Μέρες που είναι:
Πατριώτης είναι εκείνος που αγαπά την πατρίδα του, χωρίς να μισεί τις πατρίδες των άλλων. Είναι εκείνος που κατανοεί ότι δεν μπορεί να ευτυχεί ο πολίτης, όταν δυστυχεί η πατρίδα. Ο πατριώτης αντιλαμβάνεται το έθνος του ως την κοινότητα του συνανήκειν. Αν ο πατριώτης είναι αριστερός, ή δεξιός με αίσθημα δικαίου, θέλει στην κοινότητα στην οποία ανήκει περισσότερη ισονομία, ισηγορία για όλους και λιγότερη ανισοκατανομή.
Ο πατριώτης αντιλαμβάνεται την Ιστορία ως διδαχή κι όχι ως προπαγάνδα, συνεπώς τείνει προς την αυτογνωσία κι όχι έναν απλοϊκό και χυδαίο αυτοπροσδιορισμό. Ο πατριώτης αν είναι αριστερός είναι και διεθνιστής, διότι γνωρίζει ότι η ευτυχία ή η δυστυχία των εθνών στο επίπεδο του λαού τους είναι υπόθεση ταξική. Γνωρίζει επίσης ότι τα κράτη, είτε πολυεθνικά είτε εθνικά, βρίσκονται στα χέρια των αστικών τάξεων για τις οποίες η ευημερία των λαών είναι αδιάφορη, εκτός όταν ο αγώνας για αυτήν γίνεται επικίνδυνος για την ίδια.
Με έναν λόγο ο πατριώτης δεν αντιλαμβάνεται την έννοια του έθνους όπως ο εθνικιστής. Η προσέγγιση του πατριώτη είναι ανθρωπιστική κι όχι μισάνθρωπη. Το ΕΑΜ επί παραδείγματι ενέπνευσε με την πρωτοβουλία των κομμουνιστών όλο το έθνος, ενώ οι εθνικιστές συνεργάσθηκαν ως επί το πλείστον με τους κατακτητές. Και τους μετέπειτα διαδόχους τους Αγγλοαμερικανούς. Ακριβώς
για αυτό οι εθνικόφρονες κατηγορούσαν τους κομμουνιστές για ξενοκίνητους, διότι ήταν ξενοκίνητοι πάντα οι ίδιοι, όπως απέδειξαν το 1940 (για να μην πάμε πιο πριν), με τη Χούντα και με την Τραγωδία στην Κύπρο.
Τέλος, το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο δεν ήταν ΜΚΟ, όπως ο Διεθνισμός δεν είναι κοσμοπολιτισμός, όπως η οικουμενικότητα δεν είναι παγκοσμιοποίηση, όπως ο ανθρωπισμός δεν είναι ανθρωπιστικοί βομβαρδισμοί κι όπως δημοκρατία δεν είναι η εξαγωγή της.
Και βεβαίως, για τους πατριώτες, αριστερούς και δεξιούς, δημοκρατία δεν είναι επίσης ούτε η σταδιακή κατάργησή της από την οικονομική τυραννίδα.
Συνελόντι ειπείν ο πατριωτισμός είναι αιτία και αποτέλεσμα εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων και εθνικών επαναστάσεων που έχουν πάντα κοινωνικά χαρακτηριστικά και ταξικές παραμέτρους. Το 1821 δεν ήταν μια εθνικιστική αλλά μια εθνική επανάσταση, δεν την έκαναν οι κοτζαμπάσηδες, αλλά ο λαός, η αναδυόμενη τότε αστική τάξη (με εθνικά και διεθνικά χαρακτηριστικά) και ο λαϊκός κλήρος.
Η Επανάσταση του 1821, το Πνεύμα του Μετώπου το 1940, η επική Εθνική Αντίσταση είχαν σχέση με την επίγνωση της εθνικής ταυτότητας και τις ταξικές προσδοκίες των πολλών, του λαού. Και όπλα είχαν τον πολιτισμό μας, την οικουμενικότητα του πολιτισμού μας, τη λαϊκή και τη λόγια παράδοση καθώς και την ιδιοπροσωπία μας στον βαθμό που αυτή χαρακτηρίζεται από ένα διαχρονικό αίσθημα δικαίου που διατρέχει έναν λαό ο οποίος έχει ζήσει μέσα στους αιώνες τη δόξα και την καταισχύνη με το καντάρι.
