράκτες σε τακτά χρονικά διαστήματα για να παρέχουν πρόσβαση μεταξύ τους. Ένα εξελιγμένο σύστημα CCTV (συμπεριλαμβανομένων των υπέρυθρων κάμερας), σε συνδυασμό με τους αισθητήρες κίνησης, έχει εγκατασταθεί και οι περισσότεροι φράκτες είναι εξοπλισμένοι επίσης με πλέγματα κατά της αναρρίχησης. Υπάρχουν τέσσερα χερσαία σημεία διέλευσης των συνόρων μεταξύ Μαρόκου και Ισπανίας, που βρίσκονται κατά μήκος του τριπλού φράχτη. Μεταξύ αυτών των διαβάσεων, από την ισπανική πλευρά, το Guardia Civil έχει το καθήκον να περιπολεί στα χερσαία σύνορα και την ακτή για να αποτρέψει την παράνομη είσοδο. Ομάδες, που περιλαμβάνουν γενικά αρκετές εκατοντάδες αλλοδαπών, πολλοί από τους οποίους προέρχονται από την υποσαχάρια Αφρική, επιχειρούν να εισέλθουν στην ισπανική επικράτεια αναρριχώμενοι στις παραπάνω περιφράξεις. Αυτοί οι μετανάστες, οι οποίοι δεν καταφέρνουν να αποφύγουν την Guardia Civil, και εάν οι ισπανοί υπάλληλοι δεν καταφέρουν να τους πείσουν να κατέβουν από μόνοι τους, χρησιμοποιώντας σκάλες, συλλαμβάνονται αμέσως στέλνονται πίσω στο Μαρόκο και παραδίδονται στις αρχές του Μαρόκου, εκτός αν έχουν ανάγκη από ιατρική μεταχείριση
Τα σύνορα μεταξύ της αυτόνομης πόλης της Μελίλιας της Ισπανίας και του Μαρόκου είναι εξωτερικά σύνορα του χώρου Σένγκεν της ΕΕ και συνεπώς παρέχουν πρόσβαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με συνέπεια να υπόκεινται σε ιδιαίτερα έντονη μεταναστευτική πίεση.
- Η Ελλάδα, κράτος μέλος του ΟΗΕ και της ΕΕ, υφίσταται ένοπλη επίθεση και οφείλει να παραπέμψει το θέμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Μέχρι αυτό να αποφασίσει, έχει το φυσικό δικαίωμα να λάβει τα αναγκαία μέτρα ατομικής ή συλλογικής νομίμου αμύνης, όπως προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.
Αυτοί μεταφέρονται δια της βίας και με απατηλά μέσα από Τουρκικά μεταφορικά μέσα και κρατικά όργανα στα χερσαία ελληνικά σύνορα, οργανώνονται, εξοπλίζονται με υλικοτεχνικό εξοπλισμό και υποστηρίζονται από κρατικά ένοπλα όργανα στρατοχωροφυλάκων και κομμάντος της Τουρκίας, να επιχειρήσουν παράνομη δια της βίας διέλευση των ελληνικών χερσαίων – ποτάμιων συνόρων για να εισέλθουν στο ελληνικό έδαφος, αναρριχώμενοι στο φράχτη, προκαλώντας φθορές στο φράχτη των κρατικών συνόρων, επιτιθέμενοι κατά των ελληνικών κρατικών οργάνων.
Συνεπώς η Ελλάδα δέχεται σήμερα προσβολή της εδαφικής κυριαρχίας της από την Τουρκία, δηλαδή η Ελλάδα δέχεται σήμερα επιθετικές ενέργειες στα χερσαία της σύνορα στις Καστανιές και στα ποτάμια σύνορά της στον Έβρο, επιχειρείται η παραβίαση των εδαφικών όρων, όπως έχουν καθορισθεί με διεθνή συνθήκη κατά τα άρθρα 2 § 2,5 και 6 της Συνθήκης της Λωζάνης. Αυτοί έχουν χαραχθεί επί του εδάφους, ελληνικού και τουρκικού, από την προβλεπομένη Επιτροπή οριοθετήσεως με τη «συμμετοχή Έλληνος και Τούρκου αντιπροσώπου καθώς και προέδρου – υπηκόου τρίτης Δυνάμεως». Η οριοθέτηση προβλέπεται «για μεν τους μη πλωτούς ποταμούς βάσει Μέσης Γραμμής του ρου ή του κυρίως βραχίονος του Έβρου και βάσει της κοίτης που υπήρχε το 1926, για δε τους πλωτούς ποταμούς τη μέση γραμμή της κυρίας αύλακος ναυσιπλοΐας.
