Το ερώτημα στο δημοψήφισμα δεν ήταν αυτό που θα έπρεπε. Και είναι αλήθεια ότι η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν ξεκαθάριζε τι θα επακολουθούσε αν ο ελληνικός λαός επέλεγε το «ΟΧΙ». Όταν παίρναμε την απόφαση για το δημοψήφισμα και για την επιλογή του «ΟΧΙ» στο Υπουργικό Συμβούλιο, είχα ρωτήσει επίμονα και επανειλημμένα τον Τσίπρα, τι θα απαντούσαμε ότι θα επακολουθήσει στη χώρα αν κερδίζαμε το δημοψήφισμα. Ο Τσίπρας, όμως, δεν έδινε καμία απάντηση και σιωπούσε, πράγμα που προκάλεσε την έντονη αντίδραση μου μπροστά στα μάτια όλων των υπουργών. Δυστυχώς, όμως, οι περισσότεροι υπουργοί είχαν γίνει «Τσιπράκια» και ακολουθούσαν. Φυσικά υπήρχαν και εκείνοι οι υπουργοί που ανοικτά τάχθηκαν κατά της διεξαγωγής δημοψηφίσματος γενικώς. Όλα τούτα, βεβαίως, ήταν πολύ ανησυχητικά για την συνέχεια των εξελίξεων. Φυσικά, με τίποτα, όμως, δεν δικαιολογούν την προδοσία του «ΟΧΙ» του ελληνικού λαού, που ακολούθησε.
Ποια ήταν η πρώτη σας σκέψη όταν ο Αλέξης Τσίπρας ανήγγειλε το δημοψήφισμα;
Οι πρώτες σκέψεις μου ήταν πολλές και ανάμικτες. Από τη μία ήλπιζα ότι μια τέτοια κίνηση, όπως το δημοψήφισμα, θα μπορούσε να βοηθήσει καθοριστικά για να πάρει η χώρα μια αντιμνημονιακή τροχιά, και από την άλλη φοβόμουνα μήπως η κίνηση του δημοψηφίσματος ήταν άλλο ένα καιροσκοπικό πολιτικό παιχνίδι ή τυχοδιωκτισμός εσωτερικής κατανάλωσης του Τσίπρα, που μπορεί να το πλήρωνε ο τόπος.
Πιστεύετε πως όσοι ψήφισαν «ΟΧΙ» ήταν αποφασισμένοι να προχωρήσει η χώρα σε ρήξη με τους δανειστές ή απέρριψαν απλώς την προτεινόμενη συμφωνία;
Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλο μας. Ανεξάρτητα από το τι μπορούσε να πιστεύει όποιος πολίτης ψήφιζε «ΌΧΙ» στο δημοψήφισμα, το γεγονός ήταν ένα: Η απόρριψη της συμφωνίας Γιουνκέρ, τότε, δεν επρόκειτο να οδηγήσει σε καλύτερη συμφωνία. Αυτά ήταν όνειρα θερινής νυκτός. Η απόρριψη της συμφωνίας Γιουνκέρ στο δημοψήφισμα σήμαινε ρήξη με τους πιστωτές και έξοδο από την ευρωζώνη. Αυτό ήταν το μήνυμα του «ΌΧΙ». Εκτός αν ακολουθούσε η προδοσία και το πραξικόπημα που ακολούθησαν και τα οποία οδήγησαν σε μια πολύ χειρότερη συμφωνία από εκείνη που απέρριψε ο ελληνικός λαός την 5η του Ιούλη.
Πώς κρίνετε τη στάση των ΜΜΕ απέναντι σας από τότε μέχρι σήμερα;
Η αντιμετώπιση μου και η αντιμετώπιση της Λαϊκής Ενότητας (ΛΑ.Ε) από τα συστημικά μέσα ενημέρωσης ήταν και είναι «ρατσιστική». Είναι, ίσως, από τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα ότι στην χώρα υπάρχει μια πολύ σκληρή δικτατορία του ευρώ και της διαπλεκόμενης ολιγαρχίας του χρήματος.