Ο πατριώτης γνωρίζει ότι οι Έλληνες ούτε περιούσιοι είναι, ούτε ανάδελφοι, αλλά ότι συναριθμούνται σε εκείνη τη χορεία αρχαίων λαών, όπως οι Εβραίοι ή οι Κινέζοι ή οι Ινδοί ή οι Ινδιάνοι που έπαθαν κι έμαθαν πολλά. Με την Αλεξανδρινή Βιβλιοθήκη της μνήμης τους στα ράφια των νοικοκυριών όλης της οικουμένης.
***
Στον αντίποδα του πατριώτη βρίσκεται ο φασίστας και το alter ego του, ο εθνομηδενιστής.
Φασίστας. Οι φασίστες είναι δύο ειδών. Είναι ο ζωώδης άνθρωπος του οποίου η αταβιστική συμπεριφορά ανιχνεύεται στο αρχετυπικό παρελθόν όλων μας, όταν η επιβίωση εξαρτάτο από την άγρα, την τροφοσυλλογή, τον φόβο προς το υπερφυσικό και τον θανάσιμο ανταγωνισμό. Για τον φασίστα η κοινωνία είναι ζούγκλα όπου επιβιώνει ο ισχυρότερος, για αυτό όταν δεν είναι ισχυρός ο ίδιος, προσκολλάται στους ισχυρότερους. Ο πολιτισμός, η πνευματική καλλιέργεια και το συνανήκειν είναι πράγματα δύσκολα για τον φασίστα, διότι πολιτισμός είναι ακριβώς ό,τι αντιστρατεύεται τη ζούγκλα στην οποίαν ο ίδιος ανήκει. Ο φασίστας είναι οπαδίτης και μισάνθρωπος. Κι ως εκ τούτου ρατσιστής (ειδικώς αντισημίτης ή ισλαμοφοβικός). Είναι εθνικιστής διότι μισεί τις πατρίδες των άλλων ακριβώς επειδή μισεί τους ανθρώπους – όχι μόνον τους «άλλους» αλλά και τους συμπατριώτες του στους οποίους προσφεύγει επειδή τους προσδίδει τα δικά του ζωώδη χαρακτηριστικά – αν διαφέρουν, τους μισεί και αυτούς (τους καταδίδει, τους σταυρώνει) διότι δεν νιώθει ότι ανήκουν στην ίδια αγέλη. Συνεπώς ο
φασίστας μισεί τους πατριώτες διότι δεν είναι εθνικιστές, μισεί τον πολιτισμό διότι προϋποθέτει παιδεία και κόπο, ενώ ο ίδιος αρκείται στην αναζήτηση ενός αρχηγού, λήντερ και φύρερ, που θα τον οδηγήσει σε ένα τοπίο νόμου και τάξης, μιας ζούγκλας δηλαδή στην οποίαν ο ίδιος θα βρίσκεται στην κατά το δυνατόν κορυφή της τροφικής αλυσίδας ή που θα του επιτρέπεται να ληστεύει και με τον νόμο τους «κατώτερους», όπως επέτρεψαν οι ναζί στους Γερμανούς που προσεχώρησαν στη θηριωδία τους.
Ο καθ’ ημάς φασίστας, όπως ένας Χρυσαυγίτης ή σχετικού τύπου ακροδεξιός ή εθνικιστής, από τον πολιτισμό μας καταλαβαίνει το μυαλό και το αίσθημα που είχαν οι αλογοουρές στις περικεφαλαίες, ενώ μαγαρίζει ό,τι αγγίζει. Αν το παίζει Χριστιανός αγαπάει τον πλησίον του όσον ο Χίμλερ τους Εβραίους, ενώ αν το παίζει ελληνόφρων, απ’ τα ελληνικά γράμματα καταλαβαίνει όσον οι δεισιδαίμονες από αιτία και αιτιατό.
