Relocation

Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2016

Κεντρικό Ξενοδοχείο στη Μιχαλακοπούλου, Νοέμβριος 2016.

Στο πλαίσιο του προγράμματος μετεγκατάστασης, μια τετραμελής οικογένεια Σύρων προσφύγων, ήδη οκτώ μήνες στην Ελλάδα, δίνει συνέντευξη σε μια ομάδα ανθρώπων της Πρεσβείας της Εσθονίας. Έχουν ήδη λάβει το χαρτί της απόφασης-καρμπόν για όσους εντάσσονται στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης και έχουν έρθει στην Ελλάδα πριν τη ντροπιαστική συμφωνία ΕΕ- Τουρκίας του Μαρτίου: μόνο τα ονόματα και η χώρα αλλάζουν: το αίτημά τους για χορήγηση διεθνούς προστασίας θα εξεταστεί από την Εσθονία. Χώρα που ποτέ δεν δήλωσαν ότι επιθυμούσαν να πάνε, χώρα που η κυβέρνησή της δέχεται ελάχιστους πρόσφυγες, χώρα που οι κυβερνήσεις της και ένας σημαντικός αριθμός των πολιτών της έχουν να επιδείξουν «θαυμαστά κατορθώματα» και αντιλήψεις για τον κομμουνισμό, το ναζισμό, την ανοχή στο «διαφορετικό», την ένταξη των αλλόθρησκων, των αλλοεθνών, των μη Εσθονών πολιτών.

Οι Σύριοι αποδέχονται την απόφαση. Το «relocation» είναι πρόγραμμα, δεν είναι δικαίωμα. Αν απορρίψουν τη χώρα, δεν έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν άλλη. Take it or leave it. Παραμένουν στη χώρα εισόδου. Παρατείνουν την αβεβαιότητα, παρατείνουν την προσωρινότητα, παρατείνουν το χρόνο μέχρι να αρχίσουν να χτίζουν μια ζωή πάνω στα συντρίμμια της φυγής τους απ’ το θάνατο.

Η συνέντευξη κρατά έξι ώρες. Κατά τη διάρκεια της, τίθενται υπό αίρεση όλα όσα είναι, όλα όσα τους χαρακτηρίζουν και τους συγκροτούν, όλη τους η υπόσταση. Μπορεί το relocation να μην είναι δικαίωμα, αλλά στην εφαρμογή του αμφισβητεί ένα σωρό.

«Θα συνεχίζετε να μην τρώτε χοιρινό, αν εγκατασταθείτε στην Εσθονία; Οι Εσθονοί τρώνε».

«Θα εξακολουθήσετε να προσεύχεστε όπως και όποτε η θρησκεία σας το επιτάσσει;».

«Θα συνεχίσετε να φοράτε μαντήλα;».

«Δεν θα νιώθεις άσχημα», απευθυνόμενοι στην έφηβη κόρη που ήδη φοιτά σε ελληνικό σχολείο, «που θα φοράς μαντήλα στο σχολείο, ενώ κανένα άλλο κορίτσι δεν θα φορά;».

«Ποιοι είναι οι φίλοι σας στο facebook; Πού βρίσκεται και τι κάνει ο καθένας από αυτούς;».

Στο τέλος της συνέντευξης, οι οκτώ αυτοί υπάλληλοι της Πρεσβείας παίρνουν και τις κάρτες των κινητών τους, διαβάζοντας το περιεχόμενο τους – προσωπικά μηνύματα, φωτογραφίες, βίντεο, αρχεία μουσικής.

Το περιστατικό δεν είναι το μοναδικό. Και δίνει μια προφανή απάντηση στην επισήμανση του Υπουργού Εσωτερικών της Εσθονίας, σε δηλώσεις του σε τηλεοπτικό κανάλι το Δεκέμβρη του 2015: «κανένας πρόσφυγας δεν επιθυμεί να έρθει στην Εσθονία, παρότι είμαστε πρόθυμοι να φιλοξενήσουμε 550 ανθρώπους (!)». Η ιστορία της οικογένειας αυτής είναι μόνο μία από τις ιστορίες που συνθέτουν το προσφυγικό δράμα στην Ελλάδα και την ΕΕ.

Όπως επίσης η Εσθονία δεν είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που αντιμετωπίζει τους πρόσφυγες με τρόπο φοβικό, εξευτελιστικό, εκδικητικό και μνησίκακο, ως εισβολείς ή ως παρίες του κόσμου τούτου.

Βρισκόμαστε στη χρονική στιγμή που το ψύχος και ο χιονιάς είναι ήδη εδώ και οι πρόσφυγες εξακολουθούν να μένουν στα στρατόπεδα σε άθλιες συνθήκες.

Βρισκόμαστε στη χρονική στιγμή που έρχονται μαζικές απορριπτικές αποφάσεις για τη μετεγκατάσταση των προσφύγων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, από τις ίδιες χώρες που έχουν την «υποχρέωση» να τους δεχτούν.

Βρισκόμαστε στη χρονική στιγμή που άνθρωποι απελπισμένοι αναγκάζονται να παρατείνουν το μαρτύριό τους και να περιμένουν τη συνέντευξή τους για παροχή ασύλου στην Ελλάδα 6 και 7 μήνες μετά. Κι άλλους μήνες μετά από αυτή μέχρι να τους γίνει γνωστό αν θα τους χορηγηθεί άσυλο εδώ ή όχι.

Βρισκόμαστε στη χρονική στιγμή που ένα μεγάλο μέρος των προσφύγων συνειδητοποιεί ότι θα παραμείνει εγκλωβισμένο στην Ελλάδα για πολύ καιρό ακόμη, αφού δεν μπορεί να πάει ούτε μπρος –υψωμένοι φράκτες (συρμάτινοι και θεσμικοί) –, ούτε πίσω (πόλεμος, φτώχεια, θάνατος).

Βρισκόμαστε στη χρονική στιγμή που οι μαζικές απορρίψεις ωθούν τους πρόσφυγες να επιλέξουν παράνομους και επικίνδυνους δρόμους για να διαφύγουν στην Ευρώπη – όσοι και όσες μπορούν ακόμα, γιατί ακόμα και όσοι είχαν οικονομίες, εξανεμίστηκαν στο διάστημα που διαμένουν εδώ.

Βρισκόμαστε, τέλος, στη χρονική στιγμή που όσοι και όσες θα καταφέρουν ή έχουν καταφέρει να περάσουν από την Ελλάδα παράνομα στην Ευρώπη, και πιάνονται χωρίς χαρτιά, χωρίς αποφάσεις, χωρίς τίποτα, θα τους επιστρέφουν πίσω. Εδώ, στην Ελλάδα.

Οι πρόσφυγες ήρθαν για να φύγουν. Και τελικά θα μείνουν. Εδώ, μαζί με όλους και όλες μας. Και είναι καλοδεχούμενοι.

Αυτή η κυβέρνηση που έβαλε φαρδιά πλατιά την υπογραφή της στην ευρωτουρκική συμφωνία του Μαρτίου, την οποία παρουσίασε ως λύση για το προσφυγικό, η ίδια κυβέρνηση που διατρανώνει ότι είναι η μόνη που ουσιαστικά την τηρεί, το έχει συνειδητοποιήσει; Έχει κανένα σχέδιο; Καμία απάντηση; Ή θα μιλάει πάλι για τυχαία γεγονότα;


Μαρίνα Μορφονιού
rednotebook.gr 
ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