Οσο διαφορετικές κι αν είναι οι ιστορίες των εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων που συμμετείχαν στα εν λόγω προγράμματα του ΟΑΕΔ τα προηγούμενα χρόνια, μία «ατάκα» λένε όλοι: «Δεν είμαστε ωφελούμενοι, είμαστε εργαζόμενοι». «Εργαζόμαστε όπως και οι άλλοι συνάδελφοί μας στον δήμο, δεν μας κάνουν χάρη. Προσφέρουμε εργασία και μάλιστα ιδιαίτερα φτηνή», λέει στην «Κ» η κ. Χριστίνα Νταβαρίνου. Προγράμματα εργασίας με ημερομηνία λήξης, που οδηγούν σε ανακύκλωση της εργασίας (και της ανεργίας), οι προκηρύξεις πρόσληψης για «κοινωφελή εργασία» είναι γέννημα της κρίσης και της εκτίναξης της ανεργίας. Αλλά δεν προσφέρουν εργασιακή ίαση, μόνο μια ανακούφιση, που συχνά δημιουργεί μεγαλύτερη πίκρα και το αίτημα για μόνιμη και σταθερή εργασία.
H Κατερίνα είναι 32 χρόνων, φυσικοθεραπεύτρια, και πρόσφατα απολύθηκε καθώς έληξε το μεγάλο πρόγραμμα 30.333 ατόμων που εργάστηκαν στους ΟΤΑ, με οκτάμηνη διάρκεια και τετράμηνη παράταση από την προηγούμενη κυβέρνηση λίγο πριν από τις εκλογές. Η Κατερίνα έχει κάνει, μαζί με συναδέλφους της, ασφαλιστικά μέτρα για να παραμείνει στη δουλειά.
«Ηταν σημαντικό που βρήκα εργασία στο αντικείμενό μου, έπειτα από δύο χρόνια ανεργίας. Εργάστηκα για ένα χρόνο στο φυσικοθεραπευτήριο δήμου της Ανατολικής Αττικής, δίπλα στο ΚΑΠΗ. Το θεραπευτήριο ήταν κλειστό για χρόνια. Καταλαβαίνετε τις δυσκολίες, δεν υπήρχαν ούτε τα στοιχειώδη υλικά, αλλά ξεπεράσαμε τα προβλήματα. Αγαπηθήκαμε πολύ με τους ηλικιωμένους, γιατί ύστερα από πολλά χρόνια βρήκαν κάποιον να τους βοηθήσει», λέει στην «Κ» η Κατερίνα.
Κλειδωμένη αμοιβή
Οι «ωφελούμενοι» εκτός από ανακυκλώσιμοι είναι και φθηνοί. «Ανεξάρτητα από τις σπουδές και τη δουλειά μας, παίρνουμε όλοι τον κατώτατο μισθό, δηλαδή τα 541 ευρώ, πολύ πιο κάτω από τον μισθό που παίρνουν οι εργαζόμενοι στον δήμο για την ίδια δουλειά», λέει η Κατερίνα. Η αμοιβή είναι κλειδωμένη, δεν υπάρχουν επιδόματα, απαγορεύονται οι υπερωρίες. «Δύσκολα τα βγάζεις πέρα. Εάν έχεις και οικογένεια δεν ζεις», συμπληρώνει.
Σοβαρό πρόβλημα είναι το τι γίνεται μετά. Οι περισσότεροι απολυμένοι «ωφελούμενοι» δεν μπορούν να πάρουν επίδομα ανεργίας, καθώς χρειάζονται ένσημα εκτός προγράμματος και μία σειρά αυστηρών μνημονιακών προϋποθέσεων που αφήνουν τους περισσότερους ακάλυπτους. Αίτηση για νέα συμμετοχή σε αντίστοιχο πρόγραμμα μπορεί να γίνει αφού περάσουν 12 μήνες στο ταμείο ανεργίας.