Αλλά, αν ο τύπος του φασίστα που υφέρπει μέσα στις λαϊκές μάζες και στο σκοτεινό παρελθόν του φόβου και της σφαγής είναι θανατηφόρος, θανάσιμος είναι ο διανοούμενος φασίστας. Αυτός που έχει απεκδυθεί κάθε αστική συμβατικότητα, κάθε ηθική υποχρέωση προς τον άλλον, αυτός που, υπεράνθρωπος ο ίδιος, έχει δικαίωμα ζωής ή θανάτου πάνω στους υπανθρώπους.
Αυτός ο τύπος φασίστα δεν κυκλοφορεί υποχρεωτικώς με φαιά και μαύρη στολή στα πεζοδρόμια, μπορεί να κυκλοφορεί και στα σαλόνια. Των κυβερνήσεων και των Εταιρειών. Αυτός ο φρικτός Νοσφεράτου δεν σφάζει με μαχαίρι μες στις νύχτες μετανάστες ή άλλους φτωχοδιαβόλους, σφάζει όμως σε μαζική κλίμακα ολόκληρους πληθυσμούς με βομβαρδισμούς και εισβολές, με την εξάπλωση της φτώχειας και την καταλήστευση των κοινωνιών.
Με την εθνικιστική του ρητορική ο φασίστας αφανίζει έθνη. Υποδουλώνει εργάτες. Εξωθεί στην προσφυγιά πλήθη και πλήθη. Οι φασίστες αυτού του τύπου δεν είναι μόνον εκείνοι που τους αντιλαμβανόμαστε όταν ξεκινούν την «πορεία τους προς τη Ρώμη», όπως την Λεπέν ή τον Όρμπαν, τις περισσότερες φορές έχουν εισέλθει στα δώματα της εξουσίας, εκλεγμένοι, παραπλανώντας τους λαούς με τις ευλογίες της πλουτοκρατίας. Στην εποχή μας τείνουν να αποτελούν το σύστημα και το αντισύστημα ταυτοχρόνως, ως εναλλακτική το ένα του άλλου για τον ίδιο σκοπό: τη μετατροπή του πολιτισμού της εργασίας κατ’ αρχάς και του σύνολου πολιτισμού στη συνέχεια στη ζούγκλα του δικού τους νόμου, της δικής τους τάξης που αντιλαμβάνεται την ανθρώπινη ζωή ως μονέδα.
***
Εθνομηδενιστής. Είναι ο καλύτερος υπηρέτης της Νέας Τάξης και της μορφής που δίνει ο νεοφιλελευθερισμός στις κοινωνίες – γκέτο πληβείων. Ο εθνομηδενιστής νομίζει ότι είναι υπεράνω, ενώ απλώς ανήκει στους παραπάνω. Απεχθάνεται τα έθνη ως πλαίσιο μέσα στο οποίο διεξάγεται η ταξική πάλη, δεν θέλει κράτη αλλά περιοχές, ούτε χώρες αλλά χώρους και πάνω απ’ όλα δεν θέλει λαούς αλλά ιδιώτες. Ο εθνομηδενιστής απεχθάνεται τον λαό, τον λέει λαϊκιστή, τον συκοφαντεί για εθνικιστή, ρατσιστή, αντισημίτη, κομπλεξικός ο εθνομηδενιστής κατηγορεί τους άλλους για τα κόμπλεξ του και τους βγάζει διεφθαρμένους, τεμπέληδες και λαμόγια. Παράσιτο ο ίδιος (συνήθως σιτίζεται στο Πραιτόριο) υποσκάπτει την αξιοπρέπεια των άλλων και οποιοδήποτε αίσθημα ταυτότητας ή μνήμης μπορεί να ενισχύσει τις αντιστάσεις στην απανθρωπιά.
Στα καθ’ ημάς οι εθνομηδενιστές έχουν διαγράψει λαμπρή πορεία στη διαδικασία πνευματικής εξουθένωσης των πολιτών και συνεπώς χειραγώγησης του λαού (στα Μνημόνια ή την Εποπτεία ή ό,τι άλλο σχετικό). Η σχέση τους με τα ελληνικά γράμματα φαίνεται όταν, φέρ’ ειπείν, ξεριζώνουν απ’ την εκπαίδευση τον Επιτάφιο ή την Αντιγόνη, όταν
αντικαθιστούν τον ορθό λόγο (έστω και με τον στεγνό τρόπο που τον αντελήφθη ο Διαφωτισμός) με τον μεταμοντερνισμό, δηλαδή την αλήθεια του καθενός άνευ της αποδείξεώς της. (Κάτι που επιχείρησαν πρώτοι οι ναζί μυστικιστές κατά τον Μεσοπόλεμο).