Η Τουρκία βέβαια έχει διατυπώσει επιφυλάξεις για το Πρωτόκολλο Έβρου της 3-11-1926, διότι δεν προσδιορίζει με γεωγραφικές συντεταγμένες την ακριβή θέση σημείου κατάληξης του ποτάμιου συνόρου στη θάλασσα.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2 § 4 του Χάρτη Ηνωμένων Εθνών, τα κράτη μέλη του ΟΗΕ έχουν υποχρέωση να απέχουν της απειλής και της χρήσεως βίας κατά της εδαφικής ακεραιότητας οιουδήποτε κράτους στις διεθνείς τους σχέσεις ή καθοιονδήποτε άλλο τρόπο αντίθετο προς τους σκοπούς του ΟΗΕ. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 § 1 του Χάρτη Ηνωμένων Εθνών, ο ΟΗΕ έχει ως σκοπό, μεταξύ των άλλων, την πρόληψη και την αποτροπή απειλών κατά της ειρήνης και καταστολή των απειλών κατά της ειρήνης και καταστολή επιθετικών ενεργειών. Η ειρηνική συνύπαρξη των κρατών, όπως προβλέπεται στην Τελική Πράξη του Ελσίνκι, απαιτεί αμοιβαία διεθνή υποχρέωση περί μη επιθέσεως. Η διασφάλιση της εδαφικής ακεραιότητας εκφράζεται με το απαραβίαστο των συνόρων, δηλαδή με τον σεβασμό των συνόρων απ’ όλους, ιδιαίτερα όταν έχουν καθορισθεί με διεθνείς συνθήκες.
Το ελληνικό κράτος, ως κράτος μέλος των ΗΕ, εφόσον δέχεται ένοπλες επιθέσεις στον Έβρο από την τουρκική στρατοχωροφυλακή, που οργανώνει και ενισχύει τις ομάδες των αλλοδαπών για να παραβιάσουν τα ελληνικά σύνορα, πρέπει να παραπέμψει αυτές τις επιθετικές ενέργειες στο Συμβούλιο Ασφαλείας, διότι σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 39, αυτό έχει αρμοδιότητα να αποφασίζει εάν υφίσταται επιθετική πράξη κατά κράτους-μέλους του ΟΗΕ. Όπως δε, προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 51 του Χάρτη ΟΗΕ, κάθε κράτος μέλος των ΗΕ το οποίο υφίσταται ένοπλη επίθεση, μέχρι να αποφασίσει το Συμβούλιο Ασφαλείας τα αναγκαία μέτρα, αυτό το κράτος έχει φυσικό δικαίωμα ατομικής ή συλλογικής νομίμου αμύνης.
Η Ισπανία επικαλέσθηκε στο παραπάνω Δικαστήριο των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τις παραπάνω διατάξεις του άρθρου 51 του Χάρτη των ΗΕ, αλλά αυτό δεν ερεύνησε αυτόν τον ισπανικό ισχυρισμό και έκρινε στην απόφαση της 13-2-2020 ότι «δεν θεωρεί αναγκαίο να συνεχίσει περαιτέρω την έρευνα αυτού του ισχυρισμού, διότι η Ισπανία δεν έδειξε ότι έχει παραπέμψει το θέμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας όπως προβλέπει το 51 του Χάρτη ΟΗΕ».
Συνεπώς αξίζει να προβληματιστούμε γιατί η ελληνική κυβέρνηση δεν παραπέμπει τη σημερινή ένοπλη επιθετική ενέργεια παραβίασης των ελληνικών χερσαίων συνόρων από τη Τουρκία – κράτος μέλος του ΟΗΕ, στο Συμβούλιο Ασφαλείας -αρμόδιο διεθνές όργανο για να χαρακτηρίσει τις ενέργειες της Τουρκίας ως επιθετικές πράξεις κατά της Ελλάδας και να αναγνωρισθούν διεθνώς (α) οι τουρκικές επιθετικές ενέργειες κατά της Ελλάδας, και (β) οι πράξεις νόμιμης ατομικής και συλλογικής άμυνας της Ελλάδας και των Ελλήνων μέχρις έκδοσης της απόφασης του Συμβούλιου Ασφαλείας.