«Αρκετός κόσμος μένει ξανά τελείως ξεκρέμαστος», λέει στην «Κ» η κ. Χριστίνα Νταβαρίνου, η οποία συμμετείχε στο ίδιο πρόγραμμα. Η ίδια είναι άνω των 50 ετών, απόφοιτος υποχρεωτικής εκπαίδευσης κι εργάστηκε για ένα χρόνο στον Δήμο Φιλοθέης-Ψυχικού στο πράσινο. «Την ίδια σκούπα είχα με τους μόνιμους, ποιο βοηθητικό προσωπικό; Εμείς όμως δεν παίρναμε επίδομα ανθυγιεινής εργασίας. Τελικά, καλύπτουμε τις μεγάλες τρύπες των δήμων. Για παράδειγμα, ο Δήμος Φιλοθέης είχε έναν ηλεκτρολόγο και πήγε κι ένας ωφελούμενος», σημειώνει. «Η όλη κατάσταση πάει να γίνει καθεστώς. “Φύγε εσύ-έλα εσύ”, σαν τηλεοπτικό παιχνίδι μοιάζει, αλλά είναι η σκληρή πραγματικότητα της επισφαλούς εργασίας», λέει η κ. Νταβαρίνου, η οποία βρέθηκε πάλι χωρίς δουλειά. «Τα προγράμματα δεν είναι νεανικά, ο μέσος όρος είναι 40 ετών. Βλέπεις πρώην οικοδόμους να καθαρίζουν δρόμους».
Ο Γρηγόρης είναι ηλεκτρολόγος μηχανικός κι εργάζεται σε υπουργείο μέσω του προγράμματος του ΟΑΕΔ για 5.500 θέσεις πτυχιούχων 22-29 ετών, 12μηνης διάρκειας, που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2019. Ο μισθός εδώ είναι καλύτερος, στα 1.040 ευρώ μεικτά (με προσαυξήσεις 50 και 100 ευρώ για μεταπτυχιακό και διδακτορικό αντίστοιχα), αλλά παραμένει κάτω από τις αντίστοιχες αμοιβές των μόνιμων εργαζομένων. «Πολλές υπηρεσίες έχουν αδειάσει τα τελευταία χρόνια. Εμείς καλύπτουμε πραγματικές ανάγκες. Για παράδειγμα, εξετάζουμε μελέτες έργων προς έγκριση, που αράχνιαζαν ελλείψει προσωπικού», λέει στην «Κ» ο κ. Κονιτόπουλος. Οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα διεκδικούν την ανανέωσή του. Σημειώνουν πως εντάχθηκαν τελικά περίπου 3.000 πτυχιούχοι αντί των 5.500 της προκήρυξης, οπότε υπάρχουν κονδύλια για παράταση της χρονικής διάρκειας.
Το brain drain και οι «αναρμόδιοι»
Το πρόγραμμα ετήσιας πρόσληψης 5.500 πτυχιούχων μέσω ΟΑΕΔ είχε μεταξύ των διακηρυγμένων στόχων του την αντιμετώπιση του brain drain, δηλαδή της φυγής επιστημόνων στο εξωτερικό, μία από τις αρνητικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Την περασμένη Τετάρτη, εκατοντάδες εργαζόμενοι ενταγμένοι στο πρόγραμμα αυτό, που απολύονται σε λίγο καιρό, βρέθηκαν κάτω από το υπουργείο Εργασίας διεκδικώντας ανανέωση της σύμβασης για ένα έτος και μετατροπή των συμβάσεων σε αορίστου, μια διέξοδο σταθερής και ποιοτικής εργασίας στον τόπο τους. Hταν η δεύτερη φορά που πήγαν αλλά δεν πήραν ουσιαστική απάντηση, καθώς όλοι δήλωναν «αναρμόδιοι». Τελικά κανονίστηκε συνάντηση με τον υφυπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Νότη Μηταράκη στις 9 Δεκεμβρίου.
kathimerini.gr
