Γράφει η Ελένη Κριτσιδήμα.
Αποσύρουν το παραμύθι της κοκκινοσκουφίτσας, από τις βιβλιοθήκες της Βαρκελώνης, λόγω σεξιστικού περιεχομένου. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, όλα ξεκίνησαν από το σχολείο Taber, το οποίο αφαίρεσε 200 βιβλία από την βιβλιοθήκη του, ανάμεσα τους και «η Κοκκινοσκουφίτσα».
Η βιβλιοθήκη του συγκεκριμένου σχολείου εξετάστηκε από το Associació Espai i Lleure ως μέρος ενός έργου που στοχεύει να αναδείξει το κρυμμένο σεξιστικό περιεχόμενο των βιβλίων. Οι ειδικοί συμπέραναν ότι το 30% των ιστοριών έχουν σεξιστικό περιεχόμενο και στερεότυπα χωρίς καμία παιδαγωγική αξία. Βάσει της έρευνας, οι συγκεκριμένες απεικονίσεις σχέσεων και συμπεριφορών θα οδηγήσουν τα παιδιά να τις θεωρήσουν φυσιολογικές στο μέλλον. Ζητήματα ταυτότητας και φύλου πρέπει να αναφέρονται με μεγάλη προσοχή στις ιστορίες που προορίζονται για παιδιά. Ο τρόπος με τον οποίο πολλά παιδιά βιβλία διαχειρίζονται το ζήτημα του φύλου, του «δυνατού» αγοριού και του λιγότερο δυνατού κοριτσιού, όπως και το θέμα της αρρενωπότητας στέλνει ένα μήνυμα για τη βία του δυνατού απέναντι στον αδύναμο.
Ειλικρινά, δε μπορώ ούτε να το διαχειριστώ, ούτε να βρω αιτία. Τόσοι αγώνες για τη χειραφέτηση και τα δικαιώματα μας… πήγαν στράφι. Ντρέπομαι για το φύλο μου, αυτό που κάποτε προσδιοριζόταν ως δεύτερο. Αποκτήσαμε τα δικαιώματα εκλέγειν και εκλέγεσθαι, δυνατότητα μόρφωσης, ανεξαρτησία. Στο πέρασμα των χρόνων, βρήκαμε θέση στην κοινωνία. Πάψαμε να αντιμετωπιζόμαστε ως υποδεέστερες. Γυναίκες καταλαμβάνουν – κερδίζουν ενεργό ρόλο στις παγκόσμιες εξελίξεις. Διαπρέπουμε ως επιστήμονες, κάνουμε καριέρα. Η «φωνή» και η άποψή μας ακούγονται. Θαυμαζόμαστε από ένα άξιο ποσοστό ανδρών για την ικανότητά μας να συνδυάζουμε την εργασία με τη φροντίδα της οικογένειας. Κι όμως επιδιώκουμε να γίνουμε ένα μάτσο κομπλεξικες που βλέπουμε παντού σεξιστικές αναφορές.
Δεν μας υποτιμούν οι άντρες. Μόνες μας υποτιμούμε τη φύση και την υπόσταση μας. Διαγράφουμε όσα κατακτήθηκαν, όσα αποτελούν –σήμερα- την καθημερινότητά μας. Και αηδιάζω! Αισθάνομαι πως καλούμαι να αποδείξω το αυτονόητο, πως είμαι ισότιμη με οποιονδήποτε άντρα. Όχι σε κάποια τριτοκοσμική χώρα. Εδώ, στην Ευρώπη. Τι να αποδείξω, ότι υπάρχω μέσα σε μια κοινωνία και έχω τις ίδιες ευκαιρίες με έναν άντρα; Σε ποιον; Σε αυτόν που με αντιμετωπίζει ως ίση προς ίσο; Τι ακριβώς καλούμαι να διεκδικήσω; Αυτά που ήδη έχω; Για τι να διαμαρτυρηθώ; Για κάτι που δεν υφίσταται;
Το παραμύθι της Κοκκινοσκουφίτσας γράφτηκε από τον Γάλλο Σαρλ Περώ, το 1697. Ανάθεμά με, αν έστω ένας άνδρας, στον κόσμο, απέκτησε στερεοτυπικές απόψεις εξ αιτίας του ή μια γυναίκα αισθάνθηκε λιγότερο δυνατή απ’ όσο ήταν. Και για να είμαστε ειλικρινείς, οι γυναίκες είμαστε πιο αδύναμες –κυριολεκτικά- από το έτερο φύλο. Δεν έχουμε τον ίδιο σκελετό, ούτε το ίδιο μυϊκό σύστημα.