Οι εθνομηδενιστές όσο κι αν κυριαρχούν στην κυβέρνηση Τσίπρα φθάνουν στο τέλος τους έχοντας όμως στο μεταξύ τροφοδοτήσει τον εθνικισμό όσο κανένας άλλος μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ίδιο συμβαίνει και στην Ευρώπη με αυτούς τους τύπους. Τελειώνουν κι εκεί, αφού πρώτα με τα φληναφήματά τους περί πολυπολιτισμού και με τη σημειολογία των παρενδεδυμένων εννοιών τροφοδότησαν την ακροδεξιά ρητορική και την παλινόρθωση της αγριότητας μέσα στον κοινωνικό ιστό.
Οι εθνομηδενιστές άλλοτε ως «εκσυγχρονιστές» κι άλλοτε ως ευρωπαϊστές υποστήριξαν όλους τους πολέμους των τελευταίων δεκαετιών και συνέβαλαν στο εσωτερικό των κρατών στην αποκοπή των λαών απ’ τον πολιτισμό τους, στη διάβρωση των κοινοτήτων και στην εξώθηση των πολιτών σε μια χυδαία ιδιώτευση όσο και στη δημιουργία «συλλογικοτήτων» που μπορούν να εξασφαλίσουν ως άλλες κλίκες και κάστες έναν ιδιοτελή κι ευτελή βιοπορισμό εις βάρος των άλλων.
Οι εθνομηδενιστές συκοφαντούν τον συνδικαλισμό αλλά είναι μεταξύ τους επωφελώς αλληλέγγυοι, σνομπάρουν τα κόμματα αλλά παρασιτούν στις αυλές τους, το παίζουν διεθνιστές, αλλά είναι λιγούρικα κοσμοπολίτες, και βγάζουν την τύφλα τους στρεβλώνοντας τα γράμματα στην κατεύθυνση της ελεύθερης αγοράς – της πιο διευθυνόμενης δηλαδή οικονομίας από γενέσεως της οικονομίας.
Οι τύποι αυτοί είναι θανάσιμοι δολοφόνοι χαρακτήρων. Αν πεις λόγου χάριν ότι απ’ τον περασμένο Μάρτιο έως σήμερα οι Ισραηλινοί έχουν εκτελέσει στη Γάζα 205 Παλαιστίνιους, θα σε πουν αντισημίτη. Και δεν θα βγάλεις από πάνω σου τη ρετσινιά ποτέ. Αν κοντράρεις τον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ, θα σε βγάλουν αντιαμερικανό. Αν αντισταθείς στους πλειστηριασμούς θα σε βγάλουν γραφικόν. Αν καν σκεφθείς πάνω στο προσφυγικό πρόβλημα θα σε βγάλουν ρατσιστή – ποιοι; οι σωματέμποροι με τις ΜΚΟ.
Πρόκειται για μια τρομερή κλίκα οριζόντια εξαπλωμένη στα κυρίαρχα κόμματα (και δυστυχώς σε κάποια απ’ τα μικρότερα) που ασκεί ιδεολογική τρομοκρατία, ποδηγετεί καταστάσεις στα ΜΜΕ και τα ΑΕΙ, επιφυλάσσοντας ακόμα και επαγγελματικό θάνατο σε όσους προγράφει, ακριβώς όπως έκαναν οι ναζί στην περίοδο 1933-39. Μη σας ταράζουν όμως τέτοιες ομοιότητες – η αλήθεια διαθέτει πάντα τις αποδείξεις της.
Ο εθνομηδενισμός και ο εθνικισμός είναι η ίδια τανάλια.
***
Όμως μακρηγόρησα και να με συμπαθάτε. Είναι που ξημερώνουν ημέρες με βαριές σκιές και θέλησα να πιω λίγο απ’ το αθάνατο κρασί των έργων τους. Τιμή και δόξα στη μνήμη τους…
Στάθης Σταυρόπουλος
topontiki.gr