Είναι δυνατόν να διατυπωθεί και κάποια επιφυλακτικότητα από ορισμένους για αυτήν την προσφυγή, διότι κανείς δεν μπορεί να προδικάσει μια απόφαση αναγνώρισης της επίθεσης της Τουρκίας από το τελευταίο.
Όμως σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα
– θα έχει καταγγείλει της Τουρκία και θα συζητηθεί η καταγγελία της στο αρμόδιο διεθνές όργανο,
– θα έχει διεθνοποιήσει το δικαίωμα αμύνης για τη προάσπιση των ζωτικών συμφερόντων της Ελλάδας, που είναι η εδαφική κυριαρχία και η εθνική ταυτότητα.
Σε κάθε περίπτωση, μία υπεύθυνη και ανεξάρτητη ελληνική κυβέρνηση θα έπρεπε να είχε διαμαρτυρηθεί με την επίδοση μίας ρηματικής διακοίνωσης στην τουρκική πρεσβεία ή και με την απέλαση διπλωματικών αντιπροσώπων της Τουρκίας για επιθετικές ενέργειες παραβίασης ελληνικών συνόρων/εδαφικής κυριαρχίας, προσβολή κοινωνικής συνοχής της ελληνικής δημοκρατίας καθώς και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ελλήνων.
– να προβάλλει στην ΕΕ τις επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας με πολιτικό/στρατιωτικό μέσον την παράνομη μετανάστευση, και να μη συναποδεχθεί «την κατανόηση της ΕΕ προς την Τουρκία, που φιλοξενεί 3,7 εκατομμύρια αλλοδαπούς» σύμφωνα με το από 4-3-2020 κοινό Ανακοινωθέν του Συμβουλίου Υπουργών Εσωτερικών και Δικαιοσύνης της ΕΕ.
- Παραβιάζονται τα εξωτερικά σύνορα του ελληνικού κράτους μέλους και κρατών μελών του χώρου Σέγκεν («espace Schengen»), που έχει θεσπισθεί η υποχρέωση των κρατών μελών να επιτηρούν τα εξωτερικά τους σύνορα και να λαμβάνουν μέτρα για την πρόληψη των παράνομων διαβάσεων από υπηκόους τρίτων χωρών. Υπάρχουν νόμιμοι οδοί εισόδου στην Ευρώπη από τα εξουσιοδοτημένα σημεία πρόσβασης στο εθνικό τους έδαφος μόνο σε πρόσωπα, που πληρούν τις σχετικές νομικές απαιτήσεις.
Για το λόγο αυτό, τα συμβαλλόμενα κράτη μπορούν κατ ‘αρχήν να θεσπίσουν καθεστώτα στα σύνορά τους, με σκοπό να επιτρέψουν την πρόσβαση στο εθνικό τους έδαφος, μόνο σε πρόσωπα που πληρούν τις σχετικές νομικές απαιτήσεις Τα εξωτερικά σύνορα κρατών μελών μπορούν να διασχίζονται από αλλοδαπούς από καθορισμένα σημεία διέλευσης και με εξουσιοδοτημένο τρόπο και με τις προβλεπόμενες νόμιμες διαδικασίες, δηλαδή, μεταξύ των άλλων, να υποβάλλουν στο συνοριακό σταθμό αίτηση διεθνούς προστασίας.
Τα ευρωπαϊκά κράτη «μπορούν να αρνηθούν την είσοδο στο έδαφός τους σε αλλοδαπούς, συμπεριλαμβανομένων των πιθανών αιτούντων άσυλο, που απέτυχαν, χωρίς να έχουν πεπεισμένους λόγους ( βλ. σκέψη 201 της απόφασης), να συμμορφωθούν με αυτές τις ρυθμίσεις προσπαθώντας να διασχίσουν τα σύνορα σε διαφορετική θέση, αξιοποιώντας τον μεγάλο αριθμό τους και χρησιμοποιώντας τη δύναμη τους».