Πού είναι ο κόσμος του «ΟΧΙ» σήμερα; Πρόκειται για σύγκρουση με την πραγματικότητα, που διέλυσε οριστικά τις αυταπάτες που καλλιεργήθηκαν την περίοδο που ο ΣΥΡΙΖΑ αντιπολιτευόταν ή για προσωρινή υποχώρηση αυτών των αιτημάτων;
Ο κόσμος του «ΟΧΙ» είναι εδώ και βρίσκεται γύρω μας. Αυτό το «ΟΧΙ» και η προδοσία του τον βασανίζουν μέσα του. Αυτός ο κόσμος νομίζω περιμένει την ευκαιρία και τις κατάλληλες συνθήκες για να ξαναβγεί στο προσκήνιο και τώρα η επανεμφάνιση του δεν θα σηκώνει πισωγύρισμα.
Η Ελλάδα έλαβε δια του δημοψηφίσματος μια απόφαση που κρίθηκε ουσιαστικά ως αδιάφορη από τους δανειστές. Εκτός από τις συναισθηματικές διαμαρτυρίες για την καταπάτηση της λαϊκής βούλησης, τι πιστεύετε ότι θα μπορούσε να έχει κάνει η ελληνική πλευρά για να υπερασπιστεί την απόφαση του δημοψηφίσματος;
Οι διαμαρτυρίες για την καταπάτηση της λαϊκής βούλησης, για την μετατροπή του «ΟΧΙ» σε «ΝΑΙ», δεν ήταν καθόλου απλώς και μόνο συναισθηματικές. Η κυνική μετατροπή του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος, από τον ίδιο μάλιστα άνθρωπο που πρότεινε το δημοψήφισμα και το «ΟΧΙ», δεν έχει ιστορικό προηγούμενο, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και στα παγκόσμια χρονικά.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Α. Τσίπρας λειτούργησαν ως κοινοί πραξικοπηματίες, καταλύοντας το Σύνταγμα και κάθε έννοια δημοκρατίας και λαϊκής κυριαρχίας. Είναι τραγικό ότι σε αυτό το πραξικόπημα συναίνεσαν τότε και όλα τα μνημονιακά κόμματα και οι ηγεσίες τους.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας που συναίνεσε στην πρόταση Τσίπρα και συγκάλεσε τις επόμενες του δημοψηφίσματος μέρες Συμβούλιο αρχηγών για να παραχαραχτεί η λαϊκή δημοψηφισματική ψήφος, και το «ΟΧΙ» να γίνει «ΝΑΙ», κατέλυσε το Σύνταγμα και τη δημοκρατική νομιμότητα.
Ο Α. Τσίπρας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και οι άλλοι συναινούντες αρχηγοί στο Συμβούλιο κορυφής, λειτούργησαν ως κοινοί συνωμότες και ως παρακράτος για την παραχάραξη, την φαλκίδευση και την ακύρωση της ξεκάθαρης λαϊκής δημοψηφισματικής ετυμηγορίας. Αυτές οι βαθύτατα αντιδημοκρατικές ενέργειες επισύρουν όχι μόνο πολιτικές, αλλά και βαρύτατες ποινικές ευθύνες.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ειδικά, πρέπει να προασπίζει τη δημοκρατική νομιμότητα, τη λαϊκή κυριαρχία και το Σύνταγμα, και όχι να πρωτοστατεί στην κατάλυση τους. Η κυβέρνηση, ειδικά, είχε την υποχρέωση να προασπίσει μέχρι τέλους αυτό το περήφανο «ΟΧΙ» του ελληνικού λαού ακόμα και αν αυτό απαιτούσε την έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη. Άλλωστε, ο Α. Τσίπρας ήξερε ή όφειλε να ξέρει ότι το «ΟΧΙ», που πρότεινε, εκεί οδηγούσε.
Η δημοκρατία και η λαϊκή βούληση δεν έχουν περιορισμούς και όρια που κάποιοι επιβάλουν αυθαίρετα. Η δημοκρατία δεν έχει όριο το ευρώ και την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη. Αλλιώς να ονομάσουμε και επισήμως το πολίτευμα, «η δικτατορία του ευρώ».
