Βλέπουμε ότι συμβαίνει να προδίδει ο άνθρωπος τις ιδέες του, τους φίλους του, την οικογένεια του, την πατρίδα του, ακόμη και τον ίδιο τον εαυτό του.
Προδοσία είναι η τραγική δυνατότητα της ελευθερίας του ανθρώπου, να καταργήσει την αξιοπρέπεια του, να πουλήσει την ψυχή του σε πράγματα εφήμερα ή σε ανθρώπους, να απεμπολήσει εν όλω ή εν μέρει την ελευθερία του και να καταστεί δούλος εκείνου για το(ν) οποίο επρόδωσε.
Η προδοσία καθιστά τον άνθρωπο πνευματικώς ανάπηρο.
Μόνο πράττοντας αντίθετα προς την προδοσία, ακόμη και θυσιαζόμενος γι αυτό εφόσον χρειαστεί, ο άνθρωπος επανακτά την προηγούμενη τιμή και αξία του.
Αλλιώς, άπαξ προδότης, για πάντα προδότης.
Δεν υπάρχει τραγικότερο ον επί της γης, από τον προδότη. Μένοντας στην προδοσία του και μή μετανοώντας εμπράκτως, ολοένα χειροτερεύει. Έλκει γύρω του προδότες και προσκολλάται ο ίδιος σε χειρότερους προδότες. Αυξάνεται στην προδοσία και στην πονηρία.
Προδότες των αξιών των προγόνων τους και των ιδανικών της κοινωνίας τους, θα προδώσουν για το χρήμα και την πατρίδα τους.
Πολλές φορές απλώς μεταμελούνται και συνεχίζουν να σέρνουν, έρποντας εν προδοσία, το υπόλοιπο της επί της γης υπάρξεως τους.
Άλλες φορές, οι προδότες αλλάζουν οριστικώς ως υπάρξεις, δια βίου, και πολεμούν με φανατισμό, υπό νέα ταυτότητα, και με το προσωπείο του προδότη, αυτό το οποίο ήσαν και οι ίδιοι μέχρι την προδοσία, καθώς και την ανθρωπιά που αυτό που ήσαν αντιπροσώπευε.
Τέτοιοι ήταν και είναι οι γενίτσαροι. Τέτοιοι είναι και οι εργαζόμενοι για τεράστιες απανθρωποιημένες εταιρείες -και για το ΔΝΤ- με τους ανά χώρα υπηρέτες τους. Τέτοιοι είναι και όσοι διαπράττουν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Σπανιώτερα πάλι, ορισμένοι προδότες μετανοούν ειλικρινώς, και είτε βασανίζονται από τύψεις, είτε λυτρώνονται μετανοώντας και στρεφόμενοι προς αυτόν τον οποίον επρόδωσαν.
Όταν ένας προδώσει, και δεν αντιμετωπιστεί δεόντως, αλλά διατηρήσει την ισχύ του, πολιτική ή οικονομική ή διαχειριστική, πέριξ αυτού προσκολλώνται υποψήφιοι προδότες, με πρόσχημα και δικαιολογία την οποιαδήποτε αντίστροφη αξία ή το οποιοδήποτε ψευδές ιδεολόγημα. Δεν χρειάζεται γενικότερη ιδεολογική προπαδάνδα. Αρκεί το ψεύδος του προδότη που δεν τιμωρήθηκε και το ότι λάμπει επί της γης η εφήμερη "δόξα" του. Είτε σε χρήμα, είτε σε εξουσία, είτε σε χλιδή και απολαύσεις.
Ανοηταίνουν εύκολα οι πολλοί, αλλά περισσότερο οι εξ αυτών επιτήδειοι. Τους "γαργαλάει" το απαγορευμένο της προδοσίας, τους μαγεύει η προδοσία διότι τους υπόσχεται (αν και ψευδώς ή προσωρινώς) ό,τι θελήσουν. Τους γοητεύει ο προδότης που στην ελεύθερη πτώση του μοιάζει ολοένα και πιο ωραία μόνος και πιο τραγικά ωραίος, αφού επιζεί τώρα της πρόδηλης ανομίας του. Έτσι, οι "επιτήδειοι, από ιδιοτέλεια", ατομοκεντρισμό και πνευματική τύφλωση, φτάνουν να στηρίζουν τον προδότη ως ..Φύρερ.
Εκείνος δε, ο προδότης, έχοντας προδώσει διαδοχικώς, κινδυνεύοντας από τύψεις, ενοχές, και ..τίμιους, έχει πλέον ανάγκη από τέτοιους κόλακες. Και τότε η δυναμική της προδοσίας συμπτύσσεται σε κόμμα εξουσίας ή σε οικονομική εξουσιαστική-διαχειριστική δικτύωση, με διασυνδέσεις, με διαπλεκόμενους, με δόντια και σαγόνια για μεγάλα φαγοπότια.
Μπροστά όμως από κάθε προδότη, βρίσκεται η Δικαιοσύνη, μαζί με όσα αληθή και δίκαια, και με όσους αθώους, προδόθηκαν.
(Αποσπάσματα από κείμενο του Ν. Νικηφορίδη)