To Δικαστήριο προσθέτει ότι οι αλλοδαποί έχουν νόμιμες επιλογές για την απόκτηση νόμιμης εισόδου σε ευρωπαϊκό κράτος. Αντίθετα υποδεικνύουν παράνομη συμπεριφορά, που δεν δικαιολογείται από την ΕΣΔΔΑ, όταν ως μέλη ομάδας πολυάριθμων ατόμων επιχειρούν να εισέλθουν στην ισπανική επικράτεια με παράνομη διέλευση χερσαίων συνόρων με «βομβαρδισμό των φραχτών εκμεταλλευόμενα τον μεγάλο αριθμό τους, τη δύναμη τους και στο πλαίσιο μιας επιχείρησης που είχε προγραμματιστεί εκ των προτέρων» (βλ.σκέψη 211 της απόφασης).
Επίσης το Δικαστήριο τόνισε ότι τα προβλήματα, που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν τα κράτη κατά τη διαχείριση των μεταναστευτικών ρευμάτων ή την υποδοχή των αιτούντων άσυλο, δεν μπορούν να δικαιολογήσουν την προσφυγή σε πρακτικές, που δεν συμβιβάζονται με τη ΕΣΔΔΑ ή τα Πρωτόκολλλα της, καθώς αυτή η Σύμβαση είναι μια διεθνής συνθήκη, που πρέπει να ερμηνεύεται σύμφωνα με τους σχετικούς κανόνες και αρχές του διεθνούς δικαίου και, ειδικότερα, υπό το πρίσμα της Σύμβασης της Βιέννης για το Δίκαιο των Συνθηκών 1969. (βλ. σκέψη 170).
Το Δικαστήριο έκρινε ότι οι αλλοδαποί «μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τις πολυάριθμες νομικές διαδικασίες που διέθεταν, για να λάβουν άδεια για να περάσουν διασυνοριακά στην Ισπανία. Η ΕΣΔΔΑ δεν εμποδίζει τα κράτη, κατά την εκπλήρωση της υποχρέωσής τους να ελέγχουν τα σύνορα, να απαιτούν αιτήσεις για την προστασία αυτή, που πρέπει να υποβληθούν στα υπάρχοντα σημεία διέλευσης των συνόρων» (βλ. σκέψη 210 της απόφασης). «Η εφαρμογή του άρθρου 4 παράγραφος 1 του κώδικα Συνόρων, προβλέπει ότι τα εξωτερικά σύνορα μπορούν να διασχίζονται μόνο στα σημεία διέλευσης των συνόρων και κατά τη διάρκεια των καθορισμένων ωρών λειτουργίας» (βλ.σκέψη 209).
Το Δικαστήριο θεωρεί ότι «οι αιτούντες αλλοδαποί, συμμετέχοντας στην κατάληψη των συνόρων-φραχτών στη Μελίλια στις 13 Αυγούστου του 2014 και αξιοποιώντας μεγάλους αριθμούς ομάδας και τη χρήση βίας, δεν χρησιμοποίησαν τις υφιστάμενες νομικές διαδικασίες για την απόκτηση νόμιμης εισόδου στο ισπανικό έδαφος, σύμφωνα με τις διατάξεις του κώδικα συνόρων του Σένγκεν σχετικά με τη διέλευση του χώρου Σένγκεν» (βλ. σκέψη 231). «Κατά συνέπεια, σύμφωνα με την πάγια νομολογία του, το Δικαστήριο θεωρεί ότι η έλλειψη αποφάσεων ατομικής μετακόμισης μπορεί να αποδοθεί στο γεγονός ότι οι προσφεύγοντες, αν πράγματι επιθυμούσαν να διεκδικήσουν δικαιώματα βάσει της Συμβάσεως, δεν χρησιμοποίησαν την επίσημη εγγραφή σε διαδικασίες που υφίστανται για τον σκοπό αυτό και συνεπώς ήταν συνέπεια της συμπεριφοράς τους» (βλ. παραπομπές στη σκέψη 200). «Συνεπώς, δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 4 του Πρωτοκόλλου αριθ. 4» (βλ. σκέψη 231). «Η έλλειψη εξατομικευμένης διαδικασίας για την απομάκρυνσή τους ήταν συνέπεια της εκ μέρους των προσφευγουσών προσφυγών (βλ. σκέψη 231) και το Δικαστήριο δεν μπορεί να κρίνει το καθού εναγόμενο κράτος υπεύθυνο για τη μη ύπαρξη νόμιμης προσφυγής κατά της ίδιας της απομακρύνσεως» (βλ σκέψη 242).