Πώς ήταν το κλίμα στο Μέγαρο Μαξίμου το βράδυ της 5ης Ιουλίου 2015, μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος;
Το βράδυ του δημοψηφίσματος ο κόσμος πανηγύριζε ενθουσιασμένος. Το μόνο που δεν σκέφτηκα εκείνο το βράδυ ήταν να πάω στο Μαξίμου για να διευκρινίσω το κλίμα.
Για ένα μέρος του 60% που ψήφισε ΟΧΙ, η αποδοχή από την κυβέρνηση του τρίτου μνημονίου θεωρήθηκε ως «προδοσία» και «ανατροπή του δημοψηφίσματος». Ωστόσο στις εκλογές του Σεπτεμβρίου οι δυνάμεις που κλήθηκαν να ενσαρκώσουν αυτό το «ΌΧΙ» συγκέντρωσαν πολύ μικρά ποσοστά και δεν κατάφεραν να μπουν στη Βουλή. Τι πιστεύετε ότι ευθύνεται γι’ αυτό;
Στις εκλογές «εξπρές» της 20ης Σεπτεμβρίου η κυβέρνηση έσπευσε άρον-άρον, αφού είχε διαμορφώσει, με τη συνέργεια της αντιπολίτευσης, τετελεσμένα γεγονότα. Κανονικά η κυβέρνηση φέρνοντας το τρίτο μνημόνιο τον Αύγουστο στην Βουλή θα είχε πέσει, χωρίς να μπορεί να ψηφίσει το μνημόνιο, αφού όλοι εμείς, πάνω από 30 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, καταψηφίσαμε την τρίτη κατάπτυστη μνημονιακή Σύμβαση. Έτσι, η κυβέρνηση θα ήταν υποχρεωμένη να πάει σε εκλογές με ανοικτό το θέμα του τρίτου μνημονίου και εκ των πραγμάτων με το ερώτημα «ΝΑΙ» ή «ΌΧΙ» στο τρίτο μνημόνιο. Καταλαβαίνετε, ότι τα πράγματα σε μια τέτοια περίπτωση θα ήταν διαφορετικά και εκλογικά.
Δεν έγιναν έτσι όμως οι εξελίξεις. Η κυβέρνηση αντί να πέσει, διότι δεν μπορούσε να ψηφίσει το μνημόνιο, ήρθαν τα μνημονιακά συνεταιράκια της, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι, ΔΗΜΑΡ να τη στηρίξουν. Όλοι αυτοί ψήφισαν μετ’ επαίνων το τρίτο μνημόνιο στη Βουλή, δίνοντας «φιλί ζωής» στην κυβέρνηση, την οποία σήμερα, τάχα, αντιπολιτεύονται. Ταυτόχρονα με την ψήφιση του τρίτου μνημονίου στη Βουλή με μια κτηνώδη υπερπλειοψηφία, άρχισαν άρον-άρον να κυρώνουν το τρίτο μνημόνιο και τα κοινοβούλια των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Διαμορφώθηκαν έτσι ισχυρά τετελεσμένα και αφού διαμορφώθηκαν, η κυβέρνηση, με κλεισμένο το ζήτημα του τρίτου μνημονίου και επικυρωμένο το Συνταγματικό πραξικόπημα από τη Βουλή, προχώρησε σε εκλογές εξπρές, εκβιάζοντας με τα τετελεσμένα και με μόνο στόχο να αξιοποιήσει το γεγονός ότι η νεοδημιούργητη ΛΑ.Ε δεν θα είχε προλάβει να οργανωθεί στοιχειωδώς (χωρίς οργανώσεις, οικονομικά μέσα ούτε καν γραφεία) για να δώσει την εκλογική μάχη.
Ο στόχος όλων και του πραξικοπηματικού σχεδίου στις εκλογές της 20ης Σεπτέμβρη ήταν να μην μπει η Λαϊκή Ενότητα στην Βουλή. Διότι αν η Λαϊκή Ενότητα ήταν στην Βουλή η κυβέρνηση Τσίπρα δεν θα διαρκούσε και θα είχε πέσει, ενώ τώρα έχουμε μια Βουλή μέσα στην οποία στην ουσία δεν υπάρχει αντιπολίτευση. Διότι ο Μητσοτάκης είναι πιο μνημόνιο από το μνημόνιο και το τελευταίο «στήριγμα» που έχει απομείνει στον Τσίπρα.