Κατά τη γνώμη μου, το συγκεκριμένο παραμύθι, αλλά και οποιοδήποτε άλλο είναι πολύτιμα για τη διαπαιδαγώγηση ενός νηπίου. Το βοηθούν να κατανοήσει πως ελλοχεύουν κίνδυνοι, πως πρέπει να αυτοπροστατεύεται και να προστατεύει. Εκεί που οι άλλοι βλέπουν ζητήματα ταυτότητας, εγώ βλέπω ιστορίες που αντικατοπτρίζουν «τον καλό και τον κακό», που υπάρχουν πράγματι στον κόσμο. Χωρίς το παραμύθι της Κοκκινοσκουφίτσας, τα κοριτσάκια και τα αγοράκια θα είχαν άγνοια κινδύνου, θα ανταποκρίνονταν στο κάλεσμα του κάθε ύπουλου παιδεραστή.
Η Σιμόν ντε Μπουβουάρ έλεγε πως η ύπαρξη προηγείται της ουσίας. Με λίγα λόγια, αν εμείς συμπεριφερόμαστε ως κατώτερα όντα, τότε θα είμαστε κατώτερες. Αν -σήμερα- κάνουμε λόγο για σεξισμό και καταπίεση, θα μας συμπεριφερθούν καταπιεστικά και σεξιστικά… Δεν έχει σημασία τι είμαστε στην πραγματικότητα αλλά ως τι θέλουμε να υπάρχουμε μέσα στην κοινωνία. Η αντίληψη πως επικρατεί σεξισμός και αυτές οι φοβικές συμπεριφορές θα οδηγήσουν σε παρέκκλιση από την κανονικότητα μας.
Αν υπήρχε σήμερα σοβαρό κίνημα φεμινισμού (και όχι μερικές χιλιάδες μισότρελων γυναικών) θα καταδίκαζε αυτά τα φαινόμενα που μόνο πίσω μας πάνε.
Όλες αυτές που θίγονται από μελιτζάνες και κοκκινοσκουφίτσες ας ενδιαφερθούν και να δραστηριοποιηθούν για τις γυναίκες της Αφρικής, οι οποίες ανταλλάσσονται –ακόμα- με γιδοπρόβατα και υπόκεινται σε κλειτοριδεκτομή. Κι εδώ, στην Ελλάδα, ας λάβουν δράση για όσες γυναίκες ξυλοκοπούνται αγρίως, σε χωριά. Το να επικροτείς λόγια σπουδαίων φεμινιστριών, δεν καθιστά απαραίτητο πως πρέπει να τα ασπαστείς, σε μια περίοδο που είναι άχρηστα και αχρείαστα.
Η φιλοφρόνηση, το φλερτ πηγάζουν από το ένστικτο του ζευγαρώματος. Φυσικά, λοιπόν, κάποιος που θα προθυμοποιηθεί να κεράσει, επιδιώκοντας να βρει το ταίρι του… θα αποσυρθεί όταν αντιληφθεί πως είναι ήδη ζευγαρωμένο. Δύο επιστήμες έχουν αποφανθεί γι’ αυτά… η Ανθρωπολογία και η Χημεία. Ωστόσο, στον παρανομαστή του ζητήματος πρέπει να προσθέσουμε και το γεγονός πως αν δεν υποχωρούσε, θα κάναμε λόγο για άτομο θρασύ.
Προσωπικά, και μελιτζάνες τρώω και κεράσματα δέχομαι και με παραμύθια που έχουν κακούς λύκους μεγάλωσα αλλά δεν έχω αισθανθεί ποτέ πως έτυχα θύμα σεξισμού. Προσβολών, κακόβουλων σχολίων, κριτικής: Ναι! Όμως δεν ήταν εξ αιτίας του φύλου μου, αλλά των ενεργειών και των λεγόμενων μου. Ήταν κριτική και αντιδράσεις που προέκυψαν από την προσωπικότητα, την οποία έχω αναπτύξει. Κρίνουμε και κρινόμαστε, ακριβώς όπως επιθυμούμε, επί ίσοις όροις για τα πεπραγμένα μας. Κανένα παραμύθι δεν θα δώσει το δικαίωμα να υποτιμήσουν, στο μέλλον, μια γυναίκα, αν η ίδια γνωρίζει ποια είναι. Κανένα παραμύθι δεν θα ωθήσει μια γυναίκα να νιώσει «αδύναμη», παρείσακτη, παραγκωνισμένη, αν η ίδια γνωρίζει ποια «εφόδια» κουβαλά πάνω της.
Στη φωτογραφία είναι μια μικρή Σομαλή, κατά την κλειτοριδεκτομή της. Της κρατούν κλειστά τα μάτια, για να μη βλέπει τον ακρωτηριασμό της. Σφαδάζει από τον πόνο, όσο της κόβουν με ένα βρώμικο ξυράφι και χωρίς αναισθησία την κλειτορίδα της, επειδή πιστεύουν πως δεν έχει δικαίωμα στην απόλαυση του σεξ και είναι μόνο ένα αναπαραγωγικό ον.
Αυτή είναι η εικόνα που καλούμαστε να εξαφανίσουμε από τον παγκόσμιο χάρτη, κι όχι εκείνη της χαριτωμένης παιδούλας που τριγυρνά ρωτώντας «Λύκε – λύκε είσαι εδώ;» Αν είχα παιδί, θα ήθελα να έχει πάντα την έγνοια του στον «λύκο» που παραμονεύει.