«Το Δικαστήριο θεωρεί οι αιτούντες βρισκόταν σε παράνομη κατάσταση προσπαθώντας σκόπιμα να εισέλθουν στην Ισπανία, διερχόμενοι στις 13 Αύγουστου του 2014 σε μια μη εξουσιοδοτημένη τοποθεσία ως μέρος μιας μεγάλης ομάδας. Έτσι, επέλεξαν να μην χρησιμοποιήσουν τις νόμιμες διαδικασίες, που υπήρχαν για να εισέλθουν νόμιμα στην ισπανική επικράτεια, μη συμμορφούμενοι με τις σχετικές διατάξεις του κώδικα συνόρων του Σένγκεν σχετικά με τη διέλευση των εξωτερικών συνόρων του χώρου Σένγκεν (βλ. Σκέψη 45 ανωτέρω) και την εσωτερική νομοθεσία σχετικά με το θέμα».
«Επομένως, η έλλειψη ενός μέτρου σε σχέση με την απομάκρυνση των προσφευγόντων μεταναστών, δεν συνιστά από μόνη της παραβίαση του άρθρου 13 της Σύμβασης» (βλ. σκέψη 243).
«Το Δικαστήριο αποφασίζει ομόφωνα ότι δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 13 της Σύμβασης σε συνδυασμό με το άρθρο 4 του πρωτοκόλλου αριθ. 4» (βλ. σκέψη 244).
Η διαδικασία δε επιστροφής, που προβλέπεται στην οδηγία 2008/115/ΕΚ, εφαρμόζεται στα πρόσωπα, που έχουν ήδη περάσει τα σύνορα χωρίς άδεια.
Σύμφωνα με τα παραπάνω η Ελλάδα, ως κράτος μέλος της ΕΕ και του χώρου Σέγκεν, έχει ευθύνη:
– να αρνηθεί την παράνομη διέλευση αλλοδαπών ή ομάδων αλλοδαπών σε κρατικά σύνορα και την είσοδο στο ελληνικό έδαφος, δηλαδή πριν εισέλθουν στο ελληνικό έδαφος, και να τους επιστρέφει/στέλνει είτε πίσω στη Τουρκία και να παραδίδονται στις αρχές της Τουρκίας, όπως πράττει η Guardia Civil που τους στέλνει στο Μαρόκο, είτε να προωθεί/στέλνει στις χώρες καταγωγής τους, χωρίς διαδικασίες ατομικής απομάκρυνσης και χωρίς να λαμβάνονται αποφάσεις «ατομικής μετακόμισης», ως συνέπεια της παράνομης συμπεριφοράς τους.
– να εφαρμόζει καθεστώς στα κρατικά σύνορα με σκοπό να επιτρέψει την πρόσβαση στο εθνικό έδαφος μόνο σε αλλοδαπούς, που πληρούν τις σχετικές νομικές απαιτήσεις
– να άρνηθεί τη παράνομη διέλευση στα εξωτερικά σύνορα του χώρου Σέγκεν, σύμφωνα με τον Κώδικα Συνόρων Σέγκεν
– να εκπληρώσει την υποχρέωση της να ελέγχει τα εξωτερικά σύνορα χώρου Σέγκεν και τα κρατικά σύνορα, απαιτώντας οι αιτήσεις για την διεθνή προστασία ή άσυλο ή διαμονή να υποβάλλονται στους συνοριακούς σταθμούς – στα υπάρχοντα εξουσιοδοτημένα σημεία διέλευσης των εθνικών συνόρων.