Πολλοί έχουν κατηγορήσει τους μετέπειτα αποχωρήσαντες από τον ΣΥΡΙΖΑ πως επί μήνες κάλυπταν έμμεσα την ηγετική ομάδα. Δεν είχατε εικόνα για τα όσα ετοίμαζε η ηγετική ομάδα του Μαξίμου;
Όσοι αποχωρήσαμε από τον ΣΥΡΙΖΑ, καταψηφίζοντας το τρίτο μνημόνιο στην Βουλή, εγκαταλείποντας υπουργικές θέσεις και βουλευτικές έδρες δεν καλύψαμε ποτέ και τίποτα σχετικά με την αρνητική πορεία που ακολουθούσε η ηγετική ομάδα του Μαξίμου όλο το προηγούμενο διάστημα. Αντίθετα ασκούσαμε διαρκώς κριτική, συχνά δημόσια, και παρεμβαίναμε τόσο σε κυβερνητικό όσο και σε κομματικό επίπεδο. Επιμείναμε μέχρι τέλους για να αποτρέψουμε την οριστική συνθηκολόγηση. Αναθαρρήσαμε με την έκβαση του δημοψηφίσματος. Μόλις, όμως, η ηγετική ομάδα πέρασε τον Ρουβίκωνα και ψήφισε το τρίτο μνημόνιο, τότε η δική μας πορεία εγκατάλειψης του ΣΥΡΙΖΑ ήταν προδιαγεγραμμένη. Ο κύβος είχε ριφθεί. Η ρήξη έγινε αναπότρεπτη. Ο ΣΥΡΙΖΑ, πλέον, είχε μεταλλαχθεί και δεν υπήρχε ούτε υπάρχει δρόμος επιστροφής. Ο κατήφορος του δεν θα έχει πάτο.
Τελικά υπήρξε το «plan B»; Αν υπήρξε γιατί δεν πιέσατε να ενεργοποιηθεί και περιμένατε το τρίτο μνημόνιο για να αντιδράσετε;
Plan B, με την έννοια της εξόδου της χώρας από το ευρώ, δεν υπήρξε ποτέ. Άλλωστε, αυτό ήταν και το μόνο πραγματικό Plan Β που θα μπορούσε να υπάρξει. Τα άλλα περί παράλληλου νομίσματος που ακούγονται και γράφονται, είναι φαιδρότητες και προσωπικά ουδέποτε είχα ενημερωθεί περί τέτοιων σχεδίων. Αντίθετα, όποτε εγώ έθετα και το έκανα συνεχώς και με κάθε ευκαιρία, θέμα εξόδου από την ευρωζώνη και Plan B σε αυτήν την κατεύθυνση, έπεφτε πανικός σε κυβερνητικό επίπεδο και οι αντιδράσεις ήταν μεγάλες σε κομματικό επίπεδο από την ευρώ-πληκτη ηγετική ομάδα.
Τι είναι αυτό που σήμερα θα μπορούσε να εμπνεύσει και πάλι ελπίδα στον λαό; Ποια θα έπρεπε να είναι η απάντηση της Αριστεράς σήμερα;
Ένα θεμελιώδες που θα μπορούσε να ξαναεμπνεύσει σήμερα τον λαό είναι η συγκρότηση ενός συνεκτικού μετώπου όλων, χωρίς εξαίρεση, των αριστερών, προοδευτικών, πατριωτικών, δημοκρατικών αντιμνημονιακών δυνάμεων σε ένα σύγχρονο ριζοσπαστικό και ρεαλιστικό πρόγραμμα ανατροπής.
Μέτωπο και σύγχρονο ριζοσπαστικό πρόγραμμα είναι σήμερα τα αναγκαία για ένα νέο μεγάλο αναγεννητικό ξεκίνημα και ένα εξεγερτικό κίνημα.