– να μην συναινέσει στην εκχώρηση του κυριαρχικού δικαιώματος φύλαξης των συνόρων του Έβρου στη FRONTEX, όπως έπραξε και η Ισπανία Η ισπανική Guardia Civil έχει το καθήκον να περιπολεί στα χερσαία σύνορα και την ακτή για να αποτρέψει την παράνομη είσοδο αλλοδαπών ή μεταναστών. Όμως στο από 4-3-2020 Συμβούλιο Υπουργών Εσωτερικών δέχθηκε τη επέμβαση της FRONTEX στα ελληνικά σύνορα.
– να αποφασίσει κονδύλια υποδομής στα ελληνικά σύνορα, τα οποία να διαφεύγουν (νόμιμη δυνατότητα διαφυγής –way out– κατά το διεθνές δίκαιο, από έγκυρες διεθνείς συμβατικές διατάξεις για λόγους εθνικής άμυνας, δημόσιας ασφάλειας, δημόσιας υγείας του συμβαλλομένου κράτους), από τις διατάξεις περί των δημοσιονομικών στόχων των ανυπόστατων ή άκυρων μνημονιακών συμβάσεων (αν και δέχθηκε στις 4-3-2020 τεχνική βοήθεια από ΕΕ), που θα αφορούν:
Α) εκτεταμένο αριθμό Ελλήνων συνοριοφυλάκων, εικοσιτετράωρου βάσεως, εξοπλισμένων με σύγχρονα υλικοτεχνικά μέσα εξοπλισμού τους.
Β) μεγάλο αριθμό Ελλήνων, ειδικών ανθρώπων στα σύνορα για αυστηρό και ταχύρρυθμο έλεγχο – απόρριψης αιτημάτων διεθνούς προστασίας και ασύλου στα σύνορα.
Γ) θέσπιση και εφαρμογή ολοκληρωμένου συστήματος επιστροφής ή οικειοθελούς αναχώρησης-επανένταξης με τις απαιτούμενες διμερείς διπλωματικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της διμερούς συνεργασίας χωρίς να περιμένουμε την άσκηση των σχετικών αρμοδιοτήτων της ΕΕ.
Δ) να αποφασίσει υποδομή διπλών ή και τριπλών φραχτών, με ένα εξελιγμένο σύστημα CCTV (συμπεριλαμβανομένων των υπέρυθρων κάμερας) με πλέγματα κατά της αναρρίχησης, κατά το πρότυπο των ισπανικών φραχτών στο σύνορο Ισπανίας- Μαρόκου.
Ο κ. Χρυσοχοίδης να μας εξηγήσει με ποιά κριτήρια έκρινε άχρηστο και πολυδάπανο και το αποθήκευσε στα υπόγεια της ΕΥΠ το δορυφορικό σύστημα ελέγχου συνόρων που προμηθεύτηκε το ελληνικό κράτος, όταν διοικητής ΕΥΠ ήταν ο πρέσβυς κ. Κοραντής (2004-2008).
Ε) να σταματήσει να επιδοτεί τις τράπεζες, την παράνομη είσοδο, τη διαμονή και την αποστολή χρημάτων στις χώρες καταγωγής των αλλοδαπών από το μηνιαίο εισόδημα της Κάρτας ανάληψης χρημάτων αποκλειστικά από ΑΤΜ ελληνικών τραπεζών.
ΣΤ) να καταγγείλει με κάθε τρόπο και μέσον την Τουρκία για μη εκπλήρωση υποχρεώσεων της για καταπολέμηση λαθρομετανάστευσης, κατά το άρθρο 8 περί Λαθρομετανάστευσης του Ν.2926/2001 ΦΕΚ Α 139/2001 (Συμφωνία Ελλάδας-Τουρκίας περί συνεργασίας Υπουργείου Δημοσίας Τάξης Ελληνικής Δημοκρατίας και Υπουργείου Εσωτερικών Δημοσίας Τάξης Δημοκρατίας Τουρκίας για την καταπολέμηση εγκλήματος ιδιαίτερα τρομοκρατίας, οργανωμένου εγκλήματος, παράνομης διακίνησης ναρκωτικών και λαθρομετανάστευσης). Η σχετική συμφωνία φέρει τις υπογραφές ΓΑΠ και ΙΣΜΑΗΛ ΤΖΕΜ.
Ζ) να υποβάλλει Αναφορές εναντίον της Τουρκίας σε αρμόδια διεθνή και ευρωπαϊκά όργανα για α) το οργανωμένο έγκλημα της παράνομης μετανάστευσης, και μάλιστα επαναλαμβανόμενης διακίνησης-μεταφοράς αλλοδαπών από τουρκικά κρατικά όργανα και εγκληματικές οργανώσεις Τούρκων χρησιμοποιώντας απατηλά μέσα, όπως η δυνατότητα εισόδου στα εδάφη ευρωπαϊκών κρατών με την παράνομη διέλευση των εθνικών συνόρων της Ελλάδας, και β) τις παράνομες πράξεις πρόκλησης από πρόθεση βλάβης στη ζωή και στην υγεία των αλλοδαπών κατά την ανασφαλή θαλάσσια μεταφορά τους στα ελληνικά νησιά, κατά παραβίαση των σχετικών Διεθνών Συμβάσεων(SOLAS,SUA) του ΔΝΟ.
- Το δικαίωμα και την υποχρέωση των αλλοδαπών για υποβολή αιτήματος νόμιμης εισόδου ή διεθνούς προστασίας ή ασύλου ή διαμονής ή προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων προσφύγων και μεταναστών, στο κράτος καταγωγής τους ή στην πρώτη χώρα εισόδου τους, που διέπονται από κανόνες διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου.
Αυτοί που είναι στην Τουρκία έχουν υποχρέωση αφενός να παρουσιαστούν αμελλητί στις τουρκικές αρχές και αφ’ ετέρου να δώσουν επαρκείς εξηγήσεις περί της παρανόμου αυτών εισόδου ή διαμονής. Έχουν δε δικαίωμα να υποβάλλουν αίτηση για άδεια διαμονής ή διεθνή προστασία ή άσυλο ή ειδική θεώρηση εργασίας στην τρίτη χώρα απευθείας εισόδου, δηλαδή στην Τουρκία. Επίσης έχουν δικαίωμα να ζητήσουν προστασία από την Αφρικανική Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Παράλληλα οι πρόσφυγες έχουν το δικαίωμα να υποβάλλουν αίτηση διεθνούς δικαιοδοσίας, ασύλου ή διεθνούς προστασίας στις πρεσβείες και στα προξενεία των ευρωπαϊκών κρατών, που είναι εγκατεστημένα στο έδαφος της τρίτης χώρας απευθείας εισόδου, δηλαδή στην Τουρκία, όπως ανωτέρω στο Μαρόκο (βλ.σκέψη 228). Δηλαδή αυτοί θα πρέπει να χρησιμοποιούν όλες τις πρόσθετες νομικές οδούς που υπάρχουν, κατά το χρόνο παραμονής τους εν προκειμένω σε στρατόπεδο, στη χώρα απευθείας εισόδου, εκτός εάν αποδεικνύουν «ότι εμποδίστηκαν να κάνουν χρήση αυτών των δυνατοτήτων» ή να εξηγούν «γιατί δεν το έπραξαν», δηλαδή δεν επέλεξαν τις νόμιμες οδούς εισόδου (βλ.σκέψη 227).
Παράλληλα όσοι είναι πρόσφυγες – αλλοδαποί, θα πρέπει να αποδεικνύουν την ύπαρξη κινδύνων στη χώρα της απευθείας πρώτης εισόδου τους, δηλαδή στη Τουρκία, για να έχουν δικαίωμα υποβολής αιτήματος διεθνούς προστασίας ή ασύλου στο έδαφος της επικράτειας της Ελλάδας ή σε άλλη τρίτη ευρωπαϊκή χώρα, όπως παραπάνω στην Ισπανία
Η Τουρκία είναι ασφαλής χώρα για όλους τους πρόσφυγες, εκτός πιθανόν από τους αντιτιθέμενους Σύριους στην εισβολή της Τουρκίας στη Συρία.
Συνεπώς η Ελλάδα και η ΕΕ θα πρέπει να ελέγξουν την Τουρκία εάν εκπληρώνει την υποχρέωση της να διευκολύνει τους πρόσφυγες ή μετανάστες στην άσκηση των παραπάνω δικαιωμάτων τους και να καθιστά πραγματικά προσβάσιμες τις παραπάνω νόμιμες διαδικασίες νόμιμης εισόδου στην Τουρκία, στην Ελλάδα ή σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, ως χώρα απευθείας εισόδου τους, ή, εάν διαπράττει το διεθνές έγκλημα της κράτησης ως ομήρων (taking hostage) των απευθείας εισερχομένων αλλοδαπών στο τουρκικό έδαφος σύμφωνα με τον εννοιολογικό προσδιορισμό της ομηρίας-κράτησης, κατά τη Διεθνή Σύμβαση του 1979.
Δηλαδή εάν η Τουρκία μεταφέρει και κρατά παράνομα και παρατεταμένα πάνω από 3 εκατομμύρια αλλοδαπούς, εγκλωβισμένους σε στρατόπεδα στο έδαφος της Τουρκίας -εμποδίζοντάς τους να υποβάλλουν αίτηση χορήγησης αδείας διαμονής, εργασίας ή αίτησης ασύλου ή διεθνούς προστασίας, είτε στις αρμόδιες τουρκικές αρχές είτε στις πρεσβείες και στα προξενεία των ευρωπαϊκών κρατών σε πόλεις της Τουρκίας- για την επίτευξη των οικονομικών και στρατηγικο-πολιτικών σκοπών της σε βάρος της Ελλάδας και κρατών της Ανατολικής Μεσογείου. Έτσι στερεί το ανθρώπινο δικαίωμα στη ζωή, στην υγεία, στην ατομική ελευθερία και την ασφάλεια, σύμφωνα με την ΟΔΔΑ, καθώς και προσβάλλει την ασφάλεια, ειρήνη, δημοκρατία και τις φιλικές σχέσεις των κρατών.
Μήπως οι πράξεις των τουρκικών πολιτειακών οργάνων -κομμάντος ή της στρατοχωροφυλακής ή του λιμενικού- εναντίον των αλλοδαπών στο έδαφος τους και στα ελληνικά σύνορα, εντάσσονται στον εννοιολογικό προσδιορισμό της ομηρίας/κράτησης της ΔΣ του 1979, στέλνοντας και υποχρεώνοντας τους αλλοδαπούς να παραβιάζουν ελληνικά σύνορα, να τους εμποδίζουν να επιστρέφουν στην τουρκική ενδοχώρα με πρόκληση φόβου ή τρόμου για την επιβολή των τουρκικών απαιτήσεων ή για την επίτευξη των τουρκικών οικονομικών και στρατηγικο-πολιτικών σκοπών;
Όμως διαπιστώνουμε ότι ούτε η ελληνική κυβέρνηση ούτε τα όργανα της ΕΕ, ελέγχουν και καταδικάζουν ρητά όλες αυτές τις παραπάνω παράνομες πράξεις της Τουρκίας ως αντίθετες προς το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο. Αντίθετα η Πρόεδρος της Επιτροπής, και το από 4-3-2020 ΣΥΕΔ, εξέφρασε την κατανόησή της προς την Τουρκία, όπως και η Μέρκελ, για την «πίεση της Τουρκίας από τη φιλοξενία τριών εκατομμυρίων αλλοδαπών». Επίσης ούτε η Ελλάδα ούτε η ΕΕ δεν αναλαμβάνουν μία αποτελεσματική πρωτοβουλία -έστω νομοθετική – σε ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο, για συμβατική ρύθμιση της καταστολής του οργανωμένου εγκλήματος της παράνομης διακίνησης και μεταφοράς ομάδων μεταναστών και της εμπορίας ανθρώπων, που συνιστούν αξιόποινες τρομοκρατικές πράξεις.
Συνεπώς οι πρωτοβουλίες αποτελεσματικής εφαρμογής των κανόνων, των αρχών και του εθίμου του διεθνούς δικαίου για την προστασία των κρατικών συνόρων, εδαφικής κυριαρχίας, εθνικής ταυτότητας, ανθρώπινων, ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, πρέπει να αναληφθούν από τον ελληνικό λαό και τους λαούς των ευρωπαϊκών κρατών.
Η Δρ. Κέρη Π. Μαυρομμάτη είναι μέλος του ΕΠΑΜ. Το παρόν άρθρο της, προδημοσιεύτηκε στη σελίδα της στο Facebook «O Λόγος της Κέρης Μαυρομμάτη».
